SO - Hetzelfde maar dan anders

• Burgerschap
• Basisschool
• Speciaal Onderwijs
• Groep 7,8

Introduction

In het kader van De Week Tegen Pesten 2021 met het thema: Buitensluiten? Uitgesloten! ontwikkelden we de les: Hetzelfde maar dan anders. Een les over groepsnormen en groepsdruk. Erbij horen is belangrijk en buitensluiten is niet oké. Daar is iedereen het in grote lijnen wel mee eens. Jezelf zijn is daarin óók heel erg belangrijk. Maar is dat wel zo eenvoudig? Helemaal jezelf zijn is eigenlijk nog een stapje ingewikkelder dan we denken. In iedere groep gedraagt iedereen zich namelijk net een beetje anders. En hoewel je je echt ‘jezelf’ voelt en dingen doet die bij je passen zijn er toch steeds verschillen. Hoe dat komt gaan we ontdekken in deze les!

Instructions

Doel van de les
In deze les leren de leerlingen over normen en normering in groepsverband. De leerlingen gaan actief aan de slag met het herkennen en benoemen in welke verschillende groepen zij zich bevinden. Zij gaan onderzoeken hoe zij zich persoonlijk verhouden tot de groepsnormen en wat zij hierin wel en niet prettig vinden. Waardoor ze hun plek in de samenleving en hun normen beter leren kennen.

Werkvormen
Klassikaal en individueel.
Klassikale introductie en brainstorm, voorbeelden aan de hand van filmpjes, zelfonderzoek aan de hand van een invulformulier afgesloten met een klassikale reflectie.


Kennis/competenties/vaardigheden

Bewustwording, zelfbewustzijn, empathie, betrokkenheid, samenwerken, aanpassingsvermogen, zelfkennis, groepsnormen, groepsverhoudingen, sociologische ontwikkeling

Burgerschap
Met deze les werk je aan de volgende actuele burgerschapskerndoelen:

• Kerndoel 1. Veilige schoolcultuur:
• Zorgen voor een veilige schoolomgeving met aandacht voor diversiteit en inclusie.
•  Stimuleren van kritische denkvaardigheden, morele en ethische oordeelsvorming en het offline en online respectvol communiceren daarover.

• Kerndoel 2. Diversiteit:
• In gedrag rekening houden met ervaringen en perspectieven van anderen.

• Kerndoel 3. Democratische waarden:
• Afwegen hoe het eigen handelen effect heeft op de omgeving en het welzijn van anderen, nu en in de toekomst.

• Kerndoel 4. Maatschappelijke betrokkenheid:
• Benoemen en waarderen van de eigen bijdrage aan de samenleving in dagelijkse situaties.

• Kerndoel 5: Democratische betrokkenheid
• Communiceren op een respectvolle wijze
  

• Kerndoel 6. Maatschappelijke vraagstukken:
•  Uitdrukken van persoonlijke idealen en opvattingen.
• Reflecteren hoe de eigen identiteit en waarden het handelen kunnen beïnvloeden.

Worksheets

Werkblad_SBO_Pesten2021.jpg

Introductie

Overal waar je komt, neem je jezelf mee. Dat is logisch. Toch gedraag je je niet overal hetzelfde. Dat gaan we deze les eens bekijken én uitpluizen!

Dit is Ravi

Aan de hand van het voorbeeld 'Ravi' ga je de leerlingen uitleggen dat je overal andere rollen vervult en je je in iedere omgeving soms net even anders gedraagt. In de trui van Ravi zie je steeds zijn karaktertrekken, die hij overal waar hij komt 'meeneemt'.

De voetbalclub (groep A)

Op de voetbalclub is Ravi heel druk en uitbundig. Het is daar heel normaal om heel veel grappen te maken, ook over elkaar. Plagen hoort erbij; op de grappige manier. Het gaat in het team om lol trappen met elkaar en zoveel mogelijk lachen. Ravi doet daar graag aan mee!

Op school (groep B)

Op school is Ravi een stuk serieuzer.
Het is rustig in de klas en iedereen probeert zo veel mogelijk rekening met elkaar te houden. Ook Ravi. Hij houdt hier zijn grappen zo veel mogelijk voor zich en is rustig.

Toneel (groep C)

Op de toneelvereniging is de groep van Ravi veel met emoties bezig. Iedereen probeert zich daar altijd zoveel mogelijk in zijn/haar rol in te leven. Er wordt veel gelachen, maar nooit om elkaar. Er wordt veel gepraat over hoe iedereen zich voelt.

Complimenten geven is hier zeker niet vreemd. Iedereen is hier heel open, Ravi ook.

Optionele toevoeging: Hier heeft Ravi bijvoorbeeld wél verteld dat zijn ouders pas geleden gescheiden zijn en dat hij daar soms heel boos om is.

Thuis (groep D)

En dan is Ravi natuurlijk ook nog thuis. Thuis zit hij het liefst op zijn kamer filmpjes te kijken op de iPad. Zijn ouders zijn niet meer samen en hoewel Ravi het nog goed kan vinden met beide ouders is hij soms wel boos en verdrietig. Er zijn verder helemaal geen problemen.
Maar balen doet hij soms wel.

Wie is Ravi?

Hoe zou je Ravi omschrijven in de verschillende situaties? Bespreek met de klas de verschillende 'Ravi's'  In elke situatie of groep is hij zichzelf maar net een beetje anders.

Leg uit dat Ravi - en dus iedereen - in al die situaties zichzelf meeneemt, maar steeds een bepaalde kant meer laat zien.

Het voorbeeld van Ravi lijkt misschien een beetje overdreven, maar het laat zien dat iedereen verschillende kanten heeft die je per situatie in meerdere of mindere mate laat zien.

Je past je dus enigszins aan, maar neemt al die andere kanten van jezelf óók altijd mee.

Ravi zal zich bij voetbal soms net zo goed kunnen uiten als bij toneel, en op school zal hij ook heus soms degene zijn die grappen maakt. Je hebt altijd invloed op de groep met al je 'kleuren'. Jij dus ook!

En jij?

Nu gaan de leerlingen naar zichzelf kijken. Hoe maken zij een verschil in de situaties of groepen waar ze deel van uitmaken?

Allereerst bedenkt iedere leerling bij welke groepen of clubjes hij/zij komt. Denk aan vriendengroepen in de buurt, online game-groepjes, sportclubs, BSO, thuissituatie, etc.

Tip: doe dit klassikaal om iedereen op weg te helpen.

Vervolgens bedenken ze daar de karaktertrekken of eigenschappen van zichzelf bij. Hoe zijn zij meestal op die plek? Stil, rustig, uitbundig, verzorgend, de lolbroek? 

Benadruk nogmaals dat het subtiele verschillen kunnen zijn. De leerlingen mogen hulp en meningen aan elkaar vragen; je vrienden kennen je immers heel goed!

Nabespreken

Bespreek de opdracht klassikaal na.

Hoe was dit om te doen? Als je bij je buurman of buurvrouw kijkt, herken je ze dan?

Kies eventueel voor uitwisselen in duo's of presenteren. Kijk wat er het past bij jouw klas!

TIP: Hang de eindproducten in de klas. Zo krijg je een mooi beeld van hoe alle leerlingen hetzelfde zijn, maar dan anders!

Lege slide
Gebruik deze lege slide als je zelf dingen wil toevoegen en/of aanpassen.