14 februari Inleiding, middenstuk en slot

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

                 

Valentijnsdag

Planning vandaag 14 februari 2025

• LEZEN; 
• Terugkijken;
• Uitleg over ''inleiding, middenstuk en slot'';
• Teksten bekijken;
• Schrijven;
• Evaluatie.

De vorige les 

§ 5 Alinea's en kernzinnen

De vorige les § 5 Alinea's en kernzinnen

Zo herken je alinea’s. Een nieuwe alinea begint altijd op een nieuwe regel.

Zinnen die samen één alinea vormen, staan achter elkaar zonder dat ze op een nieuwe regel beginnen. 

          Soms begint de eerste regel van een alinea een stukje naar rechts (inspringen). Soms wordt er tussen twee alinea’s een regel overgeslagen (witregel).

De belangrijkste informatie van een alinea staat in de kernzin. Vaak is dat de eerste of laatste zin van de alinea.

De opbouw van een tekst

Lesdoel:

Ik weet hoe een tekst is opgebouwd

Ik kan de inleiding, het middenstuk en het slot van een tekst herkennen.

Opbouw van een tekst

Een tekst is opgebouwd in drie verschillende onderdelen:
- Inleiding
- Middenstuk
- Slot

Waarom een tekst in 3 delen?

Een duidelijke indeling komt de leesbaarheid ten goede en maakt de lezer minder moe. Voorkom een 'muur van tekst' door structuur aan te brengen. 

De inleiding

• Kennismaking met het onderwerp:
  - Met een voorbeeld
  - Met een grappig verhaaltje
  
• De inleiding bestaat meestal uit één alinea.

Inleiding: doel

• aandacht trekken van het publiek;
  
• het publiek motiveren om de tekst te lezen of te blijven luisteren;
  
• informatie geven over wat komen gaat.

De titel hoort niet bij de inleiding

Inleiding: verschillende vormen

• beschrijving van het onderwerp
  
• samenvatting
  
• vragenreeks
  
• beschrijving van de aanleiding
  
• voorbeeld
  
• eigen ervaring
  
• anekdote
  
• historische verwijzing

Middenstuk

• Grootste gedeelte van de tekst
• Meerdere alinea's
• Deelonderwerpen
  

Kern (1)

• Kern is het middenstuk; bestaat vaak uit meerdere alinea's.
  
• Als je zelf een tekst schrijft, vertel je in dit stuk waar het om draait: je boodschap.
  
• Het onderwerp dat in de inleiding kort genoemd is, wordt in de kern verder uitgewerkt.
• De kern bevat vaak meerdere deelonderwerpen, die vaak te herkennen zijn aan de tussenkopjes.
  

Kern (2)

De volgorde van de deelonderwerpen is afhankelijk van de structuur van de kern. Bijvoorbeeld:

• vroeger - nu (tijd);

• stelling - argumenten - weerleggen tegenargumenten (argumentatie);

• oorzaak - gevolg.

Kortom: er zit een logische volgorde in.

Kern - voorbeeld

• De verschillende kanten van een onderwerp komen aan de orde
• Dit gebeurt met behulp van deelonderwerpen
• Bijvoorbeeld: een tekst over phishing
• Deelonderwerpen kunnen dan zijn: gevaarlijke e-mails, criminaliteit, financiële schade, aangifte doen bij de politie, etc.

Kern

- Verschillende kanten 
van het onderwerp.
- Vaak meerdere alinea's 
en ook tussenkopjes (deelonderwerpen)

Het slot

• De tekst wordt samengevat
• Het belangrijkste wordt herhaald
  

Slot

Het slot is het laatste deel van de tekst en heeft meestal één of meer van de volgende vier functies:

• een samenvatting geven;

• een conclusie trekken;

• naar de toekomst kijken;

• een vraag meegeven aan de lezer (soms een open eind).

Slot - vervolg

Soms wil de schrijver ook

• Activeren --> de schrijver wil dat een lezer iets gaat doen, bijvoorbeeld een product kopen
• Advies/tip --> de schrijver geeft de lezer advies
• Oplossing --> de schrijver geeft een oplossing voor het probleem dat in de tekst is beschreven

Let op signaalwoorden in het slot: dus, al met al

Nieuwsbericht

Let op: een nieuwsbericht bestaat uit een inleiding en kern. Geen slot!

