De industriële revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Burgers en stoommachines

De opkomst van de machines

     Onderwerpen:

• Industriële revolutie
• Uitvindingen

Planning

Begrippen: 

• Industriële revolutie
• Stoommachine

• Leerdoelen
• Opdracht
• Uitleg 
• Zelfstandig werken

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom de Industriële revolutie in Engeland begon. 
• Je kunt uitleggen wat het begrip Industriële revolutie inhoud. 
• Je kunt uitleggen met voorbeelden van uitvindingen waarom we kunnen spreken van een Industriële revolutie. 

Wat verwachten jullie?

Schrijf op de post-it wat je graag in de les terug zou willen zien. 

Tijd van burgers en stoommachines

Elk tijdvak heeft een beeldmerk. Elk beeldmerk heeft twee plaatjes.

Kun je zien wat ze betekenen?

De komst van de fabriek

• Voor de 19e eeuw waren er amper fabrieken. 

• Het maken van producten duurde lang en koste veel geld. 

• Boeren maakten in de avonduren vaak textiel. Dus naast hun werk op het land. 

Hoe maakte een boer textiel?

Spinnenwiel

Thuis met de hand of met gereedschappen producten 

voor de verkoop maken

Katoen (textiel) werd 

gesponnen met een spinnenwiel. 

  

Weefgetouw

Engeland

rond 1700

• Machtig land met een enorm groot rijk dat zich over de hele wereld uitstrekte.
• De bevolking van Engeland groeit, hierdoor is er meer kleding nodig.
• Veel kleding wordt gemaakt van katoen, dat door slaven op plantages wordt geplukt, en wol.

Het Britse Rijk omstreeks 1700

Flying shuttle (schietspoel)

1733

• Om sneller kleding te maken, moet je sneller kunnen weven.
• De Engelsman John Kay vond de schietspoel uit. Hiermee kun je veel sneller weven dan met de hand.
• De schietspoel was nog geen échte machine: het bedienen ging met de hand.

Spinning Jenny

1764

• Als je sneller kunt weven, heb je ook meer draad nodig.
• Met de Spinning Jenny van James Hargreaves kon je 8 en later 16 draden tegelijk spinnen

Waterframe

• Deze pasten niet meer in de huizen van de boeren. 

• Hiervoor had je waterkracht nodig. 

• Er ontstaan de eerste fabrieken.

Cotton Gin

1793

• Omdat het spinnen en weven veel sneller ging was er ook meer katoen nodig.
• Om de zaden sneller uit katoenpluizen te halen vond de Amerikaan Eli Whitney de Cotton Gin uit ("Katoen motor"). 
• Slavernij neemt toe: er zijn veel meer slaven nodig om de katoen te plukken...

Stoommachine

rond 1764 

• De eerste werkende stoommachine van de Industriële Revolutie was die van Thomas Newcomen rond 1705
• Pas door de verbeteringen van James Watt kon de stoomachine pas echt worden ingezet

De Engelsman James Watt voerde een aantal belangrijke veranderingen door in Newcomen's stoommachine waardoor het gebruik en de inzet makkelijker werden.

Wat kun je allemaal met een stoommachine doen?

Noem één voordeel en één nadeel van een stoommachine

Veranderingen door 

de stoommachine 

• Leegpompen van mijnen, waardoor je dieper de grond in kunt (grondstoffen)
• Oude energiebronnen (wind-, spier- en waterkracht) worden langzaam vervangen
• Stoommachine is overal te plaatsen, niet alleen aan het water

Doordat de vraag naar delfstoffen (ijzer en steenkool voor de machines) sterk toenam, moest er steeds dieper worden gegraven. Met stoommachines werd het grondwater weggepompt.

Veranderingen door 

de stoommachine 

• Door de komst van de stoommachine werd een groot deel van het productieproces gemechaniseerd. Ze worden in enorme aantal geproduceerd. 

Doordat de vraag naar delfstoffen (ijzer en steenkool voor de machines) sterk toenam, moest er steeds dieper worden gegraven. Met stoommachines werd het grondwater weggepompt.

Gevolgen industriële revolutie

• Urbanisatie
• Ontwikkelingen landbouw 
• Transsportrevolutie 

Doordat de vraag naar delfstoffen (ijzer en steenkool voor de machines) sterk toenam, moest er steeds dieper worden gegraven. Met stoommachines werd het grondwater weggepompt.

Gevolgen industriële revolutie

1. Arbeiders hadden plek nodig om te wonen, met urbanisatie tot gevolg. Hierdoor ontstonden veel nieuwe steden.

Gevolgen industriële revolutie

2. Ontwikkelingen in de landbouw. Boeren hadden niet meer zo veel man nodig om meer eten te produceren. 

Uitvinding: de zaaimachine. 

Gevolgen industriële revolutie

3. Transsportrevolutie.  

Al snel kwam er een stoomtrein en daarmee ook een treinrails. Je kon sneller met een andere stad in contact komen. 

Industriële Revolutie

1750-1900

• Door de komst van de machines verandert de manier waarop mensen produceren: van handmatig naar machinaal
• De verandering noemen we de Industriële Revolutie

Niet alleen de manier van produceren verandert enorm: ook de komst van stoomtreinen brengt grote veranderingen in het vervoer van mensen en goederen.

van kleinschalige handmatige productie in de huisnijverheid...

... naar grootschalige machinale productie in fabrieken

Nederland industrialiseert laat 

• Pas vanaf 1870

• Handel blijft voor veel investeerders belangrijk: weinig vertrouwen in de industrie

• Geen geschikte grondstoffen voor industrie

• Op de afbeelding: papier maken rond 1800 en rond 1870

Nederland industrialiseert laat 

• Slechte infrastructuur

• Grondstoffen kopen in het buitenland was duur

• Protectionisme: landen beschermen hun eigen producten door producten uit andere landen (heel) duur te maken

Nederland industrialiseert...toch

• Vanaf 1870 steeds meer fabrieken
• Liberalen aan de macht: meer economische vrijheid

• Willem 1 wil van Nederland een modern land maken met goede infrastructuur en industrie

• Voldoende arbeidskrachten 

Zelfstandig werken

Goed of fout?