Participatie les 7

Participatie

Fase 2: Individuele ondersteuning van de cliënt

Les 7: communicatie

Optioneel Energizer in deze les; fluisterspel

docent fluistert een zin en die moet de klas helemaal door. Wordt aan het einde de juiste zin genoemd?

Leg uit dat er sprake kan zijn van interne en externe ruis. 

Startopdracht

Wat weet jij al van communicatie?

1.Wat is het verschil tussen een open en een gesloten vraag?

2.Wat houdt actief luisteren in?

3.Noem één communicatietechniek die jij kent en leg kort uit hoe je deze kan gebruiken.

Schrijf deze opdracht op het bord, studenten gaan hiermee aan de slag als jij de AWR aan het doen bent. Later in de les bespreek je deze opdracht.

Regels en afspraken

Telefoons stil en uit het zicht

Telefoons stil en uit het zicht :-)

Tassen op de grond

Oortjes, pet en jas af en uit

Eten doen we buiten het lokaal

Drinken alleen met afgesloten dop

Als jouw gevoel van vandaag een gezichtsuitdrukking zou zijn, welke zou dat dan zijn? Laat het zien met je gezicht :-)

Check in is optioneel, vooral handig wanneer het de eerste les van de dag is, 

voorbeeld kleuren voor check in: 

Rood (Veel energie, ik ben klaar om de dag aan te pakken!)

Geel (Gemiddeld, ik voel me oké, maar zou wat extra energie kunnen gebruiken)

Blauw (Rustig, ik ben een beetje moe of niet helemaal in de stemming)

Groen (Heel rustig, ik voel me kalm, maar niet per se energiek)

lesprogramma

Terugblik

Lesdoelen

Theorie communicatie

Non verbale communicatie / communicatietechnieken

filmpje + kijkvraag

Actief luisteren

Open en gesloten vragen + opdracht

Afsluiting

Wat kan er misgaan als je je te veel inleeft in de situatie van een cliënt in de maatschappelijke zorg?

1. Je begrijpt de cliënt niet meer goed
2. Je raakt je professionaliteit kwijt en denkt te veel zoals de cliënt
3. Je luistert niet goed naar de cliënt
4. Je laat de cliënt niet genoeg zelf kiezen

Welke begeleidingsstijl geeft duidelijke richtlijnen , maar houdt ook rekening met de behoeften en gevoelens van de cliënt?

1. Autoritair
2. Autoritatief
3. Permissief
4. Situationeel

Lesdoelen

Aan het einde van de les......

• Kan ik de basiscommunicatietechnieken opnoemen
  
• Weet ik wat gesprekstechnieken zijn
  
• Licht ik het verschil tussen verbale en non-verbale  communicatie toe
• Weet ik wat een open luisterhouding is en hoe je actief luistert naar anderen
  

Bespreken startopdracht

Wat weet jij al van communicatie?

1.Wat is het verschil tussen een open en een gesloten vraag?

2.Wat houdt actief luisteren in?

3.Noem één communicatietechniek die jij kent en leg kort uit hoe je deze kan gebruiken.

Schrijf deze opdracht op het bord, studenten gaan hiermee aan de slag als jij de AWR aan het doen bent. Later in de les bespreek je deze opdracht.

Theorie

Communicatie

Definitie

Bewust of onbewust informatie overbrengen op iemand anders. 

 Boodschap bevat informatie, die bestaat uit gedachten, ideeën, gevoelens en/of gedrag. 

Je communiceert de hele dag door. Ook op je werk, met cliënten en collega’s.

 Belangrijk is dat dit op een open en respectvolle manier gaat waarbij je je communicatie afstemt op je cliënt.

Communicatie

Eenzijdig of meerzijdig communiceren?

 Meerzijdige communicatie/ dialoog: je bent zowel zender als ontvanger.

 

 Eenzijdige communicatie/ monoloog: Je bent alleen zender of alleen ontvanger van de boodschap.

Verbale en non -verbale communicatie

Verbale communicatie; communiceren met woorden, uitgesproken of geschreven​

​

Non – verbale communicatie; Je gezichtsuitdrukking, ogen, houding, handbewegingen en toon onthullen allemaal wat je voelt.​

​

​Welke vorm van communicatie is volgens jullie het meest belangrijk?   

