verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

verteringsstelsel

10.2.1 Je kunt de bouw, werking en functies van de verteringsorganen van de mens beschrijven.

10.2.2 Je kunt verschillen en overeenkomsten herkennen tussen organen en organenstelsels van de mens en verschillende diersoorten.

mondholte/keelholte

1

slokdarm

2

maag

3

maagportier

4

twaalfvingerige darm

5

alvleesklier

6

lever

7

galblaas

8

dunne darm

9

blinde darm

10

dikke darm

11

endeldarm

12

En als laatste de...........

Peristaltiek

= Vervoersmethode

Vertering

Vertering gebeurt in het maagdarmkanaal.

Verteringsklieren voegen veteringssappen toe met daarin enzymen.

Mechanisch en chemisch

Een appel in zijn geheel is moeilijk doorslikken. Speeksel helpt, maar kauwen is nodig.  Verteren (of: kleiner maken) is begonnen!

Bij verkleinen van voedingsmiddelen wordt oppervlakte groter. Enzymen kunnen zo beter binden aan het substraat. 

Verteren kan ook chemisch:  darmsappen en maagzuur. Enzymen vallen ook onder chemische vertering.

Maagsap

Maagsap heeft pH van 1,5-3,5

Maag maakt pepsinogeen.

Inactief pro-enzym

wordt actief door maagzuur

Door positieve terugkoppeling wordt pepsine gevormd.

slijm voorkomt afbreken maagwand

Maag

Maagportier opent af en toe om voedsel door te laten.

Wordt geregeld door pH.

> Dicht bij lage pH in 12-vingerige darm

> Open bij hoge pH in 12-vingerige darm

Darmen

12-vingerige darm

eerste deel dunne darm

vindt veel vertering plaats

gal toegevoegd vanuit lever (emulgeert vet) en alvleessappen vanuit alvleesklier. Wat zou de pH hier zijn?

Doet gal aan chemische of mechanische vertering?

Gal is geen enzym

oefenen

Aan de slag met opdrachten 17 t/m 20

klaar? ga door met opdrachten 21 t/m 27

Darmen

Dunne darm

Laatste ronde vertering

Opname van stoffen

Dikke darm

Opname van water (met name van verteringssappen)

Vertering door darmbacteriën

Endeldarm

Opname water en verzamelen onverteerde resten

Vertering bij andere soorten

Intracellulaire vertering

Extracellulaire vertering

Maag-darmholte met:

1 opening

2 openingen

Aan de slag

Maak opdrachten af van 17 t/m 27

klaar? ga door met 28 t/m 32

of maak een samenvatting in je schrift