6.2 Om de macht

1 / 23
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4

This lesson contains 23 slides, with text slides and 4 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Nieuwe staat, nieuwe macht 
  • 1588: Koning + landvoogd verdwenen uit Noordelijke Nederlanden
  • Functie stadhouder (plaatsvervanger koning) bleef bestaan, nu als legeraanvoerder
  • Stadhouders, altijd uit het geslacht Oranje 
  • Stadhouders ondergeschikt aan Staten-Generaal
  • Andere grote machthebber: raadspensionaris Holland 

Slide 2 - Slide

Prins Maurits van Oranje was stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland en Overijssel (1590-1625)
Willem Lodewijk van Nassau was stadhouder Friesland, Groningen en Drenthe (1584-1620)

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Slide

Het twaalfjarig bestand (1609-1621) 


  • Twee groeperingen binnen de Republiek
  • Oranjegezinden onder Maurits --> oorlog voortzetten
  • Staatsgezinden onder raadspensionaris Johan van Oldenbarneveldt --> vrede met Spanje is beter voor handel 
  • Staatsgezinden 'winnen': 12 jaar vrede met Spanje
  • Echter, Oldenbarnevelt haalt zich woede van Maurits op de hals 

Slide 5 - Slide

Bestandstwisten leiden tot executie 
  • Godsdienststrijd tussen gematigde en orthodoxe protestanten
    Predestinatieleer vs. eigen keuze 
  • Maurits steunt orthodoxen, Oldenbarnevelt gematigden
  • Opstanden en rellen breken uit --> Oldenbarnevelt laat gewesten legertjes uitrusten
  • Maurits ziet dit als ondermijning gezag 
  • Oldenbarnevelt opgepakt en op 13 mei 1619 geëxecuteerd 

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Video

Van Bestand naar Vrede
  •  Na 12-jarig bestand ging oorlog gewoon door
  • 1625: Maurits overlijdt 
  • "Stedendwinger" Frederik Hendrik (halfbroer) volgt Maurits op, overlijdt in 1647
  • 1648: Spanje-Republiek sluiten vrede --> Europese landen erkennen Republiek als soevereine staat
  • Calvinisme wordt overheersende godsdienst in de Republiek 
  • Stadhouder Willem II (zoon Frederik Hendrik) overlijdt --> geen oorlog, geen nieuwe legeraanvoerder/stadhouder nodig. 
  • 1650-1672: Eerste stadhouderloze Tijdperk 

Slide 8 - Slide

Vrede van Münster 1648

Slide 9 - Slide

Vrede van Münster
De Vrede van Münster (1648)

Slide 10 - Slide

KA: Het streven van vorsten naar absolute macht

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Video

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Slide

Versailles: absolutisme wordt zichtbaar gemaakt

Slide 15 - Slide

Lodewijk heeft veel geld nodig (Versailles, staand leger). Colbert moet daar voor zorgen:

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Video

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Video

De S-G benoemen weer een stadhouder: Willem III
Weet de opmars van Lodewijk XIV te stoppen
Maar dit kost zoveel geld dat mede daardoor een einde komt aan de GOUDEN EEUW

Slide 23 - Slide