Rekenen JK - les 4 - Meten en voorbereiden op de toets.

• Rekenen
• HBO
• Studiejaar 2

Inhoud bijeenkomst 4:

• Leerlijn meten
• Lesbedoelingen
• Oefenvragen toets

Doelen:

• Studenten kunnen meetactiviteiten benoemen passend bij groep 1, 2, 3 of 4
  
• Studenten kunnen aangeven welke deelaspecten horen bij ontluikend maatbesef en dit koppelen aan een activiteit, zowel buiten als binnen.​
  
• Je kunt lesdoelen benoemen bij activiteit van groep 1, 2, 3 en/of 4.

Meten / meetkunde

Meten

Bij meten gaat het er vooral om greep te krijgen op eigenschappen van situaties en dingen om ons heen. Lengte, oppervlakte, tijd, inhoud en gewicht heten grootheden. Meten is het nauwkeurig bepalen van een maat met behulp van een instrument, bijvoorbeeld een centimeter. kwantitatief

Meetkunde

Bij meetkunde gaat het om het beschrijven en verklaren van ons omringende ruimte.  Plattegronden, richtingen, routes, schaduwen, projecties, symmetrieën, patronen enz. Ruimtelijk redeneren valt binnen meetkunde.

Meten en meetkunde lopen soms door elkaar heen.

Meten of meetkunde?

1. meten
2. meetkunde

Meten of meetkunde?

1. meten
2. meetkunde

Meten of meetkunde?

1. meten
2. meetkunde

Meten of meetkunde?

1. meten
2. meetkunde

Waarom willen kleuters meten?

Herhaling: waarom meten we?

Een middel om de fysieke wereld te structureren en er greep op te krijgen (meten is weten...).

Bovendien leidt het tot:

• Uitlokken van verwondering.
• Onderzoekende houding.
• Probleemoplossend vermogen.
• Gevoeligheid voor de schoonheid van wiskundige structuren en oplossingen.

Waarom willen kleuters meten?

Herhaling: meten leidt tot...

• Begrijpen wat lengte, oppervlakte, inhoud, gewicht, tijd, temperatuur en snelheid inhouden.
• Getalbegrip
  

1

2

3

4

5

6

7

8

9

vergelijken en ordenen

afpassen, meten met een natuurlijke maat

standaardmaten en meetreferenties

hanteren van meetinstrumenten

maatverfijning

meetnauwkeurigheid

inzicht in metriek stelsel

samengestelde grootheden

herleiden en omrekenen van maten

Leerlijn meten

I. Ontluikend maatbesef

1. Vergelijken en ordenen

2. Afpassen

3. Standaardmaten en meetreferenties

II. Inzicht in meten en maten

4. Hanteren van meetinstrumenten

5. Maatverfijning

6. Meetnauwkeurigheid

7. Inzicht in het metriek stelsel

III. Formeel redeneren en rekenen met maten en grootheden

8. Herleiden en omrekenen van maten

9. Samengestelde grootheden

Groep 1-2: ontluikend maatbesef

Vergelijken en ordenen

Afpassen

Standaardmaten en meetreferenties

• Introductie van standaardmaten in de loop van groep 3. Dit begint met de meter.​​ 
• Door veel te meten (bijv. met een bordliniaal) ontstaan meet-referenties en ontwikkelen leerlingen maatgevoel. ​
• Voorbeeldactiviteit: stuur kinderen op pad met een strook van 1 meter. Laat ze op het schoolplein zoveel mogelijk dingen vinden van 1 meter. 

Hanteren van meetinstrumenten.

• Hangt samen met introductie van standaardmaten.​
  
• (Nadere) verkenning van meetinstrumenten.

Uitdaging: maak een slinger van precies één meter.

Herhaling: natuurlijke maat / standaardmaat.

Wat is een natuurlijke maat?

Wat is een standaardmaat?

Waarom zou je kinderen eerst laten meten met natuurlijke maten en leer je ze niet meteen te meten met standaardmaten?

https://www.leraar24.nl/69516/rekenen-meten-met-je-voeten/

Opdracht leerlijn meten.

Bekijk de tussendoelen op de website van het SLO:

Rekenen/wiskunde - Meten en meetkunde - kerndoel 33

Bedenk een activiteit bij een tussendoel van lengte en omtrek voor groep 1-2.

Bedenk een activiteit bij een tussendoel van inhoud voor groep 3 of groep 4.

https://www.slo.nl/thema/meer/tule/rekenen-wiskunde/kerndoel-33/#:~:text=De%20leerlingen%20leren%20meten%20en,%2C%20gewicht%2C%20snelheid%20en%20temperatuur.

Tijdsbesef en tijdsbeleving.

Ervaren van tijdsverloop – kort en lang

Dagritme en regelmaat – dagindeling, namen van de dagen

Gebruik tijdseenheden – leeftijd en kalenderbijzonderheden

Energizer

Doe je ogen dicht en open ze pas weer als je denkt dat er een minuut (zandloper)  voorbij is......

Rupsje Nooitgenoeg

Lesideeën

- Ontwikkeling volgen ei-rups-cocon-vlinder.

- Logisch ordenen: verhaal in goede volgorde leggen.

- Versje over Rupsje Nooitgenoeg en dagen van de week aanleren.

Tijd

Groep 3:

Hele uren

Dagen van de week

Groep 4:

Hele en halve uren analoog

Introductie kwartier (analoog)

Groep 3/4:

Maand- en jaarkalender

Formuleren bedoelingen:

• Tellen (in doel fase en grootte benoemen):
  

Aan het eind van de activiteit kunnen de kinderen objectgebonden (resultatief) tellen tot en met 10.

Formuleren bedoelingen:

Voorbereidende rekenvaardigheid (in doel welke rekenvaardigheid en specifiek benoemen wat kinderen dan kunnen);

- Aan het eind van de activiteit kunnen de kinderen schoenen seriëren, dit doen zij door de zolen tegen elkaar aan te houden en zo te kijken welke langer is. Vervolgens zetten zij de schoenen van groot naar klein (gericht op de zolen).

- Aan het eind van de activiteit kunnen de kinderen schoenen met veters corresponderen, de kinderen kunnen kijken of er genoeg veters zijn door bij elke schoen één veter neer te leggen.

Formuleren bedoelingen:

Structuren (structuur noemen, grootte noemen)

- Aan het eind van de activiteit kunnen de kinderen de dobbelsteenstructuren t/m 6 herkennen en direct (zonder te tellen) noemen. 

Formuleren bedoelingen:

Meten (fase van de leerlijn en specifiek noemen wat de kinderen dan kunnen):

- Aan het einde van de activiteit kunnen de kinderen afpassen, de kinderen kunnen bepalen welke afstand langer is door met een passend voorwerp (niet te klein, niet te groot) naar keuze te kijken hoe vaak het voorwerp erin past en welke afstand dan langer is.

Oefenvragen!

Welke rekenvoorwaarden (door Piaget benoemd) kan je met deze twee kranten uitleggen.

1. conservatie
2. correspondentie
3. classificatie
4. serieëren

Wat is de functie van het getal op deze foto?

1. telgetal
2. meetgetal
3. hoeveelheidsgetal
4. rekengetal

Leerlijn tellen.
De kinderen zitten in de kring. Er zijn nog een paar stoelen (vijf) leeg. Roos roept: “Oh, juf er zijn vijf kinderen ziek!” “Klopt dat Erik?”, vraagt de juf.
Erik staat op, loopt langs de stoelen en telt, terwijl hij de stoelen aanwijst: “Eén, twee, drie, vier, vijf” en vervolgt: “Ja juf, vijf zieken”

1. akoestisch tellen
2. resultatief tellen
3. synchroon tellen
4. verkort tellen

Rijgen, splitsen of handig rekenen?
301-67=
300-67=
233+1=

1. rijgen
2. splitsen
3. handig rekenen

Rijgen, splitsen of handig rekenen?
57-29=
57-20=37
37-7=30
30-2=28

1. rijgen
2. splitsen
3. handig rekenen

Rekenen tot 20.
Rebecca geeft les in groep 3. Tijdens het zelfstandig werken ziet ze Ilse, Robin en Coen m.b.v. het rekenrek de som 7+6 uitrekenen.
Coen rekent zo: 12 + 1 = 13.
Robin rekent zo: 5 + 5 + 2 + 1 = 13
Ilse rekent zo: 7 + 3 + 3 = 13
Welke strategieën gebruiken Coen, Robin en Ilse?

Rekenvoorwaarden
Groep 1/ 2 is bezig met het thema: “we gaan op reis”.
Noem twee voorbereidende rekenvaardigheden; beschrijf voor elk van deze twee één activiteit aan de hand van dit thema en geef het doel van de les aan.

Wat moet je leren?

• Brom-Snijders, P. van den & J. van den Bergh (2014). Hele getallen. Amersfoort: ThiemeMeulenhoff. Hoofdstuk: 1 t/m 4.
  
• Hutten, O. & J. van den Bergh (2014). Meten en Meetkunde. Amersfoort: ThiemeMeulenhoff. Alles wat betreft groep 1 t/m 4.
• Van Luit, J.E.H. (2009) De ontwikkeling van tellen en getalbegrip bij kleuters.
  
• Handouts van de collegestof (inclusief professionele gecijferdheid).