Non - verbale communicatie

Wat je zegt is belangrijk, maar hoe je het zegt bepaalt vaak hoe de boodschap overkomt.

70-90% van onze communicatie!

-->laat emoties en bedoelingen zien, zelfs als woorden iets anders zeggen.

-->helpt bij het opbouwen van vertrouwen en een goede relatie.

-->mensen reageren vaak eerder op lichaamstaal dan op woorden.

 Congruentie​

In de zorg is dit extra belangrijk

Jouw houding en gezichtsuitdrukking kunnen dan het verschil maken in hoe veilig en begrepen iemand zich voelt!

Communicatietechnieken

-Actief Luisteren; hoort en ziet wat de ander zegt; verwerkt en vat samen in eigen woorden; verbaal en non-verbaal laten blijken dat je de ander begrijpt.

- Vragen stellen (open en gesloten vragen)

- Feedback geven en ontvangen

Deel hier het blad uit met visualisatie van de verschillende communicatietechnieken en actief luisteren.

Kijkvraag

Let bij het filmpje op de eerder besproken communicatietechnieken en gebruik je uitdeelblad. Wat valt je op? geef voorbeelden!

Actief luisteren

“Actief luisteren betekent dat je met volle aandacht zoekt naar de behoefte en emotie achter de boodschap die de ander aan je geeft”

Actief luisteren wil zeggen dat je:

• hoort en ziet wat de ander zegt
• die boodschap verwerkt en samenvat in eigen woorden
  
• verbaal en non-verbaal laat blijken dat je de ander begrijpt.

open luisterhouding

Een voorovergebogen lichaamshouding

Rustig op een stoel zitten

Met de onderarmen op tafel of op de bovenbenen steunen

Regelmatig oogcontact met de spreker hebben

Aandacht gericht op de spreker

Van tijd tot tijd knikken als bevestiging of aanmoediging

Korte reacties geven , zoals ‘hmm’ 'ja'of 'oke' 

Niet doorgaan als de ander afhaakt

Open en gesloten vragen

•  Open vragen stimuleren een uitgebreid antwoord en beginnen vaak met wie, wat, waar, waarom, wanneer of hoe.

• Gesloten vragen kunnen meestal met ja, nee of 1/ 2 woorden beantwoord worden en geven minder ruimte voor uitleg.

Open vragen helpen om meer informatie te krijgen en het gesprek op gang te houden, terwijl gesloten vragen handig zijn voor snelle, duidelijke antwoorden.

Open of gesloten?

"Hoe voelde je je tijdens het gesprek met je begeleider?"

1. Open vraag
2. Gesloten vraag

Open of gesloten?

"Was je tevreden over het gesprek met je begeleider?"

1. Open vraag
2. Gesloten vraag

Opdracht

ItsLearning - participatie - content

Maak de opdracht; open en gesloten vragen

Welke communicatieproblemen ervaren jullie cliënten?

communicatiestoornissen doelgroep

• Zintuigelijke beperkingen (doofheid)
  
• Lichamelijke beperkingen (spasme, Canule)en hersenletsel (afasie )
  
• Verstandelijke beperking
  
• TOS (taalontwikkelingsstoornis, vaak gediagnosticeerd bij kinderen)

Mensen die verbaal minder sterk zijn, zijn vaak erg gevoelig voor non- verbale signalen

Voor sommige cliënten is aanraking en nabijheid bedreigend vanwege nare ervaringen uit hun verleden.

Tips voor communiceren met cliënten

Aanraking

Gebaren

Kleurgebruik

Articuleren

Pictogrammen

Woordkeuze

niet te veel informatie tegelijkertijd

Lesdoelen behaald?

Aan het einde van de les......

• Kan ik de basiscommunicatietechnieken opnoemen
  
• Weet ik wat gesprekstechnieken zijn
  
• Licht ik het verschil tussen verbale en non-verbale  communicatie toe
• Weet ik wat een open luisterhouding is en hoe je actief luistert naar anderen
  

             Afsluiting