Genexpressie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Korte herhaling begrippen thema DNA

Je hebt een DNA-molecuul met volgorde:

TAC TCG TTC (streng 1)

ATG AGC AAG (streng 2)

1. Hoe ziet het DNA-molecuul eruit na de DNA-replicatie? 

2. Is het nieuwe molecuul enkel- of dubbelstrengs?

3. Hoe ziet het mRNA-molecuul eruit als streng 1 wordt afgelezen?

4. Hoe heet het proces waarbij dit stukje DNA (gen) wordt gekopieerd?

5. Welke aminozuren worden ingebouwd op basis van de code van streng 1?

6. Hoe heet het proces waarbij het mRNA-molecuul wordt afgelezen?

Antwoorden

1. Na DNA-replicatie krijg je precies hetzelfde DNA-molecuul:

TAC TCG TTC (streng 1)

ATG AGC AAG (streng 2)

2. Het nieuwe molecuul is ook dubbelstrengs.

3. Het mRNA-molecuul ziet er zo uit:  AUG AGC AAG

4. Het proces waarbij DNA (gen) wordt gekopieerd heet: Transcriptie

5. De ingebouwde aminozuren zijn: MET - SER - LYS

6. Het proces waarbij het mRNA-molecuul wordt afgelezen heet: Translatie

Stamcel

Huidcel

Darmcel

Alvleesklier-cel

Zenuwcel

Myeline

Insuline

Enzymen

Keratine

?

Genregulatie, Genexpressie & Regulatorgenen

Epigenetica

Genregulatie in een prokaryoot 

(gen staat uit)

Genregulatie in een prokaryoot 

(gen staat aan)

Genregulatie in een prokaryoot 

(structuur)-genen staan uit

Genregulatie in een prokaryoot 

(structuur)-genen staan aan

We bespreken vraag 18

a negatieve terugkoppeling

b E. coli verspilt zo geen bouwstoffen en energie aan de

synthese van overbodige eiwitten.

c De repressor wordt dan inactief doordat deze loslaat van

het DNA-molecuul. Hierdoor kan RNA worden gevormd.

d De structuurgenen staan dan uit.

e De structuurgenen worden actief als de gastheer voedsel

heeft gegeten dat weinig of geen tryptofaan bevat. Dan

maakt de bacterie het aminozuur zelf.

Genexpressie is belangrijk voor de specialisatie van cellen 

(= celdifferentiatie)

Genregulatie en celdifferentiatie in embryonale stamcellen

Regulatie van de genexpressie tijdens ontwikkeling van een fruitvlieg

regulatie embryonale ontwikkeling

Epigenetica

We bespreken O22

Vraag 22

a Ze hebben zich zo verschillend kunnen ontwikkelen doordat in deze cellen verschillende genen tot expressie zijn gebracht.

b De RNA-ketens bevatten de code voor eiwitten die in de huidcellen andere genen tot expressie brengen. De eiwitten die dan worden gevormd, zorgen voor de omvorming van een huidcel naar een zenuwcel.

c Voorbeelden van juiste antwoorden:

1 Door de vorming van het hormoonreceptorcomplex staat een gen (in de celkern) aan. / Het hormoonreceptorcomplex hecht aan een bepaalde plaats op het DNA.

2 Transcriptie / vorming van RNA.

3 RNA verplaatst (door kernporie) naar het cytoplasma.

4 Translatie / eiwitsynthese (met behulp van ribosomen).