3.1 organismen in hun omgeving deel 1

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

3.1 - Organismen in hun omgeving

Huiswerk

• Bekijk filmpjes 
• luister de audiofragmenten
• maak de vragen

+- 10 minuten werktijd

Ecosystemen

Grote en kleine ecosystemen:

De aarde als geheel

Een bos

Eén enkele boom

Hoe zijn planten aangepast aan hun ecosysteem

Voorjaarsbloeiers

Klimplanten

Wortelrozetten

woestijnplanten

Wat is een ecosysteem?

1. Biotische factoren in een bepaald gebied
2. A-Biotische factoren in een bepaald gebied
3. Biotische en A-biotische factoren in een bepaald gebied
4. Geen factoren in een bepaald gebied

Abiotisch

Biotisch

Wat zijn biotische factoren?

1. Levende factoren
2. Levenloze factoren

Wat zijn abiotische factoren?

1. Levende factoren
2. Niet levende factoren
3. Alleen planten
4. Alleen spullen want die leven niet

Een meer is een voorbeeld van een ecosysteem

1. juist
2. onjuist

Wat is een abiotische factor?

1. Soortgenoten
2. Voedsel
3. Schaduw
4. Ziektes

Wat is geen biotische factor

1. aantal rijpe bananen in het woud
2. aantal gorilla's in het woud
3. aantal chimpansees in het woud
4. de hoeveelheid regen in het woud.

Welk onderwerp vind jij lastig en wil je meer informatie over

Warmbloedig en koudbloedig

Warmbloedig

Een dier kan warmbloedig of koudbloedig zijn.

Koudbloedig

Aanpassingen vogels

Snavels:

• Priemsnavel
• Haaksnavel
• Kegelsnavel
• Pincetsnavel
• Zeefsnavel

Poten

Snavels

1. een snavel voor zaden/nootjes
2. een snavel voor insecten
3. een snavel voor vlees
4. een snavel voor bodemdieren
5. een snavel voor waterbeestjes

zoals je ziet is er veel aangepast aan de snavel op de manier hoe de vogel zich voed

Vogels (Poten)

Poten aangepast aan functie

Poten landzoogdieren

Poten en snavels vogels

welke snavel?

welke snavel?

Een eekhoorn

Heeft scherpen tanden om nootjes te eten

Omnivoor tanden

Onderdelen plant

Organen van een plant:

Bloem

Stengel

Bladeren

Wortels

De organen van een plant bestaan uit weefsels, weefsels bestaan uit cellen

Onderdelen van een plant

Stengels

Functies stengels

• Transport van stoffen.
• Stevigheid geven aan de plant.

Houtachtige planten: hebben stengels met veel hout

Kruidachtige planten: stengels met bijna geen hout

Onderdelen blad

Onderdelen plant

Bladeren

Wortels

wortels

Wortelharen

Wortels

Opname water en mineralen.

Opslaan reservestoffen (knol)

Worteldruk

Houtvaten

Bestaan uit dode cellen van cellulose en houtstof

Houtvaten vervoeren water en mineralen vanuit de wortels naar de plant. Worteldruk

Water verdampt door de huidmondjes uit de bladeren. 

Er ontstaat zo een stroom van water in de plant, van de wortels naar de bladeren.

Opname door wortels: tegen de zwaartekracht in

• Verdamping uit de bladeren (zuigen)
  
• Worteldruk (persen)
  

Energierijke stoffen

Fotosynthese

De bloem

Bloem:

Zorgt voor voortplanting.

Uit bloemen groeien vruchten met daarin zaden.

Paragraaf 3.3 Energierijke stoffen

Fotosynthese en verbranding

Fotosynthese

Van zonlicht maakt een plant energie

Glucose wordt omgezet:

● Zetmeel, suiker en vetten slaat de plant op als reservevoedsel. 

In de winter sterven de bovengrondse stengels en bladeren af. 

In het voorjaar gebruikt de plant het reservevoedsel om weer nieuwe stengels en bladeren te vormen.

Eiwitten

Zetmeel

Vetten

cellulose 

Suikers

Vitamine

Glucose + mineralen -> andere voedingsstoffen

• Bouwstoffen: eiwitten en cellulose 
• Beschermende stoffen: vitaminen
• Energierijke stoffen: zetmeel, suiker en vetten (reservevoedsel)

koolhydraten

Koolhydraten zijn zetmeel, suikers en vezels. Koolhydraten zitten in bijna alles wat je eet, bijvoorbeeld in brood, aardappelen, rijst, macaroni, erwten, bonen, melk, fruit, snoep, koekjes, en chips. 

Je lichaam verandert koolhydraten in bloedsuiker. Je hebt ze dus nodig om te leven, maar je kunt wel kiezen hoeveel koolhydraten je eet, en welke soort.

Bs 3: Koolstofkringloop

Fotosynthese

Plantaardige energierijke stoffen

Dierlijke energierijke stoffen

Energierijke stoffen

Dode resten

Dode resten

Verbranding

Verbranding