Samenvatting maken/aanleren Wld

• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Een samenvatting maken

Wld i.s.m. Sds

Leerdoel

1.  Een samenvatting kunnen maken

2.  Je ontdekt dat je door het maken van een samenvatting de leerstof sneller 

     snapt en leert. 

3.  Je kunt de verschillende manieren van lezen toepassen en je weet wanneer je 

     dat doet. 

4. Het maken van een samenvatting kost tijd. Maar........er is een groot voordeel!

     Het leren gaat sneller en je onthoudt het langer. 

   

Uiteindelijk ben je sneller klaar want het leren kost je MINDER tijd :)

Dat is mooi meegenomen!!!

Waarom een samenvatting maken?

Een samenvatting maak je bijvoorbeeld:

1. Voor het leren van een toets.
2. Omdat je de leerstof later nog nodig hebt.
   
3. De hoeveelheid tekst en informatie veel is. Het is nodig hoofd- en bijzaken te onderscheiden. Hierdoor ontdek je wat belangrijk is om te leren.

Het is belangrijk te weten met wat voor doel je de samenvatting maakt. 

Voor jezelf of voor een cijfer of voor een project of misschien wel voor iemand anders.

Het voordeel van het maken van een samenvatting is dat je ondertussen leert. 

Je begrijpt de tekst / de lesstof beter en je onthoudt je kennis langer.

Je kunt een tekst op 3 manieren lezen: 

Je gebruikt in elk geval manier 1 en 3 bij het maken van je samenvatting.

Een samenvatting:  

 Tips bij het lezen van de tekst

Is het lastig? Snap je niet alles? Gebruik dan:

1.  Wie, wat, waar, wanneer, waarom, hoe, gevolg. 
2.  Staan er redenen in?                                                                                                                                  Bijvoorbeeld ten eerst, ten tweede, ten slotte, (dit zijn dus drie redenen).
3.  Signaalwoorden: Daarom, omdat, bijvoorbeeld etc. (onderstreep die signaalwoorden dun). Het woord 'dus' geeft bijvoorbeeld aan dat er een conclusie volgt.
4.  Bekijk de plaatjes: a) Bij welk stukje tekst horen die? b) Wat zegt de tekst over de afbeelding?
5.  Wat is het bijschrift bij de afbeelding (stukje bron herkennen). 

 Tips bij het lezen van de tekst

De belangrijkste (kern) woorden/zinnen van een alinea 

                                         staan vaak in de 1e of laatst zin van de alinea.

Moeilijke woorden:

1. Soms weet je niet precies wat een woord betekent maar snap je wel 

        wat er bedoeld wordt. 

   2. Soms moet je de betekenis opzoeken om het te snappen of 

        om  antwoord te kunnen geven op een vraag.

   

    1. Lees de titel en de tussenkopjes

     2. Lees de tekst  globaal                        

    3. Lees de tekst grondig en maak tegelijkertijd de samenvatting

        Noteer op de juiste manier!

                                                        

                                                         

 

 Werkwijze samenvatting maken:

Een samenvatting maken

* Lees de titel 

*Lees de tussenkopjes

Lees de titel: Waar gaat het over?

Bedenk: Wat weet ik nu al van de paragraaf of het thema?

Lees de tussenkopjes: Waar gaat ze over?  

   Bedenk: Wat weet ik nu al van deze tekst?

  

            

Een samenvatting maken

Lees de tekst globaal

Algemene tip bij lezen: Lees heel iets sneller dan normaal  (je bent meer geconcentreerd)

Globaal lezen: Lees de tekst snel, je hoeft niet alles te snappen! 

Er zijn een aantal redenen waarom je dit doet, bijvoorbeeld:

1. Je weet waar het ongeveer over gaat
2. Je weet al welke delen van de tekst 'lastig' zijn
3. Je hebt al structuren in de tekst ontdekt (opsommingen, oorzaak-gevolg, redenen)

Een samenvatting maken

Lees de tekst grondig en maak de samenvatting

Je leest de tekst zin voor zin. 

Na elke alinea stop je even, denk na: Waarover ging deze alinea? 

