les 4

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Telefoons

Kauwgom in de prullenbak

Huiswerk deze les

Doornemen paragraaf 7.3  

Maken de opdrachten

Huiswerk deze les

Doornemen paragraaf 7.3  

Maken de opdrachten

Telefoons

Kauwgom in de prullenbak

voeten op de grond

• H
• we kijken gezamelijk het huiswerk na
• ik bespreek kort de vierde paragraaf (wat geeft de overheid uit)
• je begint aan het huiswerk (opdrachten paragraaf 7.4)
• we sluiten de les af met een aantal controlevragen

Deze les

Opdracht 1

Waarschijnlijk heb jij belasting betaald. Elke keer als je iets koopt betaal je belasting: btw!

Opdracht 2

a) nettowinst: vennootschapsbelasting

b) inkomen: inkomstenbelasting

c) broek: btw

d) loon: loonbelasting

Opdracht 3

a) De aardgasbaten zijn een voorbeeld van niet-belasting ontvangsten.

b) De aardgasbaten bedroegen in 60 jaar € 417 miljard

c