2.1 De Romeinse samenleving

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Wat weet jij over de Romeinen?

Blz. 48-49

2.1 De Romeinse samenleving

De Romeinse soldaat draagt een leren harnas en daarover metalen banden. Zijn onderlichaam wordt beschermd door repen leer met metaal. Deze gordelriemen laten zien dat deze soldaat dapper en trouw was. Voor de grensverdediging werkten de Romeinen samen met Germanen. Een Germaanse hulpsoldaat werd alleen beschermd door zijn schild.

Langs de hoofdwegen plaatsten de Romeinen palen waarop je kon zien hoe ver de dichtstbijzijnde stad was. Ook staat de naam van de keizer erop. De afstand tussen het legerkamp van Valkenburg en dat van Leiden is drie Gallische leugae, zes kilometer. Daartussen lagen, langs de weg, verschillende kleine nederzettingen.

Legerkamp
De Rijn was de noordgrens van het Romeinse rijk. De soldaten die de grens verdedigden, woonden in legerkampen met muren en torens. Deze legerplaats ligt bij zee, op de achtergrond zie je de duinen. Handelaren, ambachtslieden en de gezinnen van de soldaten woonden in de buurt van het legerkamp.

Handel in aardewerk

Veel mensen kochten Romeins aardewerk. Romeinen maakten de borden, kommen, potten en bekers niet met de hand, maar met de pottenbakkersschijf. De Romeinen introduceerden munten als betaalmiddel, zodat de ruilhandel verdween. Op de munten stond op de voorkant het portret van de heersende keizer.

Openingsfoto

• Waar is dit?
• Waaraan kun je zien dat dit Romeinen zijn?

Hoe ontstond het Romeinse rijk?

De tijd van Grieken en Romeinen duurde van 3000 v.C. tot 500 n.C.

Een andere naam voor die periode is:

• de oudheid
  

Hoe ontstond het Romeinse rijk?

• De Romeinen veroverden verschillende
    gebieden.
  

Wie was de baas die het hele rijk bestuurde?

• de keizer
  

Blz. 48

Afbeelding: Kaart van het Romeinse rijk rond 100 n.C. 

Hoe werd het Romeinse rijk bestuurd?

In het rijk woonden veel volken. 

Hoe bestuurde de keizer het rijk?

• De keizer maakte wetten. Hij liet mensen oogst of geld
    ophalen. Daarmee betaalde de keizer soldaten en
    wegenbouwers.

Hoe noem je het geld dat de mensen ophaalden?

• belasting
  

Hoe noem je alles wat te maken heeft met het besturen van een gebied?

• politiek
  

Blz. 49

Hoe zag de grens van het Romeinse rijk eruit?

De Romeinen gebruikten vaak een natuurlijke grens. Voor Nederland was dat:

• de rivier de Rijn
  

Hoe gingen de Romeinen om met de volken rond de grens?

• Ze werkten samen in een
    bondgenootschap.
• Ze schreven afspraken in een verdrag.

Wat voor samenleving was het Romeinse rijk?

• landbouwstedelijke samenleving

Blz. 50

Germanen

Niet-overwonnen volken zoals Bataven en Friezen.

Werktijd

• Lees & beluister leerstof 1
• Maak opdracht 2 en 3

• Lees & beluister leerstof 2
• Maak opdracht 4

• Lees & beluister leerstof 3
• Maak opdracht 5 en 6

Blz. 48-49

2.1 De Romeinse samenleving

De Romeinse soldaat draagt een leren harnas en daarover metalen banden. Zijn onderlichaam wordt beschermd door repen leer met metaal. Deze gordelriemen laten zien dat deze soldaat dapper en trouw was. Voor de grensverdediging werkten de Romeinen samen met Germanen. Een Germaanse hulpsoldaat werd alleen beschermd door zijn schild.

Langs de hoofdwegen plaatsten de Romeinen palen waarop je kon zien hoe ver de dichtstbijzijnde stad was. Ook staat de naam van de keizer erop. De afstand tussen het legerkamp van Valkenburg en dat van Leiden is drie Gallische leugae, zes kilometer. Daartussen lagen, langs de weg, verschillende kleine nederzettingen.

