4.3 Eukaryoten

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

4.3 Eukaryoten

Leerdoelen B3

• Je kunt kenmerken van schimmels noemen.
• Je kunt kenmerken van planten noemen.
• Je kunt kenmerken van dieren noemen.
• Je kent de afdelingen van de dieren. 
• Je kent de groepen van de gewervelden.

De drie domeinen

Wat kunnen bacteriën?

Bacteriën kunnen dit wel:

Bacteriën kunnen dit niet:

Ongeslachtelijk voortplanten

Plasmiden uitwisselen

Melk in yoghurt veranderen

Druivensap en wijn veranderen

Temperaturen boven de 125 graden overleven

Overleven in een droge omgeving

Dode resten opruimen

Genetisch materiaal uitwisselen met archaea

Geslachtelijk voortplanten (dmv eicellen en zaadcellen)

Een sexpilus vormen

Hoe noemen we een virus die een bacterie infecteert?

1. Bacteriofaag
2. Macrofaag
3. Viriofaag
4. Sarcofaag

Archaea hebben bijzondere eigenschappen.
Welke eigenschap stelt hen in staat om in ons darmstelsel te overleven?

1. Ze kunnen leven van alvleessap en gal en produceren hierbij koolstofdioxide
2. Ze kunnen leven in een zuurstofarme omgeving en produceren hierbij methaangas
3. Ze kunnen leven in een koolstofdioxiderijke omgeving en produceren colagas
4. Ze kunnen helemaal niet overleven in ons darmstelsel

Binas 

Domein van de eukaryoten

Bestaat uit 3 rijken:

- schimmels

- planten

- dieren

Soms wordt er nog een 4e rijk genoemd: de protisten. Dit zijn eigenlijk eencellige waarvan nog niet duidelijk is tot welk rijk zij precies behoren.

We lopen de eigenschappen van elk rijk door:

Schimmels

• enkelcellige of meercellig

Meercellige bestaan uit:

• schimmeldraden (hyfen)
• hebben een celkern en celwand,
• geen bladgroenkorrels                                                                           n

Ze zijn belangrijk bij het opruimen van
de natuur en bij de productie van voedsel en medicijnen

Voortplanting bij schimmels

Gisten planten zicht voort
door knopvorming

Voortplanting bij schimmels

Meercellige schimmels maken sporen.

• Eenvoudige schimmels maken sporen
    op de uiteinden  van de hyfen, die
    omhoog steken vanuit het voedsel.
• Complexere schimmels maken ook
    een  voortplantingsstructuur  waar de sporen in zitten,
    de paddenstoel.

geslachtelijke voortplanting bij schimmels: met sporen en dicaryotische cel

Planten

• hebben een celwand van cellulose
• hebben bladgroenkorrels en zijn daarmee autotroof (maken hun eigen energie)

Sporenplanten

• eencellige planten noemen we algen
  
• algen vallen onder de wieren en samen met de mossen en varens vallen zij onder de sporenplanten

Vaatplanten

De paardenstaarten en varens hebben ook nog eens transportvaten net zoals de zaadplanten.

Ze worden dan ook wel tot de vaatplanten gerekend.

Wat is dit?

Korstmos

• Een schimmel en een alg die elkaar helpen te overleven.
  
• Kan groeien zonder bodem: haalt mineralen uit de lucht.

Dieren

• Hebben een celkern,  maar géén celwand of bladgroenkorrels.  Ze zijn heterotroof
• Bijna alle dieren zijn diploïd (2n): ze hebben twee sets chromosomen

Dieren criteria voor indeling zijn: 

• een- of meercelligheid  
• symmetrie  
• het soort skelet      
• resultaten op basis van DNA onderzoek

Dieren

Bijna alle dieren zijn diploïd:
 twee sets  chromosomen, 2n

Stammen van het dierenrijk

- Eencellige

- Sponzen  - Holtedieren

- Platwormen  - Ringwormen - Rondwormen

- Weekdieren - Geleedpotigen

- Stekelhuidigen - Gewervelden

Stammen van het dierenrijk

Stammen van het dierenrijk

Stammen van het dierenrijk

De eukaryoten bestaan uit:

1. Schimmels, dieren, planten
2. Schimmels en bacteriën
3. planten en dieren
4. Uit archaea en planten

Schimmels planten zich voort door middel van:

1. eicellen en zaadcellen
2. sporen
3. knopvorming
4. hyfen die afbreken en dan verder groeien

Sporen
planten

Vaatplanten

Sporenplant en vaatplant

Algen

Wieren

Mossen

Varens

Paardenstaarten

Bedektzadigen

Naaktzadigen

Indeling van het dierenrijk vindt plaats op basis van:

1. grootte van het dier
2. Kleur van het dier
3. Symmetrie van het dier
4. Het skelet van het dier

Eencelligen

Sponzen

Holtedieren

Platwormen

Rondwormen

Weekdieren

Geleedpotigen

Stekelhuidigen

Gewervelden

Ringwormen

Wat is geen plant?

1. kranswier
2. mos
3. korstmos
4. paardenstaart

Noem zo snel mogelijk
zo veel mogelijk afdelingen dieren!

Nabespreken

• Je kunt kenmerken van schimmels noemen.
• Je kunt kenmerken van planten noemen.
• Je kunt kenmerken van dieren noemen.
• Je kent de afdelingen van de dieren. 
• Je kent de groepen van de gewervelden. 

Huiswerk

Leren en maken 4.3