1.5 en 1.6 IJsselmeergebied en de Zuidwestelijke Delta

De Noordwesterstorm van 1916

Terwijl de Grote Oorlog van 1914-1918 al gruwelijker en uitzichtlozer was geworden voltrok zich in het neutrale Nederland, langs de Zuiderzee een ramp. In januari 1916 was het stormachtig weer geworden dat een paar dagen later, op 13 januari, aanzwol tot een krachtige noordwester storm, die tot diep in de nacht aanhield, en de zeespiegel en golven tot grote hoogten opstuwde.

Door deze gebeurtenis met een zeldzaamheid van eens in de 70 jaar braken vele dijken, wat in veel gebieden – vooral in Noord-Holland - een waternood veroorzaakte met vele doden.<1> Bij diverse scheepsrampen op zee kwamen nog eens 32 mensen om. Deze ramp van 100 jaar geleden zette een proces in gang dat leidde tot de afsluiting van de Zuiderzee en de geboorte van de Noordoostpolder. Ook de opgezetenen van Urk en Schokland beleefden een angstige tijd.

1 / 30

Slide 1: Slide

AardrijkskundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 30 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

Items in this lesson

De Noordwesterstorm van 1916

Slide 1 - Slide

Programma en leerdoelen

- Uitleg over het IJsselmeergebied en de Zuidwestelijke Delta - de natuur (1.5)

- Tussendoor maken en bespreken opdrachten

Slide 2 - Slide

IJsselmeergebied

Slide 3 - Slide

Zoek de verschillen

Slide 4 - Slide

Zuiderzee 1916

Noordwesterstorm + hoge waterstand in rivieren door extreme neerslag

Slide 5 - Slide

Plaats de gebeurtenissen op chronologische volgorde

1886

1914

1916

1920

1932

Plan Lely

WO 1

Waters
noodramp

Start
bouw
afsluitdijk

Afsluitdijk klaar

Slide 6 - Drag question

Welk deel van Lely zijn plan is nooit uitgevoerd?

Slide 7 - Open question

Het IJsselmeergebied nu

Slide 8 - Slide

Zoetwater

- Belangrijk als zoetwatervoorraad.

- Grootste zoetwateropslag in Nederland.
- Met klimaatverandering gaat het IJsselmeer dus steeds een belangrijkere rol spelen.

Slide 9 - Slide

Stuw bij Driel

Haringvliet sluizen

Sluizen afsluitdijk

De sluizen worden bij eb opengezet om water af te voeren naar de Noord- en Waddenzee.

De stuw bij Driel regelt de stroming van de IJssel.

Slide 10 - Slide

Maak opdracht 3

met de atlas

Over 15 minuten bespreken we deze na!

timer

15:00

Slide 11 - Slide

Beschrijf hoe het IJsselmeer aan vers water komt en hoe het water uiteindelijk in de Waddenzee belandt.

Slide 12 - Open question

Zuidwestelijke Delta

Slide 13 - Slide

Verlandingsplan
gemaakt in 1942!

- Voorloper van het Deltaplan
- In 1946 concludeerde de Stormvloedcommissie dat alle dijken in Zuidwest Nederland te laag waren.

Slide 14 - Slide

1953

- De afsluitingsplannen der Tussenwateren verscheen

29 januari 1953.

- Drie dagen later, op 1 februari 1953, de watersnood.

Slide 15 - Slide

Jaartal 1953

1835 overledenen

Zeeland zwaarst getroffen

1835 overledenen

Zeeland zwaarst getroffen

Combinatie van springtij, noordwesterstorm en piekafvoeren van de rivieren.

Slide 16 - Slide

Door de aanleg van de Deltawerken is de kust met 700km korter geworden.

Slide 17 - Slide

1.6: Zoetwatervoorraden

Uitleg bij deze paragraaf
Maken opgaven 1.5 en 1.6

Slide 18 - Slide

Zoetwaterverdeling

Hoe komt Zeeland dan aan water?
Hoeveel wordt aangevoerd via hoofdwatersysteem?
En hoeveel afgevoerd?
Verschil?

Slide 19 - Slide

Klimaat- verandering

Hogere temperaturen:

Meer water door toename smeltwater, zet bij hogere temperatuur uit, neemt meer ruimte in beslag

Gevolgen:

- Rivieren kunnen moeilijker afwateren in de zee

- De zee dringt bij vloed verder het land in (verzilting)

Slide 20 - Slide

Als de Maeslantkering sluit
ivm een storm...

De storm stuwt het zeewater tegen de keering aan.

Doordat de kering dicht zit, kan de rivier het water niet op zee afwateren...

Slide 21 - Slide

Het laatste probleem...

Slide 22 - Slide

Absolute zeespiegelstijging!

Bodemdaling!

Slide 23 - Slide

West- en Noord-Nederland zakken weg
--> bodemdaling

Waar vroeger rivieren West-Nederland de bodemdaling compesneerde door frequente kleine overstromingen, ging men dijken bouwen.

Slide 24 - Slide

West- en Noord-Nederland zakken weg
--> bodemdaling

Door 3 manieren:

1. Door bemaling klinken de klei en veengebieden in.

Dit proces is onomkeerbaar.

2. Door winning van olie, zout en gas dalen sommige gebieden extra hard.

Door het afsmelten van de Scandinavische ijsmassa’s (sinds de laatste ijstijd) daalt het noordwesten.

Slide 25 - Slide

Hoe hoog is dan de relatieve zeespiegelstijging?

4 meter

3 meter

2 meter

1 meter

Slide 26 - Quiz

Meer dreiging vanuit de zee en rivieren. Nederland moet blijven bemalen om droge voeten te houden!

Slide 27 - Slide

5: Leg uit dat door een absolute zeespiegelstijging het spuien op zee steeds moeilijker wordt. Je antwoord moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

Slide 28 - Open question

Slide 29 - Video

Maken en nabespreken

1.5: 3,4,5

1.6: 3,4,6

Slide 30 - Slide