Legerkamp
De Rijn was de noordgrens van het Romeinse rijk. De soldaten die de grens verdedigden, woonden in legerkampen met muren en torens. Deze legerplaats ligt bij zee, op de achtergrond zie je de duinen. Handelaren, ambachtslieden en de gezinnen van de soldaten woonden in de buurt van het legerkamp.

Handel in aardewerk

Veel mensen kochten Romeins aardewerk. Romeinen maakten de borden, kommen, potten en bekers niet met de hand, maar met de pottenbakkersschijf. De Romeinen introduceerden munten als betaalmiddel, zodat de ruilhandel verdween. Op de munten stond op de voorkant het portret van de heersende keizer.

Openingsfoto

• Waar is dit?
• Waaraan kun je zien dat dit Romeinen zijn?

belasting

oudheid

rijk

landbouwstedelijke

politiek

keizer

Wetten

Kijkvragen

1. Waarom zijn er weinig overblijfselen uit de prehistorie?
2. In welk jaar verscheen Julius Caesar in het leefgebied van de Germanen?
3. Hoe heet de rivier die de noordgrens vormt van het Romeinse rijk?
4. Welk volk woont ten noorden van de grensrivier en welk volk woont aan de zuidzijde?
5. Was de senaat in Rome blij met generaal Julius Caesar? Waarom?
6. Door hoeveel landen liep de grens van het Romeinse rijk?
7. Wat moeten de Bataven leveren in ruil voor een woonplek in het Romeinse Rijk?
8. Waardoor lukt het de Bataven uiteindelijk op de opstand tegen de Romeinen te winnen?

Waarom zijn er weinig overblijfselen uit de prehistorie?

In welk jaar verscheen Julius Caesar in het leefgebied van de Germanen?

1. 500 v.C.
2. 58 v.C.
3. 48 n.C.
4. 500 n.C.

De rivier de __________ vormt de noordgrens van het Romeinse Rijk.

Ten zuiden van de Rijn wonen de ...(1)... en ten noorden van de Rijn mogen de ...(2)... wonen.

1. 1. Germanen - 2. Galliërs
2. 1. Galliërs - 2. Germanen

Was de senaat in Rome blij met generaal Julius Caesar?

1. Ja, want de senaat wilde de Germanen zo vlug mogelijk verslaan.
2. Nee, want Caesar gedroeg zich als een dictator en de senaat deed alles in overleg met de burgers.

Door hoeveel landen liepen de legerkampen en forten van de Limes?

1. 3 landen
2. 12 landen
3. 24 landen

Wat moeten de Bataven leveren in ruil voor een woonplek in het Romeinse Rijk?

1. Geld
2. Vee
3. Grond
4. Soldaten

Waardoor lukt het de Bataven uiteindelijk om de opstand tegen de Romeinse legers te winnen?

Hoe leefden mensen in het Romeinse rijk?

De Romeinen legden wegen aan. Wie reisden veel over die wegen?

• soldaten en handelaren
  

De overwonnen volken namen de cultuur van de Romeinen over, zoals?

• goederen zoals olijfolie, glaswerk, wijn
• taal
• kleding
• gebouwen

Blz. 51

Hoe leefden mensen in het Romeinse rijk?

Wie zich aanpaste aan Romeinen had voordelen zoals:

• meer rechten en eerlijke straffen
• belangrijke functies in het bestuur
• veel geld verdienen

In het Romeinse rijk waren de verschillen tussen arm en rijk erg groot.

Hoe leefden de meeste mensen?

• ze waren arm
  
• ze woonden in eenvoudige huizen
  

Blz. 50

Wat is de Grieks-Romeinse Cultuur?

Waardoor konden in Rome in de oudheid veel culturen vermengen?

• Afrikanen, Arabieren, Friezen en mensen van andere volken
    woonden door elkaar.
• De Romeinen stelden zich open voor de culturen van deze
    volken.

Wat wordt bedoeld met de Grieks-Romeinse cultuur?

De Romeinen namen veel over van de Griekse cultuur, bijvoorbeeld:

• verhalen
• kunst zoals beelden en schilderijen
• bouwstijl

Blz. 52

Werktijd

• Lees & beluister leerstof 4
• Maak opdracht 7-8-9

• Lees & beluister leerstof 5
• Maak opdracht 10

• Werken aan spreekbeurt