VWO5 H3 3.5 Gesloopt gesteente

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

3.5 Gesloopt gesteente

VWO 5
Hoofdstuk 3 Endogene en Exogene processen

Domein Aarde

Toets inplannen

Optie 1: donderdag 30 januari

Optie 2: dinsdag 4 februari

Lesdoelen

• Ik kan aangeven hoe mechanische en chemische verwering het gesteente aantast.
• Ik kan met behulp van het klimaat in een gebied bepalen welke verweringsprocessen plaatsvinden.

Endogene en exogene krachten

Exogene Krachten

• Erosie 
•  Verwering

• (sedimentatie)

Afbraak van gebergten

Hooggebergte -> middelgebergte --> heuvels

Door exogene krachten

Jong gebergte

• Hoge pieken
• Steile, diepe dalen
  

Tientallen miljoenen jaren oud

vb. Alpen, Himalaya, Andes & Rocky Mounytains

Jong gebergte

• Hoge pieken
• Steile, diepe dalen
  

Tientallen miljoenen jaren oud

vb. Alpen, Himalaya, Andes & Rocky Mounytains

Oud gebergte

• Afgeronde toppen
  

• Brede, ondiepe dalen

Honderden miljoenen jaren oud.

Gevormd door platentektoniek uit het verleden-> bewegen nu anders

Vb. Ardennen, Appelachen

Oud gebergte

• Afgeronde toppen
  

• Brede, ondiepe dalen

Honderden miljoenen jaren oud.

Gevormd door platentektoniek uit het verleden-> bewegen nu anders

Vb. Ardennen, Appelachen

Verwering

• Definitie = het uiteenvallen van gesteente onder invloed van weer of plantengroei.

Mechanische verwering:

stenen vallen uit elkaar in kleinere stukken, ze brokkelen af.

Chemische verwering:

samenstelling van het gesteente verandert door invloed van water en zuren 

Fysische verwering 

Chemische verwering

Chemische verwering

Zorgt voor z.g.n. karstverschijnselen: verschijnselen die het gevolg zijn van de oplossing van kalksteen in water.

Karstverschijnselen

Karstverschijnselen

fysische verwering

fysische verwering

biologische verwering

Chemische verwering

Chemische verwering

VERWERING

 Mechanische/ fysische verwering

Chemische verwering

Biologische verwering
​

Kan door klimaat, weer, vegetatie

Welke twee vormen van mechanische verwering worden direct door de zon aangedreven?

Verwering & klimaat 

Mechanische verwering verloopt sneller als:

• de temperatuur sterk wisselt;
• de temperatuur regelmatig onder de 0 graden Celsius komt;
• het gesteente bloot ligt.

Bijvoorbeeld? Woestijnklimaat, poolklimaat, landklimaat

Verwering & klimaat 

Mechanische verwering verloopt sneller als:

• de temperatuur sterk wisselt;
• de temperatuur regelmatig onder de 0 graden Celsius komt;
• het gesteente bloot ligt.

Bijvoorbeeld? Woestijnklimaat, poolklimaat, landklimaat

Verwering & klimaat (2)

Chemische verwering verloopt sneller als:

• de temperatuur hoog is;
• de vochtigheid hoog is;
• het gesteente bedekt is.

Op welke plaats/plaatsen vindt de sterkste mechanische verwering plaats?

1. klimaat A
2. klimaat B
3. klimaat C
4. klimaat D

Op welke plaats/plaatsen vindt de sterkste chemische verwering plaats?

1. klimaat A
2. klimaat B
3. klimaat C
4. klimaat D

Welk klimaat kent beide soorten verwering?

1. klimaat A
2. klimaat B
3. klimaat C
4. klimaat D

In de tropische zone vindt vooral chemische verwering plaats

1. Juist
2. Onjuist

In de aride zone vindt vooral mechanische verwering plaats

1. Juist
2. Onjuist

Hoog in de bergen is sprake van chemische verwering

1. Juist
2. Onjuist

Aan de slag

3.5: Maak de opdrachten 

1, 4 en 5 en keuze 2 of 3

(volgende les hw check 3.4-zie planner)

Noem 3 dingen die je deze les hebt geleerd

Welk onderdeel van deze paragraaf is nog niet helemaal duidelijk?