Vakvaardigheden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

VWO 4

Vakvaardigheden

Lesdoelen:

In deze les leer je:

- wat de vakvaardigheden zijn en hoe je deze moet toepassen.

Gebruik blz. 190 t/m 199 handboek

VWO 4

Vakvaardigheden

Gereedschap om een vak uit te oefenen:

Chirurg – scalpel

Timmerman – hamer

Hovenier – ??

Historicus ----------?

Historici vertellen verhalen over het verleden maar…

We kunnen niet terug in de tijd om mensen vragen te stellen

Historici baseren hun verhalen op bronnen

VWO 4

Vakvaardigheden

Historische vaardigheden zijn nodig om het verleden te kunnen interpreteren

A. Vragen stellen 

B. Bronnen beoordelen

C. Ordenen 

D. Continuïteit / verandering

E. Oorzaken 

F. Gevolgen

G. Motieven

H. Interpreteren 

I. Objectief weergeven 

J. beeldbronnen beoordelen     

VWO 4

Vakvaardigheden

A. vragen stellen:
Om het verleden te kunnen onderzoeken, moeten we vragen formuleren.

Beschrijvende vragen =

                wie, wat, waar, wanneer, welke, hoe…

Verklarende vragen =

                waarom…

Hoe kwam het dat?

Beschrijvend of verklarend?

VWO 4

Vakvaardigheden

Hypothese opstellen.
= vermoedelijk antwoord, de conclusie die jij verwacht en dat er uit het onderzoek zal komen.

- hoof en deelvragen opstellen.

VWO 4

Vakvaardigheden

B. bronnen:
Informatie over het verleden halen we uit bronnen. Maar die bronnen

zijn niet speciaal voor historici gemaakt om er later een verhaal

mee te vertellen.

Vier soorten bronnen:

- Geschreven 

- Ongeschreven 

- Primair = een primaire bron wordt ook wel een oorspronkelijke bron genoemd, en hierin wordt bijvoorbeeld een originele, empirische studie beschreven.

- Secundair = een secundaire bron is een bron over een bron, bijvoorbeeld een literatuuronderzoek over die originele empirische studie.

VWO 4

Vakvaardigheden

Is de bron bruikbaar?
Bruikbaarheid hangt af van …

- Wat je wil weten, je (onderzoeks) vraag

- Representativiteit

- Betrouwbaarheid ------------>

- Geeft de bron de WAARHEID weer??

- Van belang; wat is  de STANDPLAATSGEBONDENHEID van de maker?

VWO 4

Vakvaardigheden

Vier vragen over maker:

-Wie?

-Wanneer?

- Hoe komt hij aan de informatie?

- Waarom?

Inhoud bron:

- Voor- en nadelen

- Eigen twijfel van de maker

- Verhouding feiten / mening

VWO 4

Vakvaardigheden

Representativiteit:

Voor hoeveel gevallen geldt de bron?

- Uniek 

- Veel 

- Generiek  

VWO 4

Vakvaardigheden

C. ordenen:

in:

- Categorie 

- Periode/ tijdvak

- Maatschappijtype

- Mate van voorkomen

- Soorten ontwikkeling

POLITIEK = alles met het bestuur

SOCIAAL = maatschappelijk

ECONOMISCH = welvaart

CULTUREEL = leefwijze

PREHISTORIE = …

HISTORIE = …

OUDHEID

MIDDELEEUWEN

VROEG MODERNE GS

MODERNE GS

PRE-AGRARISCH =…( jagers-verzamelaars)

AGRARISCH = …

AGRARISCH-URBAAN =…

INDUSTRIEEL = …

INFORMATIE = …

MODERNE GS

IN MATE VAN VOORKOMEN:

     GENERIEK

     UNIEK

IN SOORTEN ONTWIKKELING:

LANGZAAM – SNEL

GELEIDELIJK – SCHOKKEND

OPPERVLAKKIG – INGRIJPEND

VERSLECHTERING – VERBETERING

VERANDERING – CONTINUÏTEIT

 1 T/ M 5 ALLEMAAL AFHANKELIJK VAN:

ONDERZOEKSVRAAG

STANDPLAATSGEBONDENHEID

VWO 4

Vakvaardigheden

Oorzaak = achtergrond, reden waarom

Aanleiding = laatste … oorzaak,

                      oorzaak die direct

                      (onmiddellijk) tot reactie leidt

VWO 4

Vakvaardigheden

D. Continuïteit en verandering:

Continuïteit betekent dat iets hetzelfde blijft.

Verandering betekent dat iets verandert. Deze veranderingen kunnen op verschillende manieren plaatsvinden: soms gaan ze snel, soms langzaam, en ze kunnen groot of klein zijn. Een snelle verandering gebeurt binnen een korte periode

VWO 4

Vakvaardigheden

E: oorzaak:

Oorzaak = achtergrond, reden waarom
- Direct / indirect 

- Aanleiding = laatste … oorzaak,

                      oorzaak die direct

                      (onmiddellijk) tot reactie leidt

VWO 4

Vakvaardigheden

F:Gevolgen:

Soorten gevolgen:

 - bedoeld

 - onbedoeld

 - korte termijn

 - lange termijn

 Of een gevolg b,o,k,of l. is

   = weer afhankelijk van …

VWO 4

Vakvaardigheden

G Motief:

- Persoonlijke beweegreden

- Maatschappelijke beweegreden

- Combi van 1. en 2.

VWO 4

Vakvaardigheden

H: interpreteren (begrijpen)

Geschiedenis 3 betekenissen:

- Feiten uit het verleden – wat is er gebeurd?

- Het verhaal van de feiten, een historie

- Onderzoek naar de feiten, de wetenschap

Onderscheiden van feit en mening: wat is objectief gebeurd wat is subjectief? Iemand neemt een subjectief standpunt in als hij uitgaat van zijn gevoel. Een objectief standpunt is alleen gebaseerd op feiten. 

VWO 4

Vakvaardigheden

I  objectief weergeven:

1. Onderscheiden van feit en mening wat is objectief gebeurd wat is subjectief, hangt af van je eigen uitleg = interpretatie

2. Ook het verhaal dat je van de feiten maakt is subjectief, door je eigen standplaatsgebondenheid

3. Het vak geschiedenis

feiten in het verleden onderzoeken en er een verhaal van maken kan dus nooit helemaal objectief zijn
WAAROM?

     WAAROM??

VWO 4

Vakvaardigheden

Waarom?

Je antwoord bevat in ieder geval de volgende begrippen:

Standplaatsgebondenheid = je kunt mensen in het verleden begrijpen door rekening te houden met factoren die hun denken en doen bepaalden, zoals economische, politieke, sociale en culturele omstandigheden.

Metafoor = is een vorm van beeldspraak, waarbij er sprake is van een impliciete (onuitgesproken) vergelijking. Bijv. 'het is hier een zwijnenstal''.

Of termen zoals zon, koude oorlog etc.

Anachronisme =  de handeling om iets te lokaliseren op een tijdstip waarop het niet kan hebben bestaan ​​of plaatsgevonden.

VWO 4

Vakvaardigheden

Altijd het Stappenplan:

A = wie/wat zie ik op de prent zelf?
B= welke tijd - periode - tijdsgeest?

C = wat weet ik nog meer?

D = 1. wat wil maker?

     2. wat zegt prent over tijd, waarin het is

   gemaakt?