Het belangrijkste staat in de inleiding, verdere informatie in de kern.

De mens is een spelend groepsdier

(1) Bordspellen zijn in opmars, vooral onder volwassenen. In veel landen zitten de spelletjescafés bomvol: de gamende mens zoekt als compensatie voor alle uren eenzaam achter een scherm weer ‘echt’ gezelschap op. We vroegen ons af welke spelletjes al die mensen spelen.

(2) Op die vraag is niet zomaar antwoord te geven, want wat er veel gespeeld wordt, verschilt natuurlijk per land en per generatie. Als je kijkt naar de officiële verkoopcijfers, dan scoren Monopoly (wereldwijd ongeveer 250 miljoen exemplaren verkocht) en Scrabble (ongeveer 150 miljoen) heel hoog.

(3) Maar van heel veel spellen zijn die cijfers er niet. Er wordt nergens bijgehouden hoeveel pakken speelkaarten er worden verkocht. Dan weet je nog niet welk kaartspel ermee gespeeld wordt. En voor verstoppertje hoef je helemaal niks aan te schaffen. Dat zou trouwens weleens een van de meest gespeelde spellen kunnen zijn.

(4) En hoe zit het met schaken, dammen of poker? Dat zou ook zomaar het meest gespeelde spel kunnen zijn. En ... we moeten de 1,3 miljard Chinezen natuurlijk ook niet over het hoofd zien. Een groot deel daarvan speelt Mahjong. Dus dat spel zou ook nog weleens hoge ogen kunnen gooien in de top tien van spellen.

( 5) Kortom, de vraag naar wat wereldwijd het meest gespeelde spel is, is niet zo eenvoudig te beantwoorden. Misschien is het interessant om eerst maar eens antwoord te zoeken op de vraag: welk spel is op dit moment het populairst in Nederland?

spelletjesfabriek.nl

Alle teksten hebben een inleiding - middenstuk - slot

1. Waar
2. Niet waar

Kies het juiste woord:

In een inleiding / middenstuk / slot van een tekst
maak je kennis met het onderwerp van de tekst.

1. inleiding
2. middenstuk
3. slot

Wat is de waarheid?
inleiding-middenstuk-slot

1. Een inleiding bestaat uit één zin.
2. In het slot wordt het belangrijkste herhaald.

Wat is de waarheid?
inleiding-middenstuk-slot

1. Het middenstuk is het grootste gedeelte van de tekst.
2. Het eerste deel van de tekst heet het SLOT

Wat is de waarheid?
inleiding-middenstuk-slot

1. De inleiding bestaat uit meerdere alinea's.
2. De laatste alinea van de tekst is het slot.

Lezen

We lezen samen de tekst ''Valentijnsdag''. Kan jij de inleiding, het middenstuk en het slot herkennen?

Maak online 

opdracht 9c en 10c.

Oefening

 Schrijf in tweetallen een korte tekst (bijv. een verhaal, een verslag of een artikel) met een duidelijke inleiding, middenstuk en slot. Neem de tijd om jullie ideeën te bespreken en op papier te zetten.

Schrijfkader + 

hand-out uitdelen

Opbouw

Titel: bevat onderwerp of trekt de aandacht

Inleiding: onderwerp wordt duidelijk: introductie/voorbeeld

Kern: verschillende kanten van het onderwerp worden besproken.

Slot: samenvatting, conclusie, tip, verwijzing naar begin tekst, oplossing, aansporing, open eind.

 Presentatie en Feedback 

Laat elk groepje hun tekst voorlezen aan de klas.

Geef feedback op de structuur: Was de inleiding duidelijk? Was het middenstuk logisch opgebouwd? Was het slot een goede afsluiting?

Moedig ook de andere leerlingen aan om feedback te geven.

5. Afronding (5 minuten)

Herhaal kort de belangrijkste punten van de les.

Vraag de leerlingen wat ze hebben geleerd en wat ze misschien nog moeilijk vonden.

Geef een korte voorbode naar de volgende les, waarin ze misschien een langer stuk gaan schrijven met deze structuur.

Lesdoel:

Ik weet hoe een tekst is opgebouwd

Ik kan de inleiding, het middenstuk en het slot van een tekst herkennen.

Volgende les

§ 7 Deelonderwerpen

Ik leer globaal lezen

Een terugblik op liefde en relaties,
ontdekken van de oorsprong van valentijnsdag.