V4 - T4: Eukaryoten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Eukaryoten

Vragen

Wat is de endosymbiosetheorie?

Wat is een kenmerk van de archaea?

Wat is een plasmide?

Waarom wordt een virus ook wel niet levend genoemd?

Hoe plant een virus zich voort?

Leerdoelen

Je kunt kenmerken van schimmels noemen.

Je kunt kenmerken van planten noemen.

Je kunt kenmerken van dieren noemen.

Je kent de afdelingen van de dieren. 

Je kent de groepen van de gewervelden. 

Domein van de eukaryoten

* bestaat uit 3 rijken

- schimmels

- planten

- dieren

Soms wordt er nog een 4e rijk genoemd: de protisten. Dit zijn eigenlijk eencellige schimmels, planten of dieren waarvan nog niet duidelijk is tot welk rijk zij precies behoren.

We lopen de eigenschappen van elk rijk door:

Schimmels

• komen meercellig en enkelcellig (de gisten) voor
• meercellige schimmels bestaan uit schimmeldraden                                                                             (hyfen)
• hebben een celkern en celwand, geen bladgroenkorrels                                                                           ook al lijken sommige schimmels groen
• zijn belangrijk bij het opruimen van de natuur, bij de                                                                   productie van voedsel en medicijnen

Voortplanting bij schimmels

• Gisten planten zicht voort door knopvorming.
• Meercellige schimmels maken sporen.
• Eenvoudige schimmels maken sporen op                                                                                                             de uiteinden van de hyfen, die omhoog steken                                                                                         vanuit het voedsel.
• Complexere schimmels maken ook een voortplantingsstructuur                                                              waar de sporen in zitten, de paddenstoel.

Planten - sporen

*  celwand van cellulose

* bladgroenkorrels = autotroof 

* eencellige planten noemen we algen

* algen vallen onder de wieren 

                             

sporenplanten   - wieren

                                  - mossen

                                  - varens 

                                  - paardenstaarten      

Planten - vaat

transportvaten bij    - paardenstaarten 

                                          - varens 

                                          - zaadplanten

Deze planten noemen we vaatplanten.

Deze planten kunnen groter worden.

zaadplanten worden ingedeeld in

* naaktzadigen zijn kegeldragers (vaak naald)

* bedektzadigen hebben bloemen

Korstmos

• mutualistische symbiose
• Een schimmel en een alg die elkaar helpen te overleven.
• Kan groeien zonder bodem: haalt mineralen uit de lucht.

Dieren

• Hebben een celkern, maar géén celwand of                                                                                bladgroenkorrels (heterotroof)
• Bijna alle dieren zijn diploïd :twee sets                                                                                              chromosomen, 2n
• Geslachtscellen kunnen haploïd (n) zijn
• criteria voor indeling zijn:                                                                                                                                                     - een- of meercelligheid                                                                                                                                                   - symmetrie                                                                                                                                                                           - het soort skelet                                                                                                                                                                 - resultaten op basis van DNA onderzoek

Stammen van het dierenrijk

Stammen van het dierenrijk

Stammen van het dierenrijk

Eencelligen

amoebe 

*maakt schijnvoetjes waarmee hij 

zich voortbeweegt of eten (vaak bacteriën) 

insluit

pantoffeldiertje

* complexer: meer organellen

* trilharen geleiden het voedsel naar de celmond

* voedsel wordt verteerd in voedselvacuolen 

* resten verlaten het lichaam bij de celanus

Geleedpotigen

- spinnen, insecten, kreeftachtigen, duizendpoten

* meest soortenrijke stam van het dierenrijk

* meer dan een miljoen soorten - 3/4 insect

* exoskelet: uitwendig van chitine

* groei alleen mogelijk tijdens vervelling

* insecten kennen verschillende vormen en fasen tijdens hun leven: metamorfose

Leerdoelen

Je kunt kenmerken van schimmels noemen.

Je kunt kenmerken van planten noemen.

Je kunt kenmerken van dieren noemen.

Je kent de afdelingen van de dieren. 

Je kent de groepen van de gewervelden. 

Aan de slag

Maken opdracht 40 t/m 46 

Maken begrippenlijst BS3