M3 grammatica hoofdstuk 1 en 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

samengestelde zin..

samengestelde zin

- een samengestelde zin bestaat uit twee of meer enkelvoudige zinnen.

- een samengestelde zin bevat dus twee of meer persoonsvormen. 

hoofdzin/bijzin

Hoofdzin en bijzin

In een samengestelde zin staat altijd een hoofdzin
Hoofdzin: 

• het onderwerp en de persoonsvorm staan naast elkaar 
  
• de persoonsvorm staat op de eerste of de tweede plaats in de zin 

bijzin 

• het onderwerp en de persoonsvorm staan uit elkaar
• de persoonsvorm staat op de laatste of een na laatste plaats in de zin
  

Zodra de wekker af is gegaan, sta ik op.

1. hoofdzin, bijzin
2. bijzin, bijzin
3. hoofdzin, hoofdzin
4. bijzin, hoofdzin

Terwijl moeder het beslag maakt, zet Evi de oven aan.

1. bijzin, hoofdzin
2. hoofdzin, hoofdzin
3. bijzin, bijzin
4. hoofdzin, bijzin

Over twee weken begint de proefwerkweek en dan hebben we geen les.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin

Nederland wint vanavond deze kwalificatiewedstrijd, als het zich kwalificeert voor het EK.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin

Ali heeft me uitgenodigd voor zijn feest, maar jammer genoeg kan ik woensdag niet.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin

Toen ik naar huis ging, regende het ontzettend hard, waardoor ik nat werd.

1. Hoofdzin + hoofdzin + Hoofdzin
2. Hoofdzin + Hoofdzin + Bijzin
3. Bijzin + Hoofdzin + Bijzin
4. Bijzin + Bijzin + Hoofdzin

De oude man zit op de kruk, omdat hij moe is.

1. bijzin, bijzin
2. hoofdzin, hoofdzin
3. bijzin, hoofdzin
4. hoofdzin, bijzin

Fien gaat naar de dokter, omdat ze haar arm heeft gebroken.

1. bijzin, bijzin
2. hoofdzin, bijzin
3. bijzin, hoofdzin
4. hoofdzin, hoofdzin

Ik heb buikpijn, maar ik ga toch naar school.

1. bijzin, hoofdzin
2. hoofdzin, hoofdzin
3. bijzin, bijzin
4. hoofdzin, bijzin

Nina leest een boek en Cato is aan het koken.

1. bijzin, hoofdzin
2. bijzin, bijzin
3. hoofdzin, hoofdzin
4. hoofdzin, bijzin

Stijn draagt de tas en James loopt met de hond.

1. bijzin, hoofdzin
2. bijzin, bijzin
3. hoofdzin, bijzin
4. hoofdzin, hoofdzin

Ik weet wat de kenmerken zijn van een samengestelde zin en ik kan de hoofdzin/bijzin herkennen

1. waar
2. niet waar

Wat ga jij doen?

- les 4.4 / 4.5 afmaken 

- 'test jezelf' grammatica hoofdstuk 1

- voorbereiden herkansing leesvaardigheid

-herhalen/verdiepen lezen (oranje/gele boekje)

- boek lezen 

Leerdoelen

• - voegwoorden
• - persoonsvorm
• - ww. gezegde
• -lijdend voorwerp
• -meewerkend voorwerp

Voegwoorden?

Voegwoorden

• Voegwoorden zijn een soort cement.
  
• Je kunt met voegwoorden zinnen aan elkaar plakken.

Noem een paar voegwoorden:

De politie heeft een buurtonderzoek ingesteld.

______

1. persoonsvorm
2. geen persoonsvorm

De politie heeft een buurtonderzoek ingesteld.

__________

1. persoonsvorm
2. geen persoonsvorm

Hoe vind je de persoonsvorm in een zin?

Hoe vind je het werkwoordelijk gezegde in een zin?

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. Alle werkwoorden in een zin met uitzondering van de persoonsvorm
2. De persoonsvorm en alle zelfstandig naamwoorden in een zin
3. Alle werkwoorden in een zin inclusief de persoonsvorm
4. Het werkwoordelijk gezegde is een andere naam voor de persoonsvorm

werkwoordelijk gezegde?

Hij heeft gisteren zijn pap niet gegeten.

1. hij heeft
2. heeft
3. heeft gegeten
4. heeft zijn pap gegeten

Wat is in deze zin het werkwoordelijk gezegde?

'De hond was aan het blaffen.'

1. blaffen
2. het blaffen
3. was
4. was aan het blaffen

Hoe vind je het onderwerp in een zin?

De jongste dochter was op vakantie met het vliegtuig.

1. Het onderwerp is dochter
2. Het onderwerp is was
3. Het onderwerp is vakantie
4. Het onderwerp is het

lijdend voorwerp

Zijn nageltjes, een kat en een belletje zijn ...

1. onderwerp
2. lijdend voorwerp
3. werkwoordelijk gezegde
4. bijwoordelijk bepaling

Anton brengt zijn zusje naar school.
Lijdend voorwerp is:

1. Anton
2. brengt
3. zijn zusje
4. er is geen lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp?
'Peter heeft gisteren zijn scooterrijbewijs gehaald.'

1. Peter
2. gisteren
3. scooterrijbewijs
4. Er is geen lijdend voorwerp

Kan jij het lijdend voorwerp
in die zin vinden?

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?

1. jij
2. het lijdend voorwerp
3. in die zin
4. kan vinden

Heeft elke zin een lijdend voorwerp?

1. Ja
2. Nee

Wat is het lijdend voorwerp?
Quirijn krijgt tandjes

1. Quirijn
2. krijgt
3. tandjes
4. er is geen lijdend voorwerp

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

1. Zoek eerst de persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp. 

2. Stel de vraag: Aan/Voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Mijn moeder heeft mijn oma een nieuwe jas gegeven.
mijn oma =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Wat is het meewerkend voorwerp?
'De jongen schrijft een liefdesbrief aan zijn vriendin.'

1. De jongen
2. een liefdesbrief
3. aan zijn vriendin
4. Er is geen meewerkend voorwerp

Wat is het meewerkend voorwerp?
'Mijn oma appt mij het recept.'

1. Mijn oma
2. mij
3. het recept
4. Er is geen meewerkend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

Wat ga jij doen?

• schrijf op een post-it jouw uitleg voor het vinden van de bijwoordelijke bepaling
• herhaling: grammatica/spelling 
• verdieping: grammatica/spelling