Les 1 (leerlingen): figuurlijk en letterlijk taalgebruik (Leerjaar 1)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 1

LESDOELEN

• Kan jij uitleggen wat figuurlijk taalgebruik betekent
• Kan jij uitleggen wat letterlijk taalgebruik betekent.
• Kan jij uitleggen dat spreekwoorden een voorbeeld zijn van figuurlijk taalgebruik. 
• Kan jij 3 spreekwoorden opnoemen en uitleggen wat ze betekenen.

Maak de vragen in alle slides. Je hebt hier 10 minuten de tijd voor (zie bord voor de timer).

Straks:

Straks bespreken we klassikaal wat de woorden letterlijk en figuurlijk taalgebruik betekenen.

Nu doen:

 Schrijf deze twee woorden op in jouw schriftje van Nederlands en de betekenis ervan. 

Heb jij ooit vlinders in
je buik gehad?

1. ja
2. nee

Figuurlijk of letterlijk?
Ik smelt bijna...

1. figuurlijk
2. letterlijk

Figuurlijk of letterlijk?
Ik ben er verslagen van.

1. figuurlijk
2. letterlijk

Betekent: ik ben er kapot van 

Figuurlijk of letterlijk?
Ik heb een gat in mijn hand.

1. figuurlijk
2. letterlijk

Betekent: ik ben er kapot van 

Figuurlijk of letterlijk?
Kijk naar die appels, ze zijn allemaal uit de boom gevallen.

1. figuurlijk
2. letterlijk

Betekent: ik ben er kapot van 

Figuurlijk of letterlijk?
Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel.

1. figuurlijk
2. letterlijk

Betekent: ik ben er kapot van 

Figuurlijk of letterlijk?
Hij moet een schop onder zijn kont hebben.

1. figuurlijk
2. letterlijk

Betekent: ik ben er kapot van 

Leg in je eigen woorden uit wat het verschil is tussen figuurlijk en letterlijk taalgebruik.

Vul het juiste woord in:
Hij werkt zo hard als een ____________

1. leeuw
2. paard
3. olifant
4. beer

Betekent: ik ben er kapot van 

Vul het juiste woord in:
Zij is zo sterk als een ____________

1. leeuw
2. paard
3. olifant
4. beer

Betekent: ik ben er kapot van 

Vul het juiste woord in:
____________ bijten niet.

1. miauwende katten
2. vliegende vogels
3. blaffende honden
4. piepende muizen

Betekent: ik ben er kapot van 

Zoek op wat de volgende spreekwoorden betekenen en schrijf dit op in je schriftje van Nederlands. Je kunt dit opzoeken op de website van www.spreekwoorden.nl of google.nl

1) Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel.

2) Oude koeien uit de sloot halen.

3) Spreken is zilver, zwijgen is goud.

4) Door de mand vallen.

5) De hond in de pot vinden.

Wat is een kenmerk van spreekwoorden?

1. De betekenis staat niet in een woordenboek.
2. Er staat altijd een zelfstandig naamwoord in.
3. Het zijn vaste zinnen die je niet kunt veranderen.
4. Er komt altijd een mens of dier in voor.

Doen: lees de stappen hieronder

Stap 1: 

Straks ga je naar een website en kies je 3 spreekwoorden uit die jij interessant/grappig/ boeiend vindt. Je schrijft de 3 spreekwoorden op EN je schrijft erachter wat ze betekenen.

Stap 2:

Ga naar de website: www.spreekwoorden.nl/themas en zoek 3 spreekwoorden uit. Zie je een mooie? Schrijf je dit op in je schriftje.

Gedaan? 

www.spreekwoorden.nl/themas

• Heb je alle 3 de spreekwoorden opgeschreven + de betekenis ervan in je schriftje? 
• Straks vraag ik klassikaal naar een aantal spreekwoorden 

-->Je hebt dus nu in totaal 8 spreekwoorden + de betekenis opgeschreven in jouw schriftje van Nederlands.

Huiswerk

Je hebt alle 8 spreekwoorden in jouw schriftje van Nederlands staan

LESDOELEN

• Kan jij uitleggen wat figuurlijk taalgebruik betekent
• Kan jij uitleggen wat letterlijk taalgebruik betekent.
• Kan jij uitleggen dat spreekwoorden een voorbeeld zijn van figuurlijk taalgebruik. 
• Kan jij 3 spreekwoorden opnoemen en uitleggen wat ze betekenen.