5.2 Vloeistofmengsels

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 5.2

Vloeistof mengsels 

5.2 Vloeistofmengsels

Op macroniveau maak je onderscheid tussen stoffen die goed of slecht met water mengen.

Op microniveau maak je verschil of de stof wel of geen waterstofbruggen kunnen vormen met water.

5.2 Vloeistofmengsels

Soort zoekt soort

ethanol - propanol - butanol - pentanol - hexanol

   C₂H₅OH            C₃H₇OH             C₄H₉OH            C₅H₁₁OH           C₆H₁₃OH

Ethanol mengt beter met water dan met hexanol.

Er kunnen relatief meer waterstofbruggen gevormd worden tussen ethanol en watermoleculen dan tussen ethanol en hexanol moleculen.

5.2 Vloeistofmengsels

Soort zoekt soort

ethaan - propaan - butaan - pentaan - hexaan

        C₂H₆                C₃H₈                C₄H₁₀                C₅H₁₂               C₆H₁₄

Ethanol mengt beter met  propaan dan met hexaan.

Het ethanol en propaan molecuul hebben een deel van het molecuul dat op elkaar lijkt.

Tussen ethanol en propaan zitten relatief veel VanderWaalsbindingen.

5.2 Vloeistofmengsels

Moleculaire stoffen kun je onderverdelen in hydrofiele en hydrofobe stoffen.

• Hydrofiele stoffen mengen goed met water omdat hydrofiele stoffen OH en NH groepen bevatten. Ze kunnen waterstof- bruggen (H-bruggen) vormen met water.
• Hydrofobe stoffen mengen slecht met water omdat hydrofobe stoffen geen OH en NH groepen bevatten. Ze kunnen geen waterstofbruggen (H-bruggen) vormen met water.
• Voor het mengen van vloeistoffen geldt:                               SOORT ZOEKT SOORT

5.2 Vloeistofmengsels

Water en olie mengen niet omdat water wel waterstofbruggen kan vormen maar olie niet. Olie bevat geen OH of NH groep en is dus een hydrofobe stof.

Om water en olie wel te mengen voeg je een emulgator toe. Een emulgator heeft een hydrofoob en hydrofiel gedeelte.

apolair, geen NH of OH groep

polair, wel NH en OH groep

5.2 Vloeistofmengsels

• b/c: Tetrachloormethaan heeft geen NH/OH                      groepen, kan dus geen H brug vormen                      met water en mengt daardoor niet met                      water, dus hydrofoob.

5.2 Vloeistofmengsels

• a: glycerol = propaan-1,2,3 - tri-ol
• c: glycerol = kan meerdere H bruggen vormen met andere glycerol moleculen en daardoor is de aantrekkingskracht tussen de moleculen groter, daardoor is het een stroperige vloeistof. 

glycerol

ator

De rol van een emulgator

- Het hydrofobe (lipofiele) deel lost op in olie 

- Het hydrofiele deel lost op in water 

 -Er ontstaan bolletje (mycellen): olie aan de binnenkant omringt door de emulgator

Vloeistoffen mengen

Vloeistoffen mengen als ze beide polair of beide apolair zijn.

Water mengt dus met alcohol, want beide polaire vloeistoffen.

Hexaan mengt met nonen, want beide apolaire vloeistoffen.

Oppervlaktespanning

Door vorming van netwerkstructuur van H-bruggen, heeft water een hoge oppervlaktespanning.

Oppervlaktespanning

• Op het vlak tussen vloeistof en lucht zijn watermoleculen niet helemaal omringd door andere watermoleculen.
  
• Die buitenste/bovenste moleculen wordt daardoor naar beneden getrokken.
  
• Dit veroorzaakt oppervlaktespanning.
  

Emulgatoren

Wil je hydrofobe stof en hydrofiele stof mengen, dan heb je een emulgator nodig. 

Een stof met zowel hydrofiele kant als hydrofobe kant. 

Bv. je mengt olijfolie met azijn voor mayonaise, eigeel is dan de emulgator.