Je gaat de belangrijke informatie op de juiste manier noteren

Tip bij lezen: Lees heel iets sneller dan normaal (je wordt minder afgeleid)

                                      Titel en tussenkopjes

                                      *                     Opsomming

                                      1.   2.   3.        Reden

                                                            Oorzaak                     Gevolg

                                      Begrip: Noteer een omschrijving in eigen woorden.

eventueel:                                                   

'Arceren' :   Breng nog meer orde aan door belangrijke delen te arceren

 

 Deze manier van noteren gebruik je

Bedenk: Zou je nu een toetsvraag kunnen beantwoorden? 

 a) Noem een reden .....    b) Hoe komt het dat?    c) Leguit met een voorbeeld ...

Begin met de vraag:

Wie......

Gebruik daarna 

oorzaak-gevolg

Wat/Waarom 

..........

Maak een samenvatting

Geschiedenisboek 1MH

Leven van het land

Wie                     Germaanse stammen

                              plunderen  Romeinse Rijk

Wat

Waarom                                       Oorlogen

                             Onveilig 

                                                           Rovers

                                               Wat

                                 1. Handel stopt

                                            2. Wegen slecht onderhouden              Handel/Inkomsten minder

                                                                              voedsel               Steeds meer mensen naar het platteland                Bescherming bij een heer

                                                                          veiligheid

        

                       

Na het maken van de samenvatting kun je de inhoud als een verhaaltje vertellen!

Geschiedenisboek 1MH

Werken voor een heer

Kun je de inhoud als een verhaaltje vertellen?

Kleine oefentekst

 WK sneeuwbalgooien

Nederlanders 

Een team uit Nederland mag meedoen aan het WK sneeuwbalgooien. Het WK wordt gehouden in Duitsland. Ook een team uit België doet mee. De andere teams komen allemaal uit Duitsland. 

20 teams uitgekozen 

Er waren 150 teams die mee wilden doen. De organisatie heeft 20 teams uitgekozen. Er werd vooral gelet op de leuke kleding van de teams en op bijzondere namen. Ook was het belangrijk hoe de teams de wedstrijd willen gaan spelen. De teams hebben daarvoor eigen wedstrijdregels kunnen indienen. Het WK is in maart. Er komen waarschijnlijk wel 4000 mensen kijken! 

Nog een bijzonder kampioenschap 

In Duitsland zijn nog meer bijzondere kampioenschappen. Bijvoorbeeld het Wok WK. Daarbij moet je in een wokpan gaan zitten 

en zo snel mogelijk van een bobsleebaan afglijden!  

Samenvatting: WK sneeuwballengooien

                                                                               WK Sneeuwbalgooien

Duitsland

Deelnemers:

* Duitsers

* Belgen (1 team)

* Nederlands (1 team)

20 teams

150 --> 20 teams

1. Kleding

2. Naam

3. Wedstrijdregels

Maart

ong 4000 toeschouwers

Bijzonder kampioenschap

Duitsland

WokWK: In wokpan van bobsleebaan 

Dikke dieren

Dikke dieren op dieet 

Er zijn veel gekke foto’s te vinden van moddervette katten en honden. Soms moet je daar best om lachen. Je denkt misschien dat die foto’s niet echt zijn. Maar vaak is dat wel zo en dat is zielig. Dieren kunnen, net als mensen, te dik zijn.  Sommige dieren gaan daarom op dieet. Het is belangrijk te weten dat dik zijn niet altijd komt door teveel of ongezond eten. Het kan ook komen door medicatie of een langzame stofwisseling.

Afvalwedstrijd voor dieren 

Ken je het programma Big Diet nog? Tien dikke mensen zaten toen in een kasteel. Ze gingen daar werken aan hun gewicht. Ze moesten veel kilo’s afvallen. In Engeland is ook zo’n soort wedstrijd bedacht. Maar dan voor dikke huisdieren. De dieren gaan 100 dagen op dieet en ze moeten daarbij flink sporten. Samen met hun baasjes. 

Gezond eten 

Dikke dieren krijgen veel sneller last van ziektes. Ze krijgen last van hun nieren en botten. Heel dikke dieren zijn dus niet grappig. Als dieren te dik zijn, ligt dat vaak aan hun baasjes. Die verwennen hun hond of kat te veel. Ze geven ze allerlei lekkers, zoals koek en snoepjes. Maar dieren moeten juist gezond eten en niet te veel. En ze moeten lekker buiten kunnen rennen! 

