Ordening 3m hh

1 / 29
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvmbo g, t, mavoLeerjaar 1,2

This lesson contains 29 slides, with interactive quizzes and text slides.

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

This item has no instructions

Wat gaan we doen?

  • Herhalen ordening
  • stilteblok om te leren voor de toets
  • vragen

Slide 2 - Slide

This item has no instructions

korte uitleg Ordening

Slide 3 - Slide

In de tijd zonder tv en internet gingen de jonge en rijkere mannen op expeditie. Die expeditie werd uitgevoerd met behulp van grote zeilschepen.
Geschiedenis
  • In de 17de eeuw, als jong en rijk was ging je het schip op
  • Daarmee ging je de rijkdom van de wereld ontdekken...
  • ...En als het enigszins meezat, ontdekte je iets nieuws

Slide 4 - Slide

De afbeelding is van Linnaeus, de grondlegger van de ordening zoals wij die kennen. Geboren in Zweden als Carl von Linne. 

Hij heeft, naast zijn werk in de ordening, een belangrijke rol gespeeld in de Nederlandse universitaire wereld.
Kwallen
Spinnen

Slide 5 - Slide

Tekeningen van ontdekkingen zoals deze in de tijd zouden worden weergegeven. Deze tekeningen zijn recenter gemaakt, maar geven nog altijd een goed beeld. 
Ontstaan van ordening
  • Het idee ontstond om alles in de natuur toch enigszins wat orde te scheppen
  • Het leven werd ingedeeld in dieren, planten en mineralen
  • Een gedeelte van de ontdekkingsreizen veranderde in het vullen van je "Pokédex"
  • Bonuspunten als je een nieuwe soort wist te ontdekken

Slide 6 - Slide

Langzaam werd meer van de wereld bekend. Zo kregen expedities, specifieke doelen en kon je als jonge ontdekkingsreiziger meer zien van de wereld. Hoe meer je zag, des te hoger je aanzien.

Slide 7 - Slide

Uiteraard namen sommige mensen het niet zo nauw met de waarheid. Een hoorn van een neushoorn of narwal kon natuurlijk als bewijs dienen voor het zien van een eenhoorn.

Daarnaast wilden ze soms extra details erbij te verzinnen om maar een nieuwe soort te kunnen ontdekken. Zo waren er in de 18de eeuw tientallen verschillende neushoorns bekend.

Echte dieren zoals bijvoorbeeld het vogelbekdier zijn hierdoor heel lang gezien als nep.

Moderne Ordening
  • Met de intrede van de microscoop werden bacteriën en schimmels toegevoegd aan de rijken
  • Met de intrede van dna onderzoek werden hoofdgroepen gevormd
  • hoofdgroepen staan boven de rijken
  • De 2 hoofdgroepen zijn prokaryoten en eukaryoten (dieren, planten en schimmels)

Slide 8 - Slide

De moderne ordening begint met de 4 rijken. Dieren, Planten, Schimmels en Bacteriën.

Tegenwoordig staan daar de 3 domeinen boven. Archaea, Bacteriën en Eukaryoten.

Het oude rijk van de bacteriën is gesplitst in de Archaea en Bacteriën.

De rijken van dieren, planten en schimmels zijn samengevat in de Eukaryoten (met celkern)
Ordening
Voorbeeld Zwarte beer

Slide 9 - Slide

Het leven delen we op in 3 domeinen. Deze domeinen zijn op te delen in rijken. Vervolgens stammen, klasses, ordes, families, geslacht en ten slotte soort (zie voorbeeld zwarte beer)

Vanwege nieuwe inzichten in dna is er een strijd gaande tussen de klassieke taxonomie en de nieuwere fylogenie. Hierdoor staat de indeling ter discussie. Een bekend voorbeeld is stam chordaten vs de klassieke gewervelden. Een ander voorbeeld is zoogdieren vs synapsiden

Slide 10 - Slide

Een afbeelding van een "afslankbacterie" Let hierbij op de grootte. 1 micrometer is een duizendste van een millimeter, wat weer een duizendste is van een meter
Wat zijn Bacteriën en Archaea
  • Eencellig leven met een celwand en zonder celkern
  • Kleinste leven dat er is
  • Komen massaal voor, schattingen lopen tot 1 miljoen soorten per vierkante meter

Slide 11 - Slide

Bacteriën en Archaea zijn kleine eencelligen. Ze komen alleen of in grote groepen voor.  Deze groepen hebben geen sociale structuur en de interactie is beperkt. 

