FO - Verwijsfouten

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Formuleren - Verwijsfouten

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je dubbelop- en verwijsfouten herkennen en onduidelijk verwijzen vermijden.

Planning 

1. Herhaling;
2. Nakijken huiswerk;
3. Verwijsfouten en onduidelijk verwijzen;
4. Aan de slag 

Draag jij die houten boomstam even weg?

1. Pleonasme
2. Tautologie
3. Contaminatie
4. Dubbele ontkenning

Laten we het overnieuw doen.

1. Dubbele ontkenning
2. Pleonasme
3. Tautologie
4. Contaminatie

Verwijzen, hoe doe je dat? 

Ze vertelde mij iets totaal anders, .... mij irriteerde.

1. Dat
2. Wat
3. Die
4. Wie

Je moet hen/hun ook vragen om te komen.

1. Hen
2. Hun

De bibliotheek heeft .... deuren geopend voor bezoekers.

1. Zijn
2. Hun
3. Haar
4. Die

Het mooiste ... ik heb gelezen zal ik je vertellen

1. Dat
2. Wat
3. Die
4. Wie

De directie heeft zijn/haar leden streng toegesproken.

1. Zijn
2. Haar

Hoe verwijs je correct? 

Mannelijk, vrouwelijk of onzijdig? 

We onderscheiden mannelijke, vrouwelijk en onzijdige woorden.
Mannelijke en vrouwelijke woorden zijn de-woorden; 
Onzijdige woorden zijn altijd het-woorden.

Onzijdige woorden

Naar onzijdige woorden verwijs je met "het" en "zijn". 
Let op: ook namen van landen, provincies, steden en clubs zijn het-woorden, dus onzijdig!
Ook verkleinwoorden zijn het-woorden!

Asten is blij met zijn klokkenmuseum.
Het meisje dat daar loopt, is mijn beste vriendin.

De-woorden

De-woorden zijn dus mannelijk of vrouwelijk. 
Naar mannelijke woorden verwijs je met hij, hem en zijn. Naar vrouwelijke woorden verwijs je met zij, ze en haar. 

1. Kijk of het woord duidelijk mannelijk of vrouwelijk is;
2. Als het woordgeslacht niet te zien is, mag je ervan uitgaan dat het woord mannelijk is.; 
3. Tenzij dat het woord een uitgang heeft op een van de volgende uitgangen: -heid, -nis, -ing, -schap, -te, -de, -ie, -ij, -iek, -theek, -teit, -uur, -st.
(Minderheid, geschiedenis, lening, bibliotheek, vangst, ...). 

Hen of hun? 

Gebruik "hen" wanneer...
1. ... het verwijswoord lijdend voorwerp is: Ik bedankte hen.
2. ... het verwijswoord na een voorzetsel staat en als meewerkend voorwerp gebruikt is: Ik geef aan hen een compliment.
Gebruik "hun" wanneer ...
... het verwijswoord als meewerkend voorwerp gebruikt wordt zonder voorzetsel: Ik geef hun een compliment.

"Wat" gebruik je na

1. Een hele zin: Het regende gisteren de hele dag, wat ik erg vervelend vond.
2. De overtreffende trap: Het beste wat me ooit is overkomen...
3. Onbepaalde voornaamwoorden: Alles wat ik wens, is een goede gezondheid. 

vz + wie / waar + vz

Voor het verwijzen naar zaken en begrippen gebruik je 'waar' met een voorzetsel

Het schoolvak waaraan ik een hekel heb, is ...

Voor het verwijzen naar personen gebruik je een voorzetsel met daarna het woord 'wie' 

De jongen op wie ik verliefd ben, zit in klas 4c. 

Ze doen waar hun zin in hebben.

Klopt deze verwijzing?

1. Ja
2. Nee

De bibliotheek organiseert vaak leuke activiteiten voor [zijn] leden.
Klopt de verwijzing? Zo nee, verbeter de verwijzing.

1. De verwijzing is correct
2. haar
3. hun
4. het

De hond is voor veel mensen een kameraad [met wie] ze een hechte band opbouwen.

Klopt de verwijzing? Zo nee, verbeter de verwijzing

1. De verwijzing is correct
2. waarop
3. waarmee
4. op wie