Demografie - Herhaling

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Demografie

Herhaling en belangrijkste doelen

1 - Bevolkingsgroei

Een bevolking kan groeien door een geboorteoverschot (natuurlijke groei) of door een vestigingsoverschot (sociale groei).

Leerdoelen:

- Je kan uitleggen wat demografie betekent

- Je kan het verschil uitleggen tussen absolute & relatieve aantallen

- Je kan uitleggen wat natuurlijke en sociale bevolkingsgroei zijn

Een bevolking is gegroeid met 1 miljoen mensen. Dit is een...

1. Absoluut aantal
2. Relatief aantal

Een absoluut aantal geeft het daadwerkelijke aantal mensen, dus bijvoorbeeld 1 miljoen.

Een relatief aantal is een percentage (per 100) of promillage (per 1000).

Per 1000 inwoners worden ergens 45 baby's geboren, en sterven 31 mensen. Er is sprake van een...

1. Geboorteoverschot
2. Sterfteoverschot

Bij een geboorteoverschot worden er per 1000 inwoners meer baby's geboren, dan dat er mensen overlijden.

Bij een sterfteoverschot is dat andersom.

Welk gebied heeft een vertrekoverschot?

Gaan er meer mensen weg uit een gebied dan er mensen komen wonen, dan is daar een vertrekoverschot.

Komen er meer nieuwe bewoners bij, dan is er een vestigingsoverschot.

2 - Sociale bevolkingsgroei

Door immigratie kan de bevolking groeien. Er zijn sociale, economische en politieke redenen om te migreren.

Leerdoelen:

- Je kan uitleggen wat emigratie en immigratie zijn

- Je kan uitleggen wat push- en pullfactoren zijn (en voorbeelden geven)

- Je kent de drie soorten migranten & de kenmerken van elke

- Je kan benoemen wat voor soort migratieachtergrond iemand kan hebben

Iemand die vanuit Emmen verhuist naar Amsterdam noemen we een migrant.

1. Waar
2. Niet waar

Iemand die verhuist naar een andere gemeente, heet een migrant.

Iemand die het land verlaat, noemen we een emigrant - iemand die het land in komt, een immigrant.

Hoge werkloosheid in een gebied is een voorbeeld van een...

1. Pullfactor
2. Pushfactor

Een pushfactor, of een afstotingsfactor, is een reden om te vertrekken uit een gebied.

Een pullfactor, of aantrekkingsfactor, is een reden om naar een gebied toe te gaan.

Iemand die vlucht vanwege discriminatie in eigen land, is een...

1. Economische migrant
2. Politieke migrant
3. Sociale migrant
4. Geen van alle

Iemand die vlucht van discriminatie of vervolging is een politieke migrant.

Iemand die naar een economisch sterker land verhuist, is een economische migrant.

Iemand die voor/naar familie verhuist, is een sociale migrant.

Welk van deze afkomsten is niet-westers?

1. Australisch
2. Spaans
3. Argentijns
4. Canadees

Iemand die in een ander land geboren is (of één van hun ouders) heeft een migratieachtergrond.

Komt iemand uit het westerse cultuurgebied, dan noemen we de achtergrond westers, anders zeggen we niet-westers.

3 - Leeftijdsopbouw

Je kan de leeftijdsopbouw van een bevolking weergeven in een bevolkingsdiagram. De vorm zegt iets over de ontwikkeling van een land.

Leerdoelen:

- Je kan omschrijven wat een bevolkingsdiagram is

- Je kan informatie uit een bevolkingsdiagram aflezen

- Je kan de vorm van zo’n diagram benoemen

- Je kan uitleggen wat de vorm zegt over de ontwikkeling van het land

Welke vorm heeft dit diagram?

1. Piramide
2. Granaat
3. Urn

De piramide herken je aan een brede onderkant, en weinig ouderen.

De granaat heeft een bredere groep in het midden.

De urn heeft een smalle onderkant en een grotere groep ouderen.

Welke vorm heeft de bevolkingsdiagram van Nederland?

1. Piramide
2. Granaat
3. Urn

Nederland is een rijk en ontwikkeld land. Er worden per gezin minder kinderen geboren en de levensverwachting is hoog.

Daarom is de vorm van het Nederlandse diagram de urn.

In welk soort land bestaat de bevolking vaak uit veel kinderen en weinig ouderen?

1. Ontwikkelingslanden
2. Opkomende landen
3. Rijke landen

In ontwikkelingslanden wordt nog weinig gedaan aan family planning en ligt de levensverwachting laag.

Daardoor heeft de diagram een grote groep jongeren en weinig ouderen.

4 - Demografische transitie

Het demografisch transitiemodel laat in 4 of 5 fasen zien, hoe de bevolkingsgroei verandert naarmate een land zich verder ontwikkelt.

Leerdoelen:

- Je kan uitleggen wat het demografische transitiemodel is

- Je kan ten minste twee kenmerken opnoemen bij elk van de 5 fasen.

- Je kan uitleggen wat de economische ontwikkeling van een land te maken heeft met de ontwikkeling van de bevolking.

In welke fase van het demografisch transitiemodel vind je de allerarmste landen van de wereld?

1. Fase 1
2. Fase 2
3. Fase 3
4. Fase 4

In de armste landen wordt weinig gedaan aan family planning, en overlijden veel mensen door ziektes en gebrek aan medische kennis.

In deze fase 1 zijn geboorte- en sterftecijfer hoog en is er weinig bevolkingsgroei.

In welke fase is er sprake van een bevolkingsexplosie?

1. Fase 1
2. Fase 2
3. Fase 3
4. Fase 4

In fase 2 verbetert de hygiëne en zorg waardoor het sterftecijfer opeens veel lager wordt.

Er worden nog steeds veel kinderen geboren: de bevolking groeit nu explosief.

Waar krijgt een land in fase 5 mee te maken?

1. Geboorteoverschot
2. Bevolkingsexplosie
3. Sterfteoverschot
4. Bevolkingsgroei

De rijkste landen in de wereld hebben een laag geboortecijfer en veel ouderen. Daardoor komt er een hoog sterftecijfer. Uiteindelijk kan daardoor de bevolking afnemen.

5 - Demografische druk

De werkenden van een bevolking (20-65) dragen zorg voor de niet-werkenden (jongeren / ouderen). Hoe meer niet-werkenden er zijn per werkende, hoe hoger de demografische druk.

Leerdoelen:

- Je kan uitleggen wat vergrijzing en ontgroening zijn.

- Je kan uitleggen wat demografische druk is.

- Je kan van een land de demografische, groene en grijze druk berekenen.

Als het aandeel ouderen in een bevolking steeds groter wordt, noemen we dat...

1. Ontgroening
2. Vergrijzing
3. Bevolkingskrimp
4. Demografische druk

Als een steeds groter deel van de bevolking 65+ is, heet dat vergrijzing.

Als een steeds kleiner deel van de bevolking jonger dan 20 is, heet dat ontgroening.

Deze twee gaan vaak samen.

Om de demografische druk te berekenen, gebruik je deze formule.

Hoe hoger het percentage, hoe hoger de druk.

Voor de groene druk gebruik je alleen het aantal jongeren, voor de grijze druk het aantal ouderen.

Denk aan de drie vormen van bevolkingsdiagrammen.
Bij welke vorm is de grijze druk het grootst?

1. Piramide
2. Granaat
3. Urn

Bij grijze druk is er een groot aantal ouderen. Dit is het geval bij een urn.

Bij groene druk is er een groot aantal jongeren. Dit is het geval bij een piramide.

Vooral de steden in arme landen groeien zeer snel. Dit komt door:

1. Een vestigingsoverschot
2. Mensen worden steeds ouder
3. Natuurlijke bevolkingsgroei
4. Mensen krijgen steeds meer kinderen

Voedselcrisis =

1. ruzie over voedsel
2. teveel aan voedsel en dalende prijzen
3. allemaal fout
4. tekorten aan voedsel en stijgende prijzen

Wat zijn mogelijke oplossingen voor de voedselcrisis?

1. betere infrastructuur, zodat minder voedsel onderweg bederft
2. intensief gebruik van grondwater, zodat in droge gebieden ook voedsel verbouwd kan worden
3. minder vlees consumeren
4. schaalvergroting in de landbouw

Wat is GEEN oorzaak van een dreigende voedselcrisis?

1. de wereldbevolking stijgt
2. de verdeling van het voedsel is ongelijk
3. rijke landen schakelen over op duurzamere energiebronnen
4. mensen gaan steeds gezonder eten