Samenvatting: Dikke dieren

                                                                                    Dikke dieren

Dikke dieren op dieet

Moddervette katten en honden                dieet

1. teveel eten

2. ongezond eten

3. medicatie

4. langzame stofwisseling

Afvalwedstrijd dieren

Big diet: mensen afvallen

Engeland: 100 dieren : sporten met baasje --> afvallen

Gezond eten

Baas verwent *koekjes * snoepjes         Dikke dieren          sneller ziek:  

                                                                                

                                                                                                            * nieren

                                                         Oplossingen                           * botten

                                                     1. Niet teveel eten

                                                     2. Gezond eten

                                                     3. Rennen

Organisatie Docent 

Geef een medeleerling feedback en bespreek onderling

Opdracht voor de leerlingen: Ruil jouw samenvatting met jouw feedbackformulier met die van een medeleerling. 

    a) Bekijk de samenvatting en het feedback formulier van de ander 

    b) Nu vul jij  het feedbackformulier in over de samenvatting die de ander gemaakt heeft.

 

         Het kan zijn dat je hetzelfde vindt:   Zet dan een krulletje. 

         

         Het kan ook zo zijn dat je wat wilt toevoegen of dat je een andere mening hebt:   Vul dat in.

    c)  Als jullie allebei klaar zijn, bespreken jullie wat jullie hebben ingevuld bij elkaar.

 

Geef serieus feedback.

Dán leren jullie van elkaar.

Je kunt dan de ander bedanken voor zijn/haar tips!

Organisatie Docent 

Klassikaal één samenvatting + feedback bespreken

Organisatie A:

Leg 1 samenvatting in het midden van het lokaal op een tafel. 

Alle leerlingen hebben de eigen samenvatting in de hand (op 1 leerling na want van deze leerling ligt de samenvatting op tafel).

De klas komt er omheen staan. Maak ruimte zodat iedereen de samenvatting kan zien.

Bespreek de samenvatting en de feedback die hierop gegeven is.

Leerlingen kunnen de getoonde samenvatting vergelijken met de eigen samenvatting.

Vraag en bespreek hoe andere leerlingen bepaalde onderdelen hebben samengevat.

Organisatie B

Maak even een (of een paar) foto ('s) van een samenvatting en toon deze op een scherm.

Laat de leerling die de samenvatting heeft gemaakt de gemaakte en gekregen feedback voor de klas benoemen.

Bespreek verder zoals boven omschreven.

Docent: Samenvatting 

De leerling geeft zichzelf feedback 

Iedereen heeft de tekst gelezen en heeft zijn/haar samenvatting klaar. 

Omdat er NIET is samengewerkt zullen er verschillen zijn. Gebruik het feedbackformulier.

1. Opdracht voor elke leerling: Vul het feedbackformulier in. Je bekijkt / beoordeelt je eigen samenvatting. 

    a) Is de titel en zijn de tussenkopjes genoteerd?

    b) Zijn de begrippen omschreven in eigen woorden?

    c) Staan de hoofdzaken er in?  

    d) Zijn de redenen genoemd op de juiste manier (1. 2. 3.)?  

    e) Is er een Oorzaak Gevolg genoteerd op de juiste manier?   (--->) 

    f) Is er een opsomming genoteerd op de juiste manier?   (* * *)

    g) Is de inhoud juist en compleet?

    h) Welk compliment geef je je zelf, wat vind je vooral goed aan jouw samenvatting?

    i)  Wat doe je de volgende keer anders waardoor je nog beter gaat samenvatten?

    j)  Als er een tegenstelling in de tekst te vinden is, is deze dan genoteerd op de juiste manier ?   (<--->) 

     

Hoe komt het dat het maken van een samenvatting helpt om een tekst te leren?

Wat vind jij nog lastig bij het maken
van een samenvatting?
Hoe ga je het aanpakken om dat te veranderen?

Een samenvatting maken kan ook op een andere manier.

Wanneer / Bij welk vak zou jij deze manier kunnen gebruiken?

Werkwijze:

1. Bekijk de titel en de tussenkopjes.

e. Globaal lezen: Je weet waar de tekst over gaat.

3. Grondig lezen:

    Schrijf (alleen!) de belangrijkste woorden op. Schrijf evt. nog extra nuttige woorden op.

Maak nu van die woorden een KORT goed lopend verhaal(tje).

In je verhaal staan de hoofdzaken. 

Begrippen, redenen, oorzaak gevolg, opsommingen .........alles heeft  een logische plek 

in het verhaal.