In sommige gevallen kunnen ze dna uitwisselen, maar de meeste voortplanting vindt door deling plaats.
Nuttig en Schadelijk
  • Bacteriën helpen bij het afbreken van levend materiaal
  • Een zelfde rol helpen ze ons met het verteren
  • Wij kunnen ze daarnaast ook gebruiken om bepaalde producten te maken
 
  • Bacteriën letten niet op de omgeving. Op verkeerde plekken kunnen ze heel schadelijk voor ons zijn.

Slide 12 - Slide

Bacteriën helpen bij het afbreken van levend materiaal. In deze rol zijn ze belangrijk in het vrij maken van stoffen die planten kunnen gebruiken om te groeien. 

Ons spijsverteringsstelsel gebruikt ook bacteriën om zoveel mogelijk te kunnen verteren.

Bacteriën kunnen schadelijk worden als ze gaan concurreren met onze cellen. Hierbij produceren ze gifstoffen die hun helpt een levensruimte te claimen. Die stoffen zijn slecht voor ons.  
Archaea vs Bacterie
  • Archaea werden lang gezien als bacteriën
  • Wij onderscheiden ze met behulp van twee kenmerken
  1. Het dna is verschillend
  2. Archaea komen meestal voor in extreme gebieden

Slide 13 - Slide

Archaea en bacteriën konden eerder niet worden onderscheiden. Een stip is namelijk niet te onderscheiden van een andere stip onder een microscoop.

Met DNA onderzoek kwam men er achter dat er wel degelijk grote verschillen zitten tussen de twee groepen. Het DNA van een archaea komt namelijk zeer overeen met dat van de eukaryoten.

Daarnaast houden archaea over het algemeen van extremere omstandigheden. 

De afbeelding van de mat van bacterie is daarom ook waarschijnlijk niet van bacteriën, maar van archaea. De foto is namelijk in de buurt van een geyser (heel warm) genomen.

Slide 14 - Slide

This item has no instructions

Dierenrijk
Belangrijk kenmerk bij het indelen van dieren is symmetrie en het skelet.

Slide 15 - Slide

This item has no instructions

Groepen
Het dierenrijk wordt vervolgens onderverdeeld in 8 groepen. (niet uit je hoofd leren)

Slide 16 - Slide

This item has no instructions

vragen

Slide 17 - Slide

This item has no instructions

Hoe delen wij al het leven in?
A
2 Domeinen: Prokaryoten en Eukaryoten
B
3 Domeinen: Bacteriën, Archaea en Eukaryoten
C
4 Rijken: Bacteriën, Dieren, Planten en Schimmels
D
5 Rijken: Bacteriën, Dieren, Planten, Schimmels en Virussen

Slide 18 - Quiz

This item has no instructions

Wat wordt gemaakt met behulp van bacteriën
A
Bier
B
Brood
C
Vlees
D
Yoghurt

Slide 19 - Quiz

This item has no instructions

Een Archaea en Bacterie bezitten beide, welk celkenmerk?
A
Bladgroenkorrels
B
Celkern
C
Celwand
D
Mitochondrie

Slide 20 - Quiz

This item has no instructions

Er groeit een eencellige zonder celkern in een geyser. Wat is het waarschijnlijk?
A
Archaea
B
Bacterie
C
Plant
D
Reuniclus

Slide 21 - Quiz

This item has no instructions

Je ziet hier van het dierenrijk een...
A
Zoogdier
B
Vis
C
Vogel
D
Reptiel

Slide 22 - Quiz

This item has no instructions

Tot welke groep van het dierenrijk behoort het dier in de afbeelding?
A
tot de neteldieren
B
tot de stekelhuidigen
C
tot de weekdieren

Slide 23 - Quiz

This item has no instructions

Wat is geen afdeling van het dierenrijk?
A
Geleedpotigen
B
Wormen
C
Sponzen
D
Slakken

Slide 24 - Quiz

This item has no instructions

Het skelet is...
A
Inwendig
B
Uitwendig

Slide 25 - Quiz

This item has no instructions

Heeft dit dier een skelet? Zo ja; wat voor soort skelet?
A
Nee, geen skelet
B
Ja, een inwendig skelet
C
Ja, een uitwendig skelet
D
Ja, zowel inwendig als uitwendig skelet.

Slide 26 - Quiz

This item has no instructions

Wat voor symmetrie heeft een wesp?
A
Tweezijdig symmetrisch
B
Veelzijdig symmetrisch
C
Niet-symmetrisch

Slide 27 - Quiz

This item has no instructions

Je ziet hier van het dierenrijk een...
A
Zoogdier
B
Vis
C
Vogel
D
Reptiel

Slide 28 - Quiz

This item has no instructions

rest van het uur. kwartier stil.
- HW afmaken
- HW nakijken
- leren: samenvatten/flitskaarten/oefenen
leerlijst staat in Teams

Slide 29 - Slide

This item has no instructions