5.4 Van goud naar zilver

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Een koning te rijk

5.4 Tijd voor een verhaal

Van goud naar zilver

Het beleg van Amsterdam (1650)

 

In 1648 werd de Vrede van Münster gesloten. Maar dat was niet naar de wens van de kersverse stadhouder Willem II. Hij wilde de huurlegers aanhouden. Officieel was zijn standpunt dat hij de oorlog tegen Spanje wilde kunnen voorzetten. Maar eigenlijk wilde hij de huurlegers in kunnen zetten in zijn conflict met de gewesten. Het rijke gewest Holland lag al lang dwars. Het had vooral belang bij een sterke vloot en wilde amper meebetalen aan landlegers. Willem II besloot een staatsgreep te plegen. Hij was van plan de staatsgezinden te slim af te zijn door Amsterdam te bezetten.

In het geheim gingen er troepen op pad, maar deze verdwaalden op de hei bij Hilversum. Een postbode zag ze en ging snel naar Amsterdam. De stad werd in staat van verdediging gebracht, waardoor het plan mislukte om die in een bliksemoperatie te overvallen. Een beleg van de stad volgt en een afgezant van Willem II ging onderhandelen. Het stadsbestuur wilde dit eerst niet, maar een aantal regenten dacht hier toch z'n voordeel mee te doen. Op 3 augustus 1650 kwamen stad en stadhouder tot een akkoord. De twee burgemeesters Bicker werden ontslagen en de stad stemde in met het voorstel voor het behoud van huurtroepen. Het stadhouderlijk leger moest vertrekken uit de buurt van Amsterdam.

Tekst van tijdgenoten over het beleg van Amsterdam
:

'Op den 30 Juli 1650, is zijne Hoogheid d'Heere Prins van Oranje, met een grote groep ruiters ende soldaten voor de Stadt van Amsterdam gekomen, ende soo na beset als doenlijck was, tenderende om deselve tot gehoorzaamheid te brengen als ook daar onlusten waren, tussen de provincies Holland ende de andere, zulk dat die van Amsterdam genoodzaakt waren alle haar sluizen te openen. Ja, dat meer is, den Zeedijk door te steken, om het water er in te laten, te beletten dat zijn gemelde hoogheid haar Stadt niet zou naderen, die hem rondom aan verscheidenen kwartieren hadden verdeelt, is nae vijf dagen belegering met akkoord daar weer vandaan getrokken.

Verklaar waarom Willem II de huurlegers wilde aanhouden terwijl er vrede was

Geef een reden waarom Willem II niet veel te zeggen had over de gewesten waarvan hij stadhouder was

Het gewest Holland was erg blij met de Vrede van Münster. Leg uit waarom zeker Amsterdam blij was met deze vrede

Door Amsterdam aan te vallen maakt Willem II zich niet alleen in deze stad impopulair maar ook ver daarbuiten. Bedenk waarom het bestuur van andere gewesten en steden niet blij is met de actie van deze prins van Oranje.

De kenmerkende aspecten in dit hoofdstuk zijn:

- Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie.

- De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.

- Het streven van vorsten naar absolute macht

de wetenschappelijke revolutie.