ZPG-TSV-Les 2 (Ontwikkelingspsychologie baby-schoolkind)

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

 Ontwikkelingspsychologie baby-schoolkind

ZPG-TSV-Les 2

             ZL-zpg.4sa  | Hanneke van der Kooij

Wat gaan we doen

• Lesson-Up 
• Leerdoelen
• Huiswerk  en voorbereiding
• Ontwikkeling van baby - schoolkind

• Wat thuis te doen? 

Leerdoelen: De student kan ...

• Uitleggen wat ontwikkelingspsychologie is
• De belangrijkste fysieke mijlpalen benoemen van baby’s, peuters, kleuters en schoolkinderen.
• De cognitieve stadia van kinderen volgens Piaget beschrijven
• De sociale en emotionele ontwikkeling van kinderen in verschillende leeftijdsgroepen uitleggen.
• Kan de invloed van omgevingsfactoren op de ontwikkeling van kinderen benoemen en integreren in zorg.

Ontwikkelingspsychologie is de tak van de psychologie die zich bezighoudt met de fysieke, cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling van mensen van geboorte tot volwassenheid. Voor verpleegkundigen is het belangrijk om kennis te hebben van deze ontwikkeling, omdat zij zorg bieden aan patiënten van verschillende leeftijden en in verschillende ontwikkelingsfasen. Hieronder staan 8 leerdoelen voor tweedejaars mbo-verpleegkundigen met betrekking tot ontwikkelingspsychologie, specifiek voor de leeftijdsgroepen baby tot en met schoolkind.

Leerdoelen:

Definitie en belang van ontwikkelingspsychologie begrijpen

De student kan uitleggen wat ontwikkelingspsychologie is en het belang ervan voor het verpleegkundig beroep, met name in de zorg voor baby’s, peuters, kleuters en schoolkinderen.

Herkennen van belangrijke mijlpalen in de lichamelijke ontwikkeling

De student kan de belangrijkste fysieke ontwikkelingsmijlpalen benoemen voor de fasen baby (0-1 jaar), peuter (1-3 jaar), kleuter (4-6 jaar) en schoolkind (6-12 jaar), zoals het leren lopen, grijpen en coördineren van motoriek.

Inzicht krijgen in de cognitieve ontwikkeling van kinderen

De student kan de cognitieve ontwikkelingsstadia van Piaget beschrijven, en toepassen op de verschillende leeftijdsgroepen, inclusief hoe baby’s leren via zintuigen en motoriek, en hoe schoolkinderen abstract beginnen te denken.

Sociale en emotionele ontwikkeling begrijpen

De student kan de sociale en emotionele ontwikkeling van baby’s, peuters, kleuters en schoolkinderen uitleggen, met nadruk op hechting, de ontwikkeling van zelfbeeld, en het belang van sociale interacties en spelen.

Psychosociale theorieën kunnen toepassen

De student kan Erik Erikson’s psychosociale ontwikkelingsfasen uitleggen, zoals vertrouwen vs. wantrouwen (baby) en initiatief vs. schuld (kleuter), en hoe deze van invloed kunnen zijn op gedrag en welzijn van kinderen.

Invloed van omgevingsfactoren op ontwikkeling begrijpen

De student kan uitleggen hoe factoren zoals gezin, cultuur, en socio-economische status de ontwikkeling van kinderen beïnvloeden en hoe dit in de verpleegkundige zorg kan worden meegenomen.

Gedragsmatige en emotionele problemen bij kinderen herkennen

De student kan mogelijke gedrags- en emotionele problemen bij kinderen (zoals angst, agressie of hechtingsproblemen) signaleren en uitleggen hoe deze problemen de ontwikkeling kunnen verstoren.

Het belang van spel en interactie in de ontwikkeling van het kind erkennen

De student kan het belang van spel en sociale interacties uitleggen in het ontwikkelen van cognitieve, motorische en sociale vaardigheden bij jonge kinderen, en dit toepassen in verpleegkundige zorg en begeleiding.

