les 5: het platteland (3.4)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

 Je leert dat globalisering op het platteland zichtbaar is in plantage gebieden, de mijnbouw, boskap, toerisme of geldzendingen (remittances) van migranten. 

Je kunt de ontwikkelingen op het platteland analyseren met gebruikmaking van verschillende dimensies.

Lees 3.4

Maak een tijdlijn van 1900 tot nu. 

Noteer wat er typisch was voor elke periode.

Geef bij elk event een korte uitleg.

Begin 20e eeuw

jaren 1960

einde jaren 1980

jaren 1990

vanaf 2008

Begin van de 20e eeuw (1900)

Vooral latifundia: grote plantages in handen van elite 

(vooral Europese kolonisten)

80% van de plattelandsbevolking waren zelfvoorzienende boeren minifundia of landarbeiders op latifundia.

1960

Groene revolutie:         Toename oogst door:

verbeterde gewassen, kunstmest, irrigatie, bestrijdingsmiddelen.

Opkomst agri-business: MNO bezit hele productieketen

Zaden ontwikkelen, transport,en verkoop van eindproduct.

Poging landhervorming (verdelen grootgrondbezit) mislukt.

Grootgrondbezitters in opstand.

Oplossing: meer ontbossing -> meer landvoor kleinere boeren.

Einde jaren 1980

liberalisering zorgde voor globalisering in de landbouw.

Toename concurrentie wereldwijd.

Opkomst commerciële landbouw van luxe exportgewassen.

Kleine boeren verslechterde situatie door minder subsidies.

jaren 1990

Eigendom landbezit moest goed geregeld worden: 

Landadministratieprogramma.

Pas nu konden (ook kleinere) boeren leningen krijgen.

Vanaf 2008

global land rush: run op landbouwgrond

Landbouw en mijnbouw MNO's willen overal ter wereld land opkopen. Zo ook in Zuid-Amerika.

Landgrabbing: afpakken van land van eigen bevolking.

(kan je beargumenteren waarom wel/niet landgrabbing?)

Nog grootschaligere producite

Opkomst  plantagegebieden met maar 1 gewas (monocultuur)

nadelen: minder voedsel voor lokale bevolking, vervuiling, uitputting grond, 

afname werkgelegenheid door mechanisatie, gevaar genetische modificatie?

door toename welvaart

door toename bevolkingsomvang

Platteland of stad

.

Platteland onder druk door:

- meer mijnbouwgebieden

- waterkrachtcentrales en stuwmeren

- groei steden/dorpen (door remittance = geldzendingen)

Deel bevolking woont:  deels in stad, andere deel op platteland.

Ruraal

urbaan

 Je leert dat globalisering op het platteland zichtbaar is in plantage gebieden, de mijnbouw, boskap, toerisme of geldzendingen (remittances) van migranten. 

Je kunt de ontwikkelingen op het platteland analyseren met gebruikmaking van verschillende dimensies.