3.8 bloedgroepen en bloedtransfusie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen?

Kort herhalen immuniteit en bloedstolling

Uitleg bloedgroepen en bloedtransfusie

Opdrachten maken

Hoe zat het ook alweer? Antigeen en Antistof

Antigeen en Antistof?

Wat zijn de genummerde delen in de afbeelding?

1. 1 antistof 2 ziekteverwekker 3 antigeen
2. 1 antigeen 2 ziekteverwekker 3 antistof
3. 1 ziekteverwekker 2 antistof 3 antigeen
4. 1 antigeen 2 antistof 3 ziekteverwekker

Welke twee bestanddelen van bloed heb je nodig om bloed te laten stollen?

1. Bloedplaatjes en hemoglobine
2. Rode bloedcellen en fibrinogeen
3. Bloedplaatjes en fibrinogeen
4. Bloedplasma en fibrinogeen

Bloedgroepen en bloedtransfusies

Lesdoel

Je kunt beschrijven waarin de bloedgroepen van elkaar verschillen.

Bepaalde typen witte bloedcellen maken antistoffen tegen ziekteverwekkers. In het bloedplasma kunnen ook antistoffen zitten tegen het bloed van een ander mens.

Antigenen op de bloedcellen

Op je rode bloedcellen zitten antigenen, die noem je ook wel bloedfactoren.

Afhankelijk van welke antigenen er op je rode bloedcellen zitten heb je een bepaalde bloedgroep:
A
B

AB

0 (nul)

Antistoffen in het bloed

Elke bloedgroep heeft de antistoffen in het bloed tegen de antigenen die er niet zijn.  

Dit is aangeboren.

Bloedgroep A

Bloedgroep A heeft antigeen A aan de buitenkant van de rode bloedcel

In het bloed zit antistof B

Bloedgroep B

Bloedgroep B heeft antigeen B aan de buitenkant van de rode bloedcel

in het bloed zit antistof A

Bloedgroep AB

Bloedgroep AB heeft zowel antigeen A als B aan de buitenkant van de rode bloedcel

in het bloed zitten geen antistoffen

Bloedgroep 0

Bloedgroep 0 heeft geen antigeen aan de buitenkant van de rode bloedcel

in het bloed zit antistof A en B

Bloedgroepen

Sleep naar de juiste plaats

Antistof A

Antistof B

Antistof A en antistof B

Geen antistoffen

Antigeen A

Antigeen B

Antigeen A en antigeen B

Geen antigenen

Antigenen en antistoffen bloed

Welke bloedgroep(en) heeft/hebben de antigenen B

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep B en AB

Welke bloedgroep(en) heeft/hebben geen antistoffen

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep O

Bloedtransfusie

Bij een bloedtransfusie wil je dus niet dat het bloed gaat klonteren.

Het is daarom belangrijk dat iemand geen bloed krijgt van een bloedgroep die niet samengaat met zijn eigen bloepgroep.

De ontvanger van het donorbloed kan geen bloed krijgen van een bloedgroep waar diegene de antistoffen tegen maakt.

De antistoffen uit het donorbloed spelen maar een verwaarloosbare rol, het gaat vooral mis door de antistoffen bij de ontvanger!

Aan welke bloedgroep kan O geven?

1. A
2. B
3. AB
4. Alle bloedgroepen

Iemand heeft bloedgroep AB.
Deze persoon kan donor zijn voor mensen met de bloedgroep...

1. A
2. B
3. AB
4. 0

Zelfstandig werken

Boek 2/3 HV deel A Extra stof 8Bloedgroepen blz. 232-233

Leerdoel 3.8.14

Maken: opd 1-5

Klontering

Als je antiB en bloed met bloedcellen met antigeen B samenvoegt gaat het klonteren.

Het effect van de klontering 

kun je gebruiken om de

bloedgroep van iemand te bepalen.

Klontering

A = linkerdruppel

B = rechterdruppel

Na toevoegen van anti-A of anti-B vind er wel of geen klontering plaats

Klontering

P

A = geklonterd

B = niet geklonterd

Geeft aan bloedgroep

A

Klontering

Q

A = niet geklonterd

B = geklonterd

Geeft aan bloedgroep

B

Klontering

R

A = geklonterd

B = geklonterd

Geeft aan bloedgroep

AB

Klontering

S

A = niet geklonterd

B = niet geklonterd

Geeft aan bloedgroep

O

Ik heb onbekend bloed en ik voeg anti-A toe. Het bloed gaat klonteren.
Welke bloedgroep is het?

1. Dat weet je niet
2. B
3. AB
4. A

Bedenk of het bloed gaat klonteren

- Patient met bloedgroep A krijgt bloed van een donor met bloedgroep B

- Patient met bloedgroep AB krijgt bloed van een donor met bloedgroep B

- Patient met bloedgroep 0 krijgt bloed van een donor met bloedgroep A

- Patient met bloedgroep B krijgt bloed van een donor met bloedgroep 0

- Patient met bloedgroep A krijgt bloed van een donor met bloedgroep AB

Welk woord hoort bij "bloedplaatjes"?

1. Zuurstof
2. Bloedstolling
3. Antistoffen
4. Hemoglobine