BS 13.5: Luchtkwaliteit en longaandoeningen + 13.6: Gaswisseling bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

BS 13.5: Luchtkwaliteit en longaandoeningen +

13.6: Gaswisseling bij dieren

Planning

1. Terugblik basisstof 13.4
2. Leerdoelen
3. Uitleg basisstof 13.5 en 13.6
4. Opdrachten maken
5. Wat hebben we geleerd?

Terugblik BS 13.4

Zet in de juiste volgorde. Buikademhaling inademen:

Middenrifspieren trekken samen	1
Volume longen wordt groter
Middenrif gaat omlaag + organen in de buikholte gaan naar voren
Lucht stroomt longen in
Borstholte wordt groter

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij astma, bronchitis en longemfyseem

Luchtkwaliteit

Alle lucht die we inademen is verontreinigd

• Uitlaatgassen: koolstofdioxide, stikstofdioxide, zwaveldioxide, roet, fijnstof
  
• Hoge concentratie = smog
  
• Zelfs bij parfum adem je deeltjes in
• Bij roken: teer tast weefsel aan, nicotine is verslavend
• Mensen met een longziekte zijn hier extra gevoelig voor

Astma

• Bronchiën blijven ontstoken
  
• Aanval: spiertjes in de wand trekken samen, luchtwegen vernauwen en ademhalen gaat moeilijker
  
• Slijmvlies aan de binnenkant is verdikt
  

COPD

• Chronic Obstructive Pulmonary Disease (Chronische Obstructieve Long Ziekte)
  
• Beschadiging van de longen, geneest niet

Verzamelnaam voor:

• Chronische bronchitis
  
• Longemfyseem
  

Chronische bronchitis

• Bronchiën zijn ontstoken waardoor er meer slijm ontstaat. 
• Bronchiën zijn blijvend vernauwd
  

Gezond

Ziek

Longemfyseem

• De wanden van de longblaasjes zijn beschadigd
  
• Kunnen dus niet goed aan gaswisseling doen
  

 

Nu 13.6

Gaswisseling bij dieren

Zoogdieren, vogels en reptielen

• Gaswisseling vindt plaats in longen, zuurstof uit de lucht wordt in de longblaasjes opgenomen in het bloed
  
• Hetzelfde principe als bij mensen
  

Amfibieeën

• Ademhaling via de longen en via de huid
  
• Zuurstof wordt opgenomen via de huid
  
• Dit kan alleen als de huid vochtig is!

Insecten

• Tracheeën = Vertakte luchtbuizen door een insect heen
• Stigma’s = opening aan zijkant achterlijf --> hierdoor loopt lucht de tracheeën in
• Door pompende beweging van achterlijf wordt lucht door de buizen vervoerd
  

Vissen

• Gaswisseling in kieuwen
• Bestaan uit kieuwbogen met kieuwplaten
• Water door de bek stroomt langs de kieuwen naar buiten

Opdrachten maken

Maak BS 14.5: opdrachten 1, 2, 3, 5, 6, 7

Wat hebben we geleerd?

1. Wat gebeurt er bij astma?
2. Voor welke 2 ziektes is COPD een verzamelnaam voor?
3. Wat gebeurt er bij die 2 ziektes?