Hoofdstuk 3 paragraaf 4

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen vandaag?

• Basis aan de slag met het huiswerk
• Leerdoelen 3.4 (kader)
• uitleg en leerdoelen 3.4
• Zelfstandig aan het werk.
• Leerdoelen controleren

Is het gelukt met het huiswerk?

Hoofdstuk 3

Ben jij ondernemend?

3.1 (K) & 3.1(B) Wat zijn de kosten? 

3.2 (K) & 3.2(B) Winst of verlies?

3.3(K) & 3.4(B) Wat levert meer productie op?

3.4(K)Hoe sterk sta jij op de markt?

3.3(B) Wat wordt de prijs?

Wat gaan we doen vandaag?

• Leerdoelen van vandaag
• Instructie paragraaf 3.4
• Aan het werk met 3.4
• Evalueren van de leerdoelen
• Afsluiting

De markt

De supermarkt

Concrete Markt

De huizenmarkt

De oliemarkt

Abstracte markt

De markt bepaalt de prijs

Bij economie is een markt vooral: 

• alle vraag en aanbod van een product.
• De vraag = de hoeveelheid producten die mensen willen kopen.
  
• Het aanbod = alles wat producenten te koop aanbieden.
  
• Vraag en aanbod bepalen de prijs op de markt

Verandering van vraag 

De vraag kan veranderen.

Bijvoorbeeld:

• Bevolkingsgroei -> vraag stijgt
• Inkomens stijgen -> vraag stijgt
• Meer werkloosheid -> vraag daalt
• Vertrouwen van consumenten daalt -> vraag daalt

Verandering van aanbod

Het aanbod kan veranderen.

Bijvoorbeeld:

• Tekort aan grondstoffen -> aanbod daalt.
• Betere productiemethodes -> aanbod stijgt.
• Meer producenten -> aanbod stijgt.
• Er gaan bedrijven failliet -> aanbod daalt.

Als de vraag en/of het aanbod verandert, verandert de prijs.

Vraag en aanbod bepalen de prijs

En of de                                  

                                 

Als  

aanbod

prijs

Kunnen tekorten ontstaan.

Gevolg; 

prijs

Vraag en aanbod bepalen de prijs

En of de                                  

                                 

Als  

aanbod

prijs

Kunnen overschotten ontstaan.

Gevolg; 

prijs

Omgekeerd: de prijs heeft invloed op vraag en aanbod prijs

Als  

aanbod

vraag

prijs

dan 

en/of

Want producenten kunnen er meer aan verdienen.

Want consumenten vinden het te duur worden.

Omgekeerd: de prijs heeft invloed op vraag en aanbod prijs

Als  

aanbod

vraag

prijs

dan 

en/of

Want producenten kunnen er niet genoeg aan verdienen.

Want consumenten vinden het nu wel betaalbaar.

Een groter marktaandeel?

Je kunt proberen je marktaandeel te vergroten.

Bijvoorbeeld:

• door het inzetten van marketinginstrumenten (de 6 P’s)
  
• of door:
  
• overname van een ander bedrijf
  
• het samengaan van bedrijven: samen vormen ze één nieuw bedrijf.

Grote of kleine speler

Marktaandeel = jouw afzet in % van de totale afzet op de markt.

Berekening

Zie boek opdracht 4!!

Mens

Productie heeft gevolgen voor;

Mensen in en buiten het bedrif

• zijn er behoorlijke arbeidsomstandigheden?
  
• moeten kinderen werken?
  
• hoeveel uur per dag moeten ze werken?
• hebben ze last van vieze lucht?
  
• wordt hun uitzicht verpest?
  

Milieu

Productie heeft gevolgen voor;

Milieu 

• grondstoffenverbruik
  
• energieverbruik
  
• vervuiling
  

Wat voor grondstoffen zitten er in je mobieltje?

Is hij eenvoudig te repareren, of moet je hem weggooien als hij kapot is?

Onder wat voor omstandigheden hebben arbeiders gewerkt aan jouw mobieltje?

Ga zelf aan de slag!

Gebruik de rest van de les om 3.4 af te maken 

Ben je eerder klaar? Ga dan verder met het voorbereiden voor het SE-economie. Maak bijvoorbeeld een mindmap of samenvatting per paragraaf.