Workshopgevoeligeonderwerpen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Jan Pieterszoon Coen

HELD OF SCHURK?

Wat gaan we deze les doen?

Standplaatsgebondenheid

Jan Pieterszoon Coen

Klassikale discussie

                                                 LEERDOELEN

Aan het eind van deze les kunnen jullie:

• Uitleggen wie Jan Pieterszoon Coen is
• Uitleggen welke rol hij heeft gespeeld binnen de VOC
• Uitleggen waarom Jan Pieterszoon Coen als held wordt gezien
• Uitleggen waarom nu kritiek is op zijn heldenstatus
• Uitleggen wat standplaatsgebondenheid is
• Standplaatsgebondenheid toepassen op een historische gebeurtenis/historisch figuur
  
• spelregels voor discussiëren benoemen, en
• uitleggen wat multiperspectiviteit is

Standplaatsgebondenheid I

• Historische vaardigheid
• Onderdeel van het eindexamen Havo
• Wat houdt standplaatsgebondenheid in?
• Begrijpen dat wat iemand in het verleden heeft gedacht, gezegd en/of gedaan, wordt bepaald door:
• de tijd waarin deze persoon leefde
• de plaats waar deze persoon leefde
• de normen en waarden van de samenleving waarin hij leefde
• persoonlijke kenmerken (geslacht, leeftijd, interesses, gevoelens)

Standplaatsgebondenheid II

• Een moeilijke vaardigheid
• Hoe jij zélf kijkt naar het verleden, wordt nl. óók bepaald door:
• de tijd waarin jij leeft 
• de plaats waar jij leeft
• de normen en waarden van de samenleving waarin jij leeft (BLM!)
• jouw persoonlijke kenmerken (geslacht, leeftijd, rijk/arm, interesses, gevoelens)
• EN jij weet al hoe het afloopt; de persoon in het verleden niet!

Door jouw eigen 'standplaatsgebondenheid' is het voor jou vaak moeilijk om te begrijpen waarom iemand in het verleden iets heeft gezegd of gedaan, of juist niet.

Wat jij nu 'normaal' vindt, vond iemand in het verleden misschien niet normaal. Of andersom.

Dat moet je leren begrijpen!

 Een bron uit de tijd van Grieken en Romeinen:

"Tijdens de regering van keizer Nero werden er straffen opgelegd aan christenen, een soort mensen van een nieuw boosaardig geloof."

Suetonius

Wat is in deze tekst een feit?

Wat is in deze tekst een mening?

Wat zou een gelovige christen uit onze tijd van de mening van Suetonius vinden?

Standplaatsgebondenheid van Suetonius

• Hij leefde in de tijd van de Romeinen in het Romeinse Rijk
• Hij was een Romein
• Hij geloofde in de Romeinse goden en vereerde zijn keizer als god
• Christenen deden dat niet; daarom vonden Romeinen hen maar raar
• Hij leefde in de tijd dat het Romeinse Rijk door keizer Nero werd bestuurd
• Keizer Nero zag christenen als een bedreiging en liet hen vervolgen
• Suetonius had een hoge positie aan het hof van de keizer
• Hij had dus veel contact met de keizer en werkte voor hem
• Hij was een rijke romein; geen contact met arme christenen. Onbekend

Begrijp je nu waarom Suetonius zoiets zou denken en opschrijven over christenen?

Een gelovige christen in onze tijd heeft moeite met de mening van Suetonius door zijn eigen standplaatsgebondenheid

De mening van Suetonius kan verklaard worden door te kijken naar zijn standplaatsgebondenheid.

Door standplaatsgebondenheid te begrijpen en toe te passen, krijg je begrip voor elkaars mening! 

DISCUSSIE

Moeten “foute” historische figuren uit ons Nederlandse verleden nog steeds worden vereerd als helden? 

BASISREGELS VOOR DISCUSSIE

• We laten de spreker uitpraten
• We luisteren naar elkaar
• We zijn respectvol naar elkaar
• Meningen zijn niet goed of fout, maar verschillen
• Kritiek geven op een mening mag, kritiek op de persoon niet!
• Probeer je mening te onderbouwen (voorbeeld, bewijs)

Multiperspectiviteit