AH2 Woordenschat vergelijking, metafoor, vergelijking

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Woordenschat

Beeldspraak-Vergelijking

                          

 Ik zit mij voor het vensterglas 

onnoemlijk te vervelen. 

Ik wou dat ik twee hondjes was, 

dan kon ik samen spelen.                                                            

Wat is een vergelijking?

Vergelijkingen

In een vergelijking staan twee dingen naast elkaar die op elkaar lijken: 

                         het object (o)               en             het beeld (b): 

Joris en Erick (de objecten) lijken op elkaar als twee druppels water (beeld)

Tussen object en beeld is een overeenkomst: 

 Er staat een verbindingswoord tussen object en beeld: als. 

Andere verbindingswoorden zijn: zo … als, lijkt wel, is net, een … van een …. 

Nog een paar voorbeelden van vergelijkingen:   

- Die man lijkt wel een beer!

- Lachen als een boer die kiespijn heeft. 

- Hij ging er als een haas vandoor. 

Noem de verbindingswoorden:
1. Die man lijkt wel een beer. 2. Hij ging er als een haas vandoor.

– Je kamer lijkt wel een slagveld.   

– Wat een schat van een kind hebben jullie toch!  

- De zon schijnt alsof we in Frankrijk op vakantie zijn.

Vergelijkingen en beeldspraak!

https://www.bing.com/videos/search?q=vergelijkingen+beeldspraak&&view=detail&mid=EB00420625455381D827EB00420625455381D827&&FORM=VRDGAR

Nog een uitleg over vergelijking

 H2 Beeldspraak

Vergelijkingen, metaforen en personificaties zijn vormen van beeldspraak.     Je gebruikt het beeld om een mens, dier of ding te verduidelijken, om het meer kracht te geven.

Beeldspraak is altijd 

figuurlijk bedoeld.

Metafoor: het object weglaten en vervangen door het beeld. Zoek zelf de betekenis van het beeld:

– Niemand wil vriendin zijn met zo’n heks (b). =  

– We staan op de drempel ( b) van een nieuwe tijd. = 

– Je (o) bent een rund (b) als je met vuurwerk stunt. = 

Werkwoorden kunnen een metafoor zijn:   

– Veronique vliegt (b) door die spannende boeken. = 

heel onaardig meisje (o). 

aan het begin (o).  

een stommeling (o)   

leest heel snel (o)

Spreekwoorden en uitdrukkingen

Spreekwoorden en uitdrukkingen zijn vaak metaforen:    

– Kleine potjes hebben grote oren (b). =  

– Appels met peren vergelijken (b) = 

Kinderen horen alles (o).  

een overeenkomst zoeken tussen twee zaken die niet met elkaar te vergelijken zijn (o).   

Bij een metafoor vallen object en beeld samen. Je vervangt het object door een beeld.

1. ja
2. nee

Metafoor

Vergelijking: twee dingen die op elkaar lijken naast elkaar

Van veraf is die rots (object) net een olifant (beeld).

Metafoor: - vallen object en beeld samen
                     - Je vervangt het object helemaal door het beeld

Zullen we die olifant beklimmen.

Die engel van hiernaast heeft ons veel geholpen. Welk(e) woorden zijn beeldspraak?

Personificatie

Met een personificatie stel je een levenloos ding voor als levend persoon:    

• Het schip danste op de golven. 
• Het schip (danste) = personificatie.  
•  De golven aaien de zwemmers. 
  
•  De bergen krijsen hoe hoog ze zijn. 
•  De wind fluistert zacht jouw naam. 
•  De peer lustte wel een appeltje. 
  

Toen de worstelaar ging zitten, kreunde de stoel onder zijn gewicht. Welk(e) woord(en) zijn beeldspraak.

Karel kreeg op zijn veertiende de baard in de keel.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Lubach op zondag

https://www.bing.com/videos/search?q=vergelijkingen+beeldspraak&&view=detail&mid=511682BA075CE4A9B2EE511682BA075CE4A9B2EE&&FORM=VRDGAR

Waarom metaforen?

Iedereen gebruikt metaforen, ook in de politiek! Luister naar Lubach en 

schrijf minimaal 5 metaforen op:

Vragen?

Huiswerk

Aan de slag!