Deze leerdoelen zullen verpleegkundigen helpen om kinderen beter te begrijpen en passende zorg en begeleiding te bieden, rekening houdend met hun ontwikkelingsfase.

Huiswerk & voorbereiding

• Gelukt met de opdrachten?

• Vragen over de gelezen lesstof 

Wat is de juiste omschrijving van het begrip ‘ontwikkelingspsychologie’?

1. De wetenschap die het menselijk gedrag bestudeert.
2. De wetenschap die de ouder wordende mens bestudeert.
3. Periodes die in het leven van de mens onderscheiden worden.
4. De wetenschap die het gedrag bestudeert van de mens in de verschillende fases van zijn ontwikkeling.

Wat is ontwikkelingspsychologie?

• Onderzoekt hoe mensen groeien en veranderen van baby tot volwassene
• Kijkt naar lichamelijke, cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling in elke levensfase
• Helpt bij het begrijpen van gedrag en behoeften

is cruciaal in de gehandicaptenzorg om de cognitieve, sociale en emotionele behoeften beter te begrijpen, passende zorg te

Basisprincipes van de ontwikkelingspsychologie

In de ontwikkelingspsychologie kijk je naar de drie gebieden waarop de mens zich kan ontwikkelen:

groeien: dit is de lichamelijke groei;

leren: dit is het verwerven van theoretische, praktische en sociale kennis en vaardigheden;

rijping: dit is 'ergens aan toe zijn', je bent eraan toe om wel of niet iets te leren.

Fysieke ontwikkeling

• Genetische aanleg bepaalt de groeisnelheid en fysieke ontwikkeling van een kind. 
• Voeding en gezondheid spelen een grote rol in het ondersteunen van groei en spierontwikkeling. 
• Beweging en oefening stimuleren motorische vaardigheden zoals coördinatie en balans.

is cruciaal in de gehandicaptenzorg om de cognitieve, sociale en emotionele behoeften beter te begrijpen, passende zorg te

Basisprincipes van de ontwikkelingspsychologie

In de ontwikkelingspsychologie kijk je naar de drie gebieden waarop de mens zich kan ontwikkelen:

groeien: dit is de lichamelijke groei;

leren: dit is het verwerven van theoretische, praktische en sociale kennis en vaardigheden;

rijping: dit is 'ergens aan toe zijn', je bent eraan toe om wel of niet iets te leren.

Welk fysieke ontwikkelingen heeft een peuter?

1. Springen, dansen, tekenen, zindelijkheid
2. Speelkameraadjes, rustiger relatie met ouders
3. Denkfouten, spreken in zinnen
4. Vragen stellen, herinneringen maken

Martin is 1.80 en weegt 85 kg. Hij heeft baardgroei en een zware stem.
Welke ontwikkelingsgebied is dit?

1. Cognitieve
2. Fysieke en motorische
3. Psychosociale

Cognitieve ontwikkeling

• De omgeving: zoals toegang tot speelgoed, boeken en 
• Onderwijs en leren van anderen, zoals ouders en leraren,
• Genetische aanleg en gezondheid belangrijk voor hoe snel en goed een kind zich ontwikkelt.

is cruciaal in de gehandicaptenzorg om de cognitieve, sociale en emotionele behoeften beter te begrijpen, passende zorg te

Basisprincipes van de ontwikkelingspsychologie

In de ontwikkelingspsychologie kijk je naar de drie gebieden waarop de mens zich kan ontwikkelen:

groeien: dit is de lichamelijke groei;

leren: dit is het verwerven van theoretische, praktische en sociale kennis en vaardigheden;

rijping: dit is 'ergens aan toe zijn', je bent eraan toe om wel of niet iets te leren.

Zet de verschillende fasen op volgorde (Piaget) 

1

2

3

formeel - operationele fase

pre - operationele fase

concreet - operationele fase

Het sensori-motorische stadium, 0-2 jaar: De zintuigen (wat ze zien, horen, ruiken, proeven en voelen) staan centraal bij het leren en ontwikkelen.

Het pre-operationele stadium, 2-7 jaar: Een kind denkt nog niet in structuur en logica. Een kind denkt egocentrisch, stelt zichzelf als het middelpunt van de wereld. Zoals een kind de wereld ervaart, zo is de wereld ook. Een kind wil orde aanbrengen in de wereld en begint met tellen, sorteren en categoriseren (wat hoort bij wat).

Het concreet-operationele stadium, 7-11 jaar: Een kind gaat systematisch en logisch denken. Termen als hoeveelheid, lengte, gewicht worden eigengemaakt en toegepast. De motoriek en taal worden gebruikt om te leren of te ontwikkelen. Het besef komt dat er levende en levenloze dingen zijn in de wereld.

Het formeel-operationele stadium, vanaf 12 jaar: Een kind leert abstract denken en redeneren (nadenken en standpunt bepalen). Kinderen kunnen zichzelf vragen stellen die ze willen onderzoeken. Ze zijn nieuwsgierig naar de verschillende oplossingen. Een kind leert zich dingen voor te stellen. Hij kan een ideale situatie of oplossing bedenken en in zijn gedachten testen. Het redeneren uit zich door het gebruik maken van beelden, metaforen en vergelijkingen.

Cognitieve stadia volgens Piaget?

• Het sensori-motorische stadium, 0-2 jaar: vooral gebruik zintuigen
• Het pre-operationele stadium, 2-7 jaar: Een kind denkt nog niet in structuur en logica. Een kind denkt egocentrisch, stelt zichzelf als het middelpunt van de wereld. 
• Het concreet-operationele stadium, 7-11 jaar: Een kind gaat systematisch en logisch denken. 
• Het formeel-operationele stadium, vanaf 12 jaar: Een kind leert abstract denken en redeneren.

is cruciaal in de gehandicaptenzorg om de cognitieve, sociale en emotionele behoeften beter te begrijpen, passende zorg te

We gebruiken Piaget's theorie omdat hij goed uitlegt hoe kinderen denken en leren in verschillende stadia van hun ontwikkeling. Zijn theorie helpt verpleegkundigen om te begrijpen hoe kinderen op verschillende leeftijden informatie verwerken, problemen oplossen en zich aanpassen aan hun omgeving. Zo kunnen ze zorg en begeleiding beter afstemmen op de ontwikkelingsfase van het kind.

Basisprincipes van de ontwikkelingspsychologie

In de ontwikkelingspsychologie kijk je naar de drie gebieden waarop de mens zich kan ontwikkelen:

groeien: dit is de lichamelijke groei;

leren: dit is het verwerven van theoretische, praktische en sociale kennis en vaardigheden;

rijping: dit is 'ergens aan toe zijn', je bent eraan toe om wel of niet iets te leren.

Psychosociale ontwikkeling

• De hechting met ouders en verzorgers is belangrijk voor een veilige emotionele basis.
• Sociale interacties met leeftijdsgenoten en familie helpen bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden.
• Cultuur en omgeving hoe kinderen omgaan met emoties en relaties.

is cruciaal in de gehandicaptenzorg om de cognitieve, sociale en emotionele behoeften beter te begrijpen, passende zorg te

Basisprincipes van de ontwikkelingspsychologie

In de ontwikkelingspsychologie kijk je naar de drie gebieden waarop de mens zich kan ontwikkelen:

groeien: dit is de lichamelijke groei;

leren: dit is het verwerven van theoretische, praktische en sociale kennis en vaardigheden;

rijping: dit is 'ergens aan toe zijn', je bent eraan toe om wel of niet iets te leren.

Wat is geen psychosociale factor?

1. Traumatische ervaringen
2. Cultuur
3. Erfelijkheid
4. Opvoeding

Huiswerk

Voor volgende week:

Thieme: Persoonlijkheid en gedrag lezen en opdrachten

t/m 10 oktober:

Digibib Leermodule 11: Ontwikkelingspsychologie 0 - 100 jaar