VWO 5 Herhalen Bloed

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Bloedsomloop

Herhalen Thema 9 Bloedsomloop

De bloedsomloop

Dubbele bloedsomloop:

- Kleine bloedsomloop >> Longen

- Grote bloedsomloop >> Lichaam

BINAS 84C

Tot welke bloedsomloop hoort de longslagader?

1. Kleine bloedsomloop
2. Grote bloedsomloop

Welke bloedsomloop begint in de linkerharthelft?

1. Grote Bloedsomloop
2. Kleine Bloedsomloop

Hoort dit diagram bij de grote of de kleine bloedsomloop?

1. Grote bloedsomloop
2. Kleine bloedsomloop

Bij welk organisme hoort deze bloedsomloop?

1. Mens
2. Mossel
3. Makreel
4. Mier

Snappen:

• richting bloedstroom,
• snelheid bloedstroom,
• zuurstofrijk of zuurstofarm.
• aders/slagaders
• verschil in bloeddruk
  

Bloeddruk en slagadertjes

Wat zegt je bloeddruk over je gezondheid?

• Het bloed 'drukt' tegen wanden van bloedvaten: bloeddruk
  

• Bloeddruk verschilt in je lichaam
  

• Hoge bloeddruk slecht op de lange termijn: beschadiging bloedvat
  
• Lage bloeddruk kan zorgen voor duizeligheid en flauwvallen.
  

Hartfasen

Tijdens rust 1 hartslag = 0,8s

1. Boezemsystole (0,1s)

2. Kamersystole (0,3s)

3. Diastole (0,4s)

BINAS 84D

Hartfasen

Diastole: Bloed komt hart binnen via holle aders (rechts) en longader (links)

Boezemsystole: kamers worden extra gevuld door samentrekken van de boezems

Kamersystole: Bloed wordt weggepompt uit de kamers naar de longslagader (rechts) en de aorta (links)

BINAS 84D

4 fasen van een hartslag

P-top: boezemactiviteit

PR-segment: prikkel wordt even vastgehouden in AV knoop.

QRS-complex: kameractiviteit

T-top: ontspannen van de hartspier

In het ECG kan de arts bijvoorbeeld een verhoging tussen de S-top en de T-golf zien (ST-elevatie). Dit kan wijzen op een acuut hartinfarct.

ECG hartinfarct

Normale ECG

Verdeling bloed

Bekijk bron 11. 

Lichaam bepaalt hoeveel bloed naar welke organen gaat. Kringspieren in bloedvaten knijpen samen of ontspannen.

In welke hartfase bevindt dit hart zich?

1. Systole boezems
2. Systole kamers
3. Diastole
4. kan met dit plaatje niet bepaald worden

Transport van stoffen

• Opgelost in bloedplasma

zuurstof, CO2, ionen, glucose, afvalstoffen, enz.

• Eiwitten (in colloïd)
• In rode bloedcel (oxy)hemoglobine 

Zuurstoftransport

Rode bloedcellen met hemoglobine

Hierdoor 70x meer zuurstoftransport.

1. Diffusie van longen (hoge concentratie) naar bloedplasma (lage concentratie)

2. Hemoglobine (Hb) neemt zuurstof op > oxyhemoglobine (HbO₂)

3. Door opname van hemoglobine >
lage concentratie zuurstof in bloedplasma > zie stap 1.

Bohr-effect

• Actief weefsel lagere pO2, dus minder zuurstofverzadiging Hb
• Actief weefsel hogere pCO2, lagere pH, meer zuurstofmoleculen komen vrij
• Hoge temperatuur zorgt ervoor dat er meer zuurstof vrijkomt uit oxyhemoglobine

Opname zuurstof

Zie bron 13.

In de longen: hoog pO2

Hb + O2 > HbO2

In spieren: laag pO2

HbO2 > Hb + O2

Reactie op laag pO2 in de longen: 

Nieren > EPO > Beenmerg > meer rode bloedcellen

Afvoeren CO₂

5% lost op in bloedplasma.

95% gaat rode bloedcellen in:

25% bindt aan Hb tot HbCO₂

70% bindt als HHb en als HCO₃^- bloedplasma in.

Bloedstolling

1. Bloedplaatjes: plaatjesfactor

Beschadigde cellen: tromboplastine

2. Cascade (+stollingsfactoren)

3. Protrombine > trombine

4. Fibrinogeen > fibrine

Welke twee bestanddelen zijn nodig voor de bloedstolling?

1. Plasma-eiwitten en rode bloedcellen
2. Rode bloedcellen en witte bloedcellen
3. Plasma-eiwitten en witte bloedcellen
4. Plasma-eiwitten en bloedplaatjes