Maak startopdracht + opdracht 1 

H2 Woordenschat blz.56 

of 

online H2 Woordenschat metaforen en personificatie

Opdracht 1 

1  

a zo arm als een kerkrat 

b zo doof als een kwartel 

c zo dronken als een tor 

d zo fris als een hoentje 

e zo glad als een aal 

f zo koppig als een ezel 

g zo moe als een hond 

h zo trots als een pauw 

2   

zo rood als een kreeft  

zo mak als een lammetje  

zo blind als een mol  

zo sterk als een paard  

zo dood als een pier  

zo vies als een varken; zo dom als het achtereind van een varken  

zo vrij als een vogel (in de lucht)  

zo bang als een wezel 

Opdracht 2   VWO

1 De lange verdediger kwam bij elke hoekschop de luchtmacht voorin versterken. MF – de sterke koppers van het elftal 

2 Die peperdure jurk van de prinses lijkt net een aardappelzak. V 

3 Na de uitzending van het omstreden programma regende het klachten van kijkers. MF (in werkwoord) – kwamen er heel veel 

4 Mijn fiets protesteerde heftig toen ik over de hobbelige landweg reed. 

Mijn fiets (protesteerde) – P 

5 Het nieuwe computerprogramma vertoont nog wat kinderziektes. MF – problemen die typisch zijn voor iets nieuws 

6 Melvin bloedde als een rund nadat hij zich in z’n vinger had gesneden. V 

7 Hoge bomen vangen veel wind. MF (in een spreekwoord) – Wie een hoge positie bekleedt (en belangrijke beslissingen neemt), krijgt vaak kritiek. 

8 Door de droogte snakt onze moestuin langzamerhand naar een frisse bui. 

onze moestuin (snakt) – P 

9 Mijn grootvader rookte als een schoorsteen, maar hij is onlangs gestopt. V 

10 Je maakt van een mug een olifant. MF (in een uitdrukking) – maakt kleine problemen erg groot 

Zo meen ik dat ook jij bent  

 

zoals de koelte 's nachts langs lelies  

en langs rozen  

als wit koraal en parels diep in zee  

zoals wat schoon is rustig schuilt  

maar straalt wanneer ik schouwen wil  

zo meen ik dat ook jij bent  

als melk  

als leem  

en 't bleke rood van vaal gesteent  

of porselein  

zoals wat ver is en gering  

en lang vergeten voor het oud is  

zoals een waskaars en een koekoek  

en een oud boek en een glimlach  

en wat onverwacht en zacht is en het eerste  

en wat schuchter en verlangend en vrijgevig  

gaaf maar broos is  

zo meen ik dat ook jij bent  

Jan HanloZo meen ik dat ook jij bent – Jan Hanlo

Zo meen ik dat ook jij bent  

 

zoals de koelte 's nachts langs lelies  

en langs rozen  

als wit koraal en parels diep in zee  

zoals wat schoon is rustig schuilt  

maar straalt wanneer ik schouwen wil  

zo meen ik dat ook jij bent  

als melk  

als leem  

en 't bleke rood van vaal gesteent  

of porselein  

zoals wat ver is en gering  

en lang vergeten voor het oud is  

zoals een waskaars en een koekoek  

en een oud boek en een glimlach  

en wat onverwacht en zacht is en het eerste  

en wat schuchter en verlangend en vrijgevig  

gaaf maar broos is  

zo meen ik dat ook jij bent  

                                                                                                                             Jan Hanlo

Aan de slag!

Maak oefening 

2, 3, 6 en 7

Bladzijde 25, 26 en 27

Opdracht 3

1 ofschoon  - hoewel (context; tegenstelling)

2 aan de hand van  - door; dankzij; door middel van (woord(delen); context)

3 onmiskenbaar  - heel duidelijk; waarin je je niet kunt vergissen (woorddelen)

4 unicum  -  iets wat maar één keer gebeurt; iets unieks (tegenstelling; woorddelen; kennis van andere talen)

5 kennelijk  - blijkbaar (synoniem)

6 forensisch strafrechtelijk;  - voor een strafzaak (synoniem; omschrijving)

7 correspondeerde  - overeenkwam (synoniem)

8 uitsluitsel opheldering;  - beslissing (synoniem; voorbeeld; woorddelen; context)

9 ten behoeve van  -  voor; in dienst van (woorddelen)

10 analyse  - ontleding in bestanddelen; uiteenrafeling (voorbeeld; omschrijving)

11 detecteren  -   opsporen; ontdekken; bespeuren (kennis van andere talen; woorddelen)

12 illustreert  -   laat zien (woorddelen)

13 geestelijk vader  - uitvinder; bedenker (synoniemen)

14 stereotiep -   kenmerkend; geijkt (synoniem; voorbeelden)

15 doeleinden  - waarnaar men streeft; doelen (woorddelen)

16 plagiaat -   overschrijven zonder bronvermelding (omschrijving)

17 gewiekst  - slim (synoniem)