ggz2

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Kennismaken GGZ

Overzicht lessen 

Leerdoelen 

Je kunt uitleggen hoe het zorgproces voor een cliënt met psychiatrische problematiek verloopt van intake tot langdurige zorg, dan wel beëindiging van zorg

Je kunt uitleggen met welke andere disciplines je als verpleegkundige in de GGZ samenwerkt

Je kunt uitleggen hoe de verpleegkundige in de GGZ gegevens van en over de cliënt verzamelt

Je kunt bij een zorgvrager diverse psychopathologische verschijnselen als stoornissen in het gevoelsleven, bewustzijn, spraak, expressie, oriëntatie, denken, waarneming, zelfbeleving, geheugen, willen en verlangen herkennen en observeren

Je kunt uitleggen hoe de verpleegkundige in de GGZ de verpleegkundige diagnose stelt

Je kunt uitleggen wat een signaleringsplan is en wanneer het gebruikt wordt.

Begeleiden

= het geven van sturing en ondersteuning

Wat is sturing geven dan precies? 

Het begeleiden van zorgvragers vormt een belangrijk onderdeel van je verpleegkundige taak. 

Beslissingen nemen voor de zorgvrager

Hem bewegen tot bepaalde gewenste beslissingen

Hem vertellen met, wanneer en hoe hij iets moet doen

En controleren of hij het ook op die manier doet

Methodisch begeleiden

je kiest bewust voor een passende begeleidingsstijl bij de zorgvrager of een groep. 

Hierbij is wel belangrijk: 

1. weten welke doelen je met je begeleiding wil bereiken. 

2. Inschat in hoeverre de zorgvrager in staat is en  bereid is om uit te voeren wat je van hem verwacht

Taakvolwassenheid

= mate van in staat zijn en gemotiveerd zijn om een taak uit te voeren

Het bereiken van de doelen hangt samen met twee aspecten: 

1. Taakbekwaamheid: kun je het, in hoeverre heb je de mogelijkheid om de taak uit te voeren die nodig is om je doel te behalen

2. Motivatie: wil je het, in hoeverre ben je gemotiveerd om de taak uit te voeren die nodig is om je doel te bereiken

Kan een zorgvrager de taak uitvoeren en is hij gemotiveerd dan is hij taakvolwassen

mate van in staat zijn en gemotiveerd zijn om een taak uit te voeren

Steeds bewust kiezen voor de meest passende begeleidingsstijl bij een zorgvrager

staat voor zuiver en puur. Oprecht zijn en niet doen alsof

betrokken zijn en oprecht interesse te tonen

Taakvolwassenheid

Methodisch begeleiden

Echtheid

Nabijheid

Taakvolwassenheid

Inschatten taakvolwassenheid

Ramona heeft al jaren last van een depressieve stemmingsstoornis. In perioden waarin ze zich goed voelt, kan Ramona zelfstandig functioneren en heeft ze geen begeleiding nodig. In de perioden dat ze erg somber is, is dit anders. Ramona bevindt zich nu weer in een ernstig sombere periode. Ze komt eigenlijk tot niets meer. Uit bed komen lukt meestal nog net, douchen ook nog, maar met zich aankleden komt ze niet verder dan schoon ondergoed en haar badjas en sloffen. Ze haalt geen boodschappen, kookt geen eten, eet nog nauwelijks iets, ze doet de was niet meer, ze laat haar huis vervuilen. Het is niet eens een kwestie van het niet willen, ze heeft er simpelweg de energie niet voor. Ze voelt zich grauw en eindeloos leeg. Ze zit gehuld in een zware zwarte sluier die alle energie uit haar zuigt.

Ramona heeft nauwelijks sociale contacten en dus ook geen mantelzorgers. Daarom heeft de huisarts Ramona aangemeld voor thuiszorg. De wijkverpleegkundige Ingmar komt indiceren. Ze schat onder andere de taakvolwassenheid in van Ramona op een aantal aspecten.

Maak op basis van de situatieschets een inschatting van de taakvolwassenheid van Ramona met betrekking tot de algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL) en de huishoudelijke dagelijkse levensverrichtingen (HDL).
Kies uit taakvolwassenheid combinatie 1 – 2 – 3 – 4. Leg uit hoe je tot je keuze bent gekomen.

ADL

Combinatie 2 is het meest waarschijnlijk. Deze staat voor weinig mogelijkheden/wel gemotiveerd. De opgesomde ADL-activiteiten voert Ramona in zeker mate nog zelfstandig uit. Op minimaal niveau heeft ze nog de wil/motivatie om haar grenzen te verleggen en de mogelijkheid om haar gevoel van leegte/gebrek aan energie (onvermogen) het hoofd te bieden. Ze moet van zichzelf/wil toch nog schone kleren aan, uit bed komen en iets eten. Ze bezit de vaardigheden nog wel, maar haar lichamelijke vermogens om de vereiste vaardigheden uit te voeren zijn (te) beperkt.

HDL

Combinatie 1 is het meest waarschijnlijk. Deze staat voor weinig mogelijkheden en niet gemotiveerd. Uit de situatiebeschrijving blijkt dat het naast niet willen/geen motivatie hebben (ze voelt zich eindeloos leeg en het is grauw) ook gaat om niet kunnen (ze heeft er geen energie voor om HDL-taken uit te voeren).

Begeleidingsstijlen

Directieve stijl = voorschrijven en zeggen hoe iets moet.

Overtuigende stijl = iemand met bewijzen tot andere gedachten brengen, probeert de zorgvrager te betrekken in de besluiten.

Participerende stijl = (deelnemen/meedoen) je betrokkenheid tonen, elkaar accepteren zoals je bent, oprechte belangstelling

Delegerende stijl = overdragen van je taak. Je legt de verantwoordelijkheid voor de te nemen besluiten, het oplossen, geheel bij de ander neer.

Schizofrenie

• Schizo = gespleten
  
• Frenie = geest
  
  
• Periodes met psychoses
  

Positieve symptomen

• Wanen: niet kloppende gedachtegang, achterdocht, afkomstwaan, verklaringswaan
  
• Hallucinaties: stoornis in de waarneming; stemmen, bevelen, gevoel, visueel
  
• Denkstoornissen: onsamenhangende gedachten

Negatieve symptomen

• Initiatiefverlies
  
• Interesseverlies
  
• Decorumverlies
  
  

Kunnen gezonde mensen ook hebben

Andere oorzaken van een psychose

• Mensen met schizofrenie hebben psychoses. Niet alle mensen die psychoses hebben, hebben de ziekte schizofrenie.
  
• Mensen met een depressie of een bipolaire stoornis kunnen ook psychotisch worden.
  
• Ook kunnen er lichamelijke oorzaak zijn een trauma, intoxicatie, infectie, denk ook aan een kraambedpsychose
  

Verwarde periodes

• Er is vaak een voorfase: minder functioneren op werk, school, in sociale contacten
  
• Herstel is vaak niet volledig, geeft een ander karakter.
  
• Wat overblijft zijn de negatieve symptomen
  

Positieve symptomen

• Nieuw gedrag dat ontstaat als gevolg van de ziekte.
  
• Gedrag dat je normaal gesproken niet ziet bij gezonde mensen.
  
• Verstoord waarnemen: stemmen horen komt vaak voor: minachtend, kleinerend, negatief
  
• Verstoord denken: Bijzondere, onnavolgbare gedachten, ideen of ervaringen: bijvoorbeeld beinvloedingswanen.
  

Nooit veilig (psychotische periode)

• De scheiding tussen eigen ik en de buitenwereld vervaagt
  
• Mensen met schizofrenie kunnen zich slecht afsluiten
  
• Voelt zich eigenlijk nooit veilig, niet in zijn eigen kamer en ook niet in zijn eigen lichaam
  
• Gedachten niet op een rijtje, te veel gedachten

Negatieve symptomen

Afwezigheid van bepaald gedrag dat je bij gezonde mensen wel ziet. Treden op de voorgrond als psychotische symptomen minder worden

• Zelfverwaarlozing
  
• Minder interesse, spankracht, energie en drive
  
• Minder zelfstandig functioneren, minder sociale vaardigheden
  
• Affectieve vervlakking: weining emoties, kan zich slecht inleven, kan ook niet vertellen wat er in hem omgaat, voelt zich leeg
  

Behandeling 

Psychosociale begeleiding

• Begeleiding bij het sociale functioneren: aanleren van van sociale en beroepsvaardigheden
  
• Psycho-educatie: informatie en zorgvrager en familie over ziekte en het omgaan met de gevolgen ervan
  
• Maken van een signaleringsplan
  

Behandeling: medicatie

Eerst psychose bestrijden door medicatie en bescherming

Bijwerkingen:

• Spierkrampen vooral in gezicht of nek, praten met dikke tong
  
• Parkinsonisme: stijve spieren, bewegingsarmoede, trillende handen, speekselvloed
  
• Bewegingsdrang: onrust
  
• Bewegingsstoornissen zoals onwillekeurige trekkingen en bewegingen van de mond, tong en andere gezichtspieren.
  

Medicatie

• Is een belangrijk deel van de behandeling
  
• Geregeld innemen!
  
• Motiveren dat het belangrijk is
  
• Alert zijn: neemt werkelijk in?
  
• Steeds uitleg geven
  
• Letten op waan ideeën en hallucinaties
  
• Letten op gevaar voor zichzelf en anderen
  

Proces van intake tot ontslag

Peter. 29 jaar                               apr 2015:  Contact met de huisarts, hoort stemmen , is erg angstig
apr 2015  aanmelding bij crisisdienst GGz Drenthe, verpleegkundig
bezoek Peter dagelijks en daarna wekelijks, start Anti Psychotica

Mei 2015  Het gaat niet goed, Peter wordt opgenomen in de kliniek

Oktober 2015 Peter is gediagnosticeerd met Schizofrenie en krijgt
begeleiding van verpleegkundigen en psychiater van FACT
Juni 2018 Peter is ondanks de zorg van FACT en gebruik AP meerdere
keren psychotisch geraakt waarna opname noodzakelijk was. Peter
besluit in overleg met zijn familie en behandelaren dat hij begeleid gaat wonen in Assen.
Hij krijgt een indicatie van CIZ zodat deze zorg vergoed wordt. 

Zelfstandig werken

Ga zelf aan de slag met je presentatie

Zoek contact met verpleegkundige vanuit het werkveld!! 

Maandag vervolg van verpleegkundig proces & signaleringsplan