les 3 grammatica hoofdzin/bijzin (3-10-11 rvl)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo, b, k
• Leerjaar 3,4

Samengestelde zinnen

hoofdzin & bijzin

Lesdoelen

Na deze les: 

- Heb je de stof over samengestelde zinnen, hoofdzin en bijzin nog eens herhaald en geoefend.

Wat zijn samengestelde zinnen?

Enkelvoudige zinnen hebben één persoonsvorm

• Ik zie hem staan.
• Ik wil hem wat vragen.

Samengestelde zinnen hebben meerdere persoonsvormen.

• Ik zie hem staan en wil hem wat vragen.

Hoofdzin en bijzin

Tip:

In een hoofdzin staan onderwerp en persoonsvorm naast elkaar en kan het niet los van elkaar staan

In de bijzin staat de persoonsvorm vaak achteraan in de zin. 

Een samengestelde zin 

Deze kan bestaan uit:

• 
  twee of meer samengevoegde hoofdzinnen (hoofdzin + hoofdzin);

              Evelien werkt bij de bakker, want zij bakt graag koekjes.

• een hoofdzin met een of meer bijzinnen erin (bijzin + hoofdzin); 

              Omdat Evelien graag koekjes bakt, werkt zij bij de bakker.

• een of meer hoofdzinnen met een of meer bijzinnen erin (hoofdzin + hoofdzin + bijzin).

             Evelien werkt bij de bakker, want zij bakt graag koekjes, omdat ze die zo lekker vindt.

Voorbeelden hoofdzinnen

In een hoofdzin staat de persoonsvorm helemaal vooraan of direct na het eerste zinsdeel.

            - Heb jij de keuken gestofzuigd?

            - Ik wil dat broodje eten.

            - Die man is gek geworden.

Voorbeelden bijzinnen

In een bijzin staat de persoonsvorm niet vooraan, maar juist achteraan (helemaal achteraan of als een van de laatste woorden). 

... , omdat ze de loterij gewonnen heeft. 

..., zodat ik lekker uitgerust ben. 

... hoewel ik nog geen honger heb.

Wat is de bijzin?

Wie als eerste over de finish is, wint het toernooi.

1. wint het toernooi
2. wie als eerste over de finish is

Wat is de hoofdzin?

Mijn moeder zei dat ik als baby altijd aan het lachen was.

1. Mijn moeder zei
2. dat ik als baby altijd aan het lachen was.

Hoofdzin/bijzin?
Hoewel het vroeg licht werd, zongen de vogels nog niet.

1. HZ+HZ
2. BZ + BZ
3. BZ+HZ
4. HZ+BZ

hoofdzin+bijzin?
Ik weet niet of ik morgen naar het bos ga.

1. H, B
2. B, H

Wat is de indeling van de zin?

Mijn moeder hielp mij altijd met Engels, omdat ik dat erg moeilijk vond.

1. hoofdzin + bijzin
2. bijzin + hoofdzin
3. hoofdzin + hoofdzin

Huiswerk

Maak opdracht 3, 10 en 11

blz 185 en 189