5.5 Opgepakt............ en dan?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Welkom in de les

Een pen gepakt

opgeborgen

Op de grond

Aandacht!!!

welkom in de les

rechtsstaat par 5

 

tekstboek blz: 84

werkboek blz: 130

M3b

1. Belangrijkste vragen 5.4
2. Actueel
3. Uitleg § 5.5
   
4. Maken  selectie vragen

1

• Er moet wet- en regelgeving zijn en een overheidsinstantie die misdaad opspoort en bestraft. Mensen kunnen dit niet zelf zonder overheid.

3

• Bijvoorbeeld: overtredingen zijn minder erg; je komt er niet voor bij de rechter; je krijgt er geen strafblad voor

7

• Het bestuursrecht gaat over conflicten met de overheid, het burgerlijk recht over conflicten tussen mensen.

8

• Een slechte opvoeding, want dan heb je niet geleerd wat goed of slecht is. Biologische factoren, want je kan het niet helpen dat je een stoornis hebt.

10

• Jongeren zoeken spanning en avontuur, experimenteren met alcohol en drugs en zijn gevoelig voor groepsdruk

14

• a Het is tijdgebonden want majesteitsschennis is in 2020 uit de wet gehaald. Belediging van de koning is nu gelijkgesteld aan belediging van ambtenaren.
  
• b Ja, want in andere landen bestaat majesteitsschennis nog wel en kun je er lange straffen voor krijgen.
  

Actualiteit

 

Actualiteit

Strafbaar???

Verkrachting?

Seks zonder wil?

Dealen op school?

5 Opgepakt...........en dan?

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier het rechtsproces in Nederland verloopt.

Verdachte

Je bent verdachte als de politie je verdenkt van iets strafbaars

Je blijft verdachte tot er een uitspraak is gedaan (geen dader dus)

Verdachte wordt niet in beeld gebracht

zwart balkje / tekening

WAT MAG DE POLITIE?

Politie

Openbaar ministerie (OM)

alle officieren van justitie

Rechtspraak

Rechtspraak

Officier van justitie

Openbaar Ministerie (OM): Alle officieren van justitie samen --> zwaardere misdrijven.

1. Seponeren	De verdachte komt niet voor de rechter en er komt geen straf.
2. Strafbeschikking	Het OM of de OVJ legt zelf een straf op (alleen bij lichte misdrijven).
3. Vervolgen	De verdachte voor de rechter brengen.

Het OM (Openbaar ministerie)

De rechter beslist

Van politie, via officier...naar de rechter!

Recht op een eerlijk proces 

Als er een vervolging komt krijg je een dagvaarding (oproep om voor de rechter te verschijnen). 

Altijd onschuldig tot het tegendeel is bewezen.  De rechters zijn onafhankelijk en onpartijdig. 

Trias Politica: scheiding en evenwicht van machten

De rechterlijke macht

De rechters zijn onafhanklijk (toga), voor het leven benoemt.

• De rechter is onpartijdig (blinddoek)
• rechter weegt de daden en rechtmatigheid van overheidsoptreden en burgers
• controleert zichzelf via Hoger Beroep en jurisprudentie.

De meeste rechtszaken zijn openbaar, dus contoleerbaar

De zwarte toga is het symbool dat de rechter niet oordeelt op zijn persoonlijke mening. Bij twijfel wordt de rechter gewraakt.

Belangrijkste personen

1. De verdachte geholpen door een advocaat.
2. De officier van jusititie die wil bewijzen dat de verdachte schuldig is.
3. De rechter die beslist of de verdachte schuldig is en wat voor straf hij krijgt.
   

Pech...naar de rechter!

• dagvaarding (waarom, wanneer, waar)

• rechtszitting 
  

• soms bij verstek veroordelen
  

Wie is wie?

1. Verdachte
2. Rechter
3. Advocaat
4. Getuige(n)
5. Pers
6. Publiek
7. Officier van Justitie
8. Griffier

Officier van Justitie

Getuige(n)

Verdachte

Advocaat

Griffier

Rechter

Pers

Publiek

Hoe verloopt 

een rechtszaak?

1. 

De opening

Controleren van jouw persoonsgegevens

2. 

De aanklacht

De officier van justitie leest de aanklacht (=tenlastelegging) voor

2.

Het verhoor van de verdachte

Eerst zelf vertellen wat er is gebeurd. Dan ondervragen de rechters, de officier van justitie en je eigen advocaat jou.

3.

Het getuigenverhoor

Mensen die iets gehoord of gezien hebben dat met de zaak te 

maken kan hebben. Getuigen mogen niet liegen.

4. Requisitoir

De officier van justitie zet na de ondervragingen alles nog even op een rijtje en komt met de strafeis

5. Advocaat verdedigt verdachte

De advocaat probeert de straf lager te krijgen. 

6. 

Het pleidooi

Jouw advocaat gaat jou verdedigen en vraagt om vrijspraak of een lichte straf. Soms doet de verdachte zelf zijn verdediging

6. 

Het laatste woord

Als verdachte heb je altijd het laatste woord. Je kunt ook nog iets zeggen over de strafeis van de officier

8. 

De uitspraak

De rechter vertelt of je schuldig of onschuldig bent en welke straf hij wil geven. Meestal is de uitspraak of het vonnis pas later

DISCUSSIE

Rol slachtoffer steeds belangrijker, dus waar hebben ze recht op?

- Sinds april 2016

- uitgebreid spreekrecht

- Goed idee?

Is spreekrecht voor de slachtoffer een goed idee en waarom wel/niet?

Wanneer ben je schuldig?

-Gaat het om een strafbaar feit?

-Heeft de verdachte het gedaan? - bewijs!

-Is de verdachte strafbaar? - zelf verantwoordelijk

Psychische overmacht

- Iemand staat onder grote psychische druk en kan daarom niet meer normaal handelen en overtreedt de wet.

= Ontoerekeningsvatbaar.

-

TBS (terbeschikkingstelling)

•  iemand kan niet verantwoordelijk gehouden worden voor zijn daad (hij moet behandelt worden in een TBS-kliniek)

• Bijvoorbeeld heel agressieve daders of kinderverkrachters
• Pas vrij als artsen verklaren dat hij genezen is
• Soms nooit.... 
  

TBS

Rechter geeft straf

1. geldboete
2. (voorwaardelijke) gevangenisstraf
3. taakstraf
   

Jeugdstrafrecht

12 en 18 jaar  = jeugdstrafrecht (maximaal 2 jaar)

Nadruk op voorkomen nieuw delict

Jeugdgevangenis

Geen publiek aanwezig bij de rechtszaak

Strafrecht: de rechtszaak

Kijk of je de 8 stappen van de rechtszaak kunt herkennen

De rechtzaak!

Zelfstandig werken/huiswerk

Maken opdrachten § 5.5

Werkboek: 130

 opdr.:  1 + 3 t/m 5,  8 , 12 + 13