Wat doe jij met je energie? - Les 3

• Burgerschapskunde
• Basisschool
• Groep 6-8

Instructions

Voorbereiding:

• Laat de leerlingen voor deze les restmaterialen voor het maken van een zonneboot meenemen; vooral plastic flessen met dop, kurken en andere lichte materialen zijn handig.​
• Neem voor het geven van de les de slides en hun notities door. Zo kan je tijdens de les de juiste vragen stellen aan de leerlingen als je merkt dat ze het gesprek aan willen gaan.
• Werk je zonder devices? Zorg dan voor papier, post-it's of wisbordjes waar de leerlingen hun antwoorden op kunnen geven.
• 
  

Energie?

Wat doe jij met je

Les 3:

Wat is energie?

Les 1:

Les 2:

Les 1a: Wat is energie en hoe                        werkt het?

Les 1b: Waar komt energie 

              vandaan?

Les 2a: Waarom je energie

               sparen?

Les 2b: Hoe kan jij energie                             besparen?

Spaar je energie!

Les 3a: Bouw aan de toekomst

Les 3b: Test de toekomst

Je nieuwe energie

kijk je terug op de les 

leer je iets nieuws

Waar gaat jouw energie heen deze les?

laat je zien wat je al weet

mag je zelf aan de slag

valt er veel te bekijken

kan je klikken om te vergroten

kan je klikken op hotspots

kan je onderdelen verslepen

Zie je tijdens de les deze icoontjes, dan...

Les 3a

Bouw aan de toekomst

Na deze les...

Welke energiebesparende acties heb jij gedaan?

Deze slide haalt de kennis van de afgelopen twee lessen over energie terug.

We verbranden brandstoffen om energie op te wekken. Bij die verbranding komt CO2 vrij. Ook als wij ons eten verbranden, stoten wij CO2 uit. Hoe meer we verbranden, hoe meer CO2 we uitstoten.

Denk met de leerlingen terug aan de bootcamp. Tijdens het sporten hadden we veel energie nodig, we verbrandden veel en daarna was de concentratie CO2 in het lokaal hoger.

Vraag de leerlingen:

- Waarom vragen we naar deze kennis in een les over besparen?

Antwoord: De wereldwijde hoge CO2-uitstoot is medeverantwoordelijk voor de klimaatveranderingen waar we mee geconfronteerd worden. 

Door energie te besparen, beperken we de CO2-uitstoot en beperken we dus ook de gevolgen ervan op het klimaat.

toekomst

Waarom is het belangrijk dat we nu al nadenken over energie in de

Voor de docent

Bespreek met de leerlingen de antwoorden.

- Wat verwachten de leerlingen van de toekomst?

- Hebben jouw acties nu een gevolg in de toekomst>

Met dit woordweb start je het eerste deel van deze les (tot en met slide 15). In dit eerste gedeelte komen leerdoel 1 en 2 aan de orde.

"Is er wel eens tegen jou gezegd dat je je 'energie moet sparen'? 

Waarschijnlijk was je druk en volop in beweging, maar vonden je ouders "

"In het Huis van de Toekomst (1980) kon je boodschappen bestellen met een computer! Je kon op afstand de verwarming inschakelen en lampen bedienen met je stem! Toen was dat luxe, nu klinkt dat normaal. We kijken altijd vooruit en bedenken nu wat we in de toekomst nodig hebben om fijn en gezond te kunnen leven."

"Hoe zal jouw energie neutrale leven eruit zien  in 2050?"

Voor de docent

Bespreek met de klas:

- Wie herkent dit verhaal?

- Hoe vinden de leerlingen het als hun ouders aangeven dat het tijd is om rustiger te doen?

- Is het alleen een irritante raad of zit er ook een kern van waarheid in?

- Wat zou er met je gebeuren als je alleen maar doorgaat en nooit oplaadt?

BOODSCHAP:  Je hebt het dus nodig om je energie te verdelen. Je hebt ook rust momenten nodig, momenten om je weer op te laden. Je doet dan rustiger aan en zorgt dat je op de juiste momenten je energie weer volop kunt inzetten.

00:33

Wat voor eten denk je dat er in 2050 in de schappen ligt?

01:08

Waarom hebben we nu nog geen muren van zonnepanelen?

Voor de docent

Redenen kunnen zijn:

- Ontwikkeling: Het idee is natuurlijk prima, maar zijn de huidige zonnepanelen al goed genoeg om er mee te bouwen? Waar maken we de muren van? Hoe kwetsbaar is het materiaal en wat als er een muur kapot gaat? Waarschijnlijk moeten deze muren nog doorontwikkeld worden voor ze echt gebruikt kunnen gaan worden.

- Materiaal: Van welk materiaal gaan we deze muren maken? Is dat materiaal wel duurzaam? En wat doen we met al die oude muren? Vragen die nog niet zo makkelijk te beantwoorden zijn en bestudeerd moeten worden.

- Geld: Het maken van een huis met zonnepanelen-muren is dus nog helemaal nieuw. Niet veel bedrijven kunnen dat. Het wordt dan heel duur om zo'n huis te bouwen. En wat dacht je van al die oude muren die vervangen moeten worden...

Het kost dus onderzoek, tijd, geld en materiaal om zo'n nieuw product groots te gaan inzetten. Kijk maar eens naar de overstap van gas. We zijn daar al jaren mee bezig! 

Als het makkelijk zou zijn, zouden we allang allemaal een warmtepomp in huis hebben.

02:27

In 2050 leen je je kleren! Wat vind je daarvan?

In 1980 werden uitvindingen gedaan om het mensen makkelijker te maken.  De computer kon steeds meer van ons overnemen en dat leverde meer vrije tijd op (werd gedacht).

De uitvindingen van nu draaien veel meer om duurzaamheid. We willen de aarde leefbaar houden! 

Klik op de hotspots om te ontdekken hoe we dat doen in de toekomst.

Voor de docent

Loop de vier verschillende energie besparende veranderingen door.

- Wat merken de leerlingen hier nu al van?

- Denken ze dat we er in 2050 echt heel anders blij lopen of zal de wereld er nog hetzelfde uitzien?

- Wat vinden ze van deze veranderingen?

Beantwoord samen met de klas de vragen onderaan de toekomstige veranderingen. Hoe denken de leerlingen hierover. Het gaat niet om een goed of fout antwoord, maar om de leerlingen na te laten denken over de consequenties. 

Heeft iedereen een boot in de toekomst?

"Samen met NewTech Park gaan we een boot van de toekomst maken. Een solarboot, die zal varen op 

zonne- en windenergie!

Laat je nu eerst maar eens inspireren door de boten van de Solar Challenge."

Voor de docent

Samen met de energieadviseur gaan de leerlingen de school door om te onderzoeken wat de school nog kan doen om energie te besparen.

De kinderen gaan in teams aan de slag met eenvoudige vragenlijsten (scans) om de kwaliteit van het binnenmilieu vast te stellen. Ze onderzoeken waar de school energie kan besparen. 

Ieder team richt zich op één onderdeel en stelt vast wat goed is (TOP) en wat beter kan (TIP) TIP). 

De leerlingen gebruiken hierbij verschillende meters, zoals een CO2-meter, een warmtebeeldcamera en een energiemeter. De cijfers worden in een tabel gezet. 

TIP; Volg de tips die uit de onderzoeken komen vanaf dat moment op en bekijk na 5 weken of er inderdaad bespaard is.

Welke boot sprak jou het meest aan?

 "Wil je weten hoe zonnepanelen werken? 

Kijk naar dit filmpje!" 

Maak het ontwerp voor je solar-raceboot 

Zet daarvoor de volgende stappen.

1

Maak een

groepje van 

3 tot 4 pers

2

Bedenk met elkaar:

- Hoe blijft de boot drijven?

- Hoe blijft de boot stabiel?

- Hoe laten jullie de boot 

   rechtdoor varen?

- Hoe laten jullie de boot zo 

   snel mogelijk gaan?

3

Teken nu het

ontwerp van jullie boot.

Houd je aan de drie regels die hieronder staan:

De boot mag niet groter zijn dan een A4 papier​

De boot mag max 5 cm onder water komen​

De motor, de zonnecel en de propeller moeten droog blijven

Voor de docent

De leerlingen gaan stapsgewijs hun eigen solarboot maken van restmateriaal, een propeller, een zonnecel en een motortje.

Laat deze slide open staan terwijl de leerlingen de stappen volgen om hun ontwerp voor hun solarboot maken.

TIP: Om de leerlingen te doen begrijpen wat er nu precies gebeurt in een zonnecel, is de link naar het filmpje in het tekstballonnetje geplaatst. De hele aflevering duurt ruim 14 minuten. 

Wil je niet de hele aflevering kijken, beperk je dan tot de onderstaande fragmenten:

0-5:41 min - De werking van een zonnepaneel​

7:27-10:38 min - Toepassing zonne-energie bij auto en fietspad

Plaats hier een foto van jullie schets

Voor de docent

Bespreek met de klas de resultaten.

- Wat hebben boten nodig om te kunnen drijven? 

Drijfvlak, maar niet te stomp, ze moeten vooruit kunnen zonder al te veel wrijving.

- Hoe zorg je ervoor dat je boot stabiel is?

Maak de boot evenwichtig, dus niet al het gewicht aan 1 kant en zet de onderdelen goed vast. Schuivende onderdelen laten de boot schommelen.

- Hoe laat je de boot rechtdoor varen?

Zorg voor een kiel onder je boot. Dat is een soort balk aan de onderkant van je boot. 

- Hoe zorg je dat je boot zo snel mogelijk gaat?

Houd voldoende ruimte over voor de propeller en zorg dat deze vrij kan draaien. Maak je boot niet te zwaar en maak de voorkant spits, zodat de boot goed door het water kan glijden.

van solarboten

Bekijk hier een paar voorbeelden

Voor de docent

De leerlingen gaan stapsgewijs hun eigen solarboot maken van restmateriaal, een proppellor, een zonnecel en een motortje.

Laat deze slide open staan terwijl de leerlingen de stappen volgen om hun ontwerp voor hun solarboot maken.

TIP: Om de leerlingen te doen begrijpen wat er nu precies gebeurt in een zonnecel, is de link naar het filmpje in het tekstballonnetje geplaatst. De hele aflevering duurt ruim 14 minuten. 

Wil je niet de hele aflevering kijken, beperk je dan tot de onderstaande fragmenten:

0-5:41 min - De werking van een zonnepaneel​

7:27-10:38 min - Toepassing zonne-energie bij auto en fietspad

Maak jullie solar-raceboot!

Zet daarvoor de volgende stappen.

1

2

- Begin met de romp van de     boot. Zorg voor een

   stabiele romp.

- Bedenk met elkaar hoe

   jullie de propeller en de         zonnecel op de boot be-       vestigen.

3

Leg alle materialen klaar die jullie hebben verzameld. 

Denk aan de drie regels voor de boot:

De boot mag niet groter zijn dan een A4 papier​

De boot mag max 5 cm onder water komen​

De motor, de zonnecel en de propeller moeten droog blijven

Maak er een mooie boot van!

Voor de docent

De leerlingen gaan stapsgewijs hun eigen solarboot maken van restmateriaal, een propeller, een zonnecel en een motortje.

Laat deze slide open staan terwijl de leerlingen de stappen volgen om hun ontwerp voor hun solarboot maken.

TIP: Om de leerlingen te doen begrijpen wat er nu precies gebeurt in een zonnecel, is de link naar het filmpje in het tekstballonnetje geplaatst. De hele aflevering duurt ruim 14 minuten. 

Wil je niet de hele aflevering kijken, beperk je dan tot de onderstaande fragmenten:

0-5:41 min - De werking van een zonnepaneel​

7:27-10:38 min - Toepassing zonne-energie bij auto en fietspad

Wat lijkt jou leuk aan leven in 2050?

Waarom gaat jullie solarboot de race winnen?

Les 3b

Test je toekomst

Na deze les...

Leg eens uit waarom we in de toekomst vooral

hernieuwbare energiebronnen zullen gebruiken.

Voor de docent

Verwijs terug naar de vorige les en het bezoek van de energieadviseur.

- Hebben jullie een EBP (Energie Besparend Plan) gemaakt met de klas? En heeft iedereen zich eraan gehouden? Wat zijn de gevolgen van de nieuwe maatregelen? Kost het veel moeite? Levert het de school wat op?

- Welke maatregel viel je het zwaarst?

- Hoe is het om je aan de regels te houden als iedereen zich er aan houdt?

- Hoe voelt het om op deze manier energie te besparen?

Welke boot is een solarboot?

1. 
2. 
3. 
4. 

Voor de docent

Bespreek de verschillende boten m,et de leerlingen:

A. Kayak: wordt door middel van menselijke energie in beweging gezet

B. Motoboot: wordt door fossiele brandstoffen in beweging gezet

C. Catamaran: wordt door wind in beweging gezet

D. Solarboot: wordt door zonne-energie in beweging gezet

"Een solarboot haalt zijn energie uit de zon. Om zo min mogelijk energie te hoeven verbruiken, moeten de boten slim gebouwd worden.

Bekijk het volgende filmpje maar eens, daar wordt het in uitgelegd!"

01:15

Wat gebeurt er als Diederik aan de bovenkant

van het blaadje blaast?

1. Het blaadje waait weg
2. Het blaadje gaat omhoog
3. Het blaadje gaat naar beneden
4. Diederik waait weg

"Samen met de techlab instructeur van Technodiscovery maken jullie je solarboot klaar voor de race!

Daarvoor heb je nog wél wat stappen te zetten!
Ga maar snel aan de slag!"

Welkom Techlab instructeur!

De

Hoe werkt jouw solarboot?

Zet de onderdelen op de juiste plek.

schijnt op de

. Die zet het licht om in stroom.

De stroom gaat naar de

en die laat de

draaien en

daardoor gaat jullie boot vooruit!

Klaar voor de race!?

• Boot aan de startlijn...
• 'Zonlicht' aan...

Voor de docent

Klik op het groene licht om aan te geven dat de race begint.

Hoe ging de race?

Wat zou je nu aan willen passen aan jullie solarboot?

Voor de docent

- Laat de leerlingen in het groepje overleggen hoe ze hun boot zouden willen aanpassen. Ze vullen samen een antwoord in.

Je hebt veel geleerd over 

ENERGIE

Wat is energie?

Waar komt energie vandaan?

Waarom moet je energie besparen?

(Klik op de tekstwolkjes om alle onderwerpen nog eens voorbij te zien komen.)

Hoe kan je energie besparen?

Hoe gaan we wereldwijd, in Nederland en in Apeldoorn om met energie?

Hoe gaan we in de toekomst om met energie?

Hoe zouden de huizen van de toekomst energie inzetten? 

Hoe kunnen we de energie van de zon omzetten in beweging? 

Hoe kan jijzelf bewust omgaan met je energie?

Eerst DACHT ik ...

ENERGIE

Voor de docent

Nodig de leerlingen uit op te schrijven hoe ze eerst tegen energie aankeken.

Dachten ze dat het vanzelfsprekend was?

Kosteloos? Onuitputtelijk? En wat dachten ze over de gevolgen van al ons energieverbruik?

Sta gerust langer bij deze slide stil als de leerlingen veel te zeggen hebben.

ENERGIE

Nu DENK ik ...

Voor de docent

Laat de leerlingen opschrijven wat ze na deze lessenreeks denken over energie.

Energie

Dank je wel! Voor al jouw

tijdens deze lessen!