1.3 Geologie en reliëf

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

1.3 Geologie en reliëf 

Leerdoel

Aan het einde van de les...

- Uit welke reliëfgebieden bestaat  Brazilië  en hoe zijn deze ontstaan ?

Reliëf 

Indeling van Brazilië in 3 gebieden:

1 Hoogland van Guyana in het noorden

2 Hoogland van Brazilië in het zuidoosten

3 Amazonebekken ertussenin

Indeling op basis van relief

1. Hoogland van Guyana 2900m

2. Hoogland van Brazilië 1100m

3. Serra do Mar (berg) 2000m

4. Amazonebekken 

5. Panatal (moeras vlakte)

De Zuid-Amerikaanse plaat

- Brazilië ligt midden op de Zuid-Amerikaanse plaat.

Het Zuid-Amerikaanse continent bestaat uit:

- een subductiezone in het westen en twee schilden 

- het Guyanaschild en het Braziliaanse schild

 schild = stuk aardkorst kan minstens 500 miljoen jaar oud 

 Reliëf in Brazilië

Hoe ontstaan bergen?

 

Reliëf in Brazilië

                Waar?                                                                           

Van rift naar drif

Pangea: supercontinent waarbij alle continenten aan elkaar vastzaten

- in het Krijt: Zuid-Amerika en Afrika drijven uit elkaar door opstijgend magma

Actieve continentrand

Passieve continentrand

Vorming nieuwe oceanische korst

Mid-oceanische rug

dinosaurpictures.org

Hooglanden

Omhoog gedrukt door
de kracht die vrijkwam
bij het bewegen van de 
platen  

Hoogland 

Zuid-Amerikaanse plaat beweegt → vorming gebergten en plateaus door opheffing oude schilden

Hoogland bevat graniet, leisteen en sedimentgesteenten

Rivieren stromend naar Amazone of Paraguay/Paraná zorgen vooral voor erosie (exogeen proces)

Het Hoogland van Brazilië

Hoogland / plateau / hoogvlakte = vlak of zacht golvend gebied > 500 m hoogte. (1100m maar ook toppen tot 3000 m)

Hoogland van Brazilië wordt naar het westen toe steeds hoger

Twee grote plateaus:

* Plateau van Mato Grosso:

- 900 m hoog- scheiding tussen stroomgebieden van de Amazone en de     Paraguay- chapadas (steile kliffen aan het einde van een plateau) 

* Plateau van Paraná

Het Plateau van Paraná:

- vruchtbaar lavaplateau uit de tijd de periode van divergentie- basalt- 

- gestolde lava verweert-> goede doorlatende vruchtbare bodem -> koffieproductie

Riftvallei: langgerekte slenken, horsten en riftschouders (= opgeheven randen)

 VB riftschouder: Serra do Mar  (Braziliaanse Cordillera)

Vindplaats van veel mineralen.

Het Hoogland van Guyana

Een klein deel van het Hoogland van Guyana ligt in Brazilië.

Kenmerken- tafelbergen- steile hellingen- bron van veel rivieren

Het Hoogland van Guyana ligt op het Guyanaschild. (opgetild) 

 overblijfsel van een zandsteenplateau



Begroeiing: tropisch regenwoud en savanne.

Dat is een berg met een afgeplatte bovenkant

Het Amazonebekken

Het Amazonebekken is het laagland tussen het Hoogland van Guyana en het Hoogland van Brazilië.

Kenmerken:- bekken = relatief laag gelegen deel van het aardoppervlak- veel sedimentatie uit hoger gelegen delen - meer dan 1/3 van Brazilië

De Amazone heeft een delta: een gebied vlak voor de mondingwaar de rivier zich vertakt in veel rivierlopen. 

 oorzaak: lage stroomsnelheid leidt tot veel sedimentatie

Het Amazonebekken

Rivieren en zee sedimenteren in laagland (Amazonebekken) klei- en zandlagen (exogeen proces). Later samengedrukt tot sedimentgesteente (endogeen proces).

Delta 

Verhang en verval --> filmpje met uitleg

Verval

Afstand =Verhang

Afvlakken van landschap

Leerdoel

Aan het einde van de les...

- Uit welke reliëfgebieden bestaat  Brazilië  en hoe zijn deze ontstaan ?

Zelfstandig  verwerken

Lees paragraaf 1.3 Geologie en reliëf 

Maak opdracht 1,2,3,4 zonder f, 5

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

Brasilia

Rio de Janeiro

Amazone rivier

De hoofdstad van Brazilië is

1. Rio de Janeiro
2. Sao Paolo
3. Manaus
4. Brasilia

Dit standbeeld vind je in...

1. Rio de Janeiro
2. Sao Paolo
3. Manaus
4. Brasilia

In welke stad vond de finale van de Fifa Word Cup 2014 plaats?

1. Rio de Janeiro
2. Sao Paolo
3. Manaus
4. Brasilia

In welke stad vonden de olympische spelen 2016 plaats?

1. Rio de Janeiro
2. Sao Paolo
3. Manaus
4. Brasilia

Waar is het amazone regenwoud?

1. In het noord-oosten
2. In het noord-westen
3. Aan de kust
4. in het zuiden

Dat Brazilië rijk is aan natuurlijke hulpbronnen heeft te maken met...

1. Platentektoniek in het verleden en het klimaat
2. de zee- en windstromen
3. Met dat ze nu een passieve continentrand zijn
4. Met hoe de mens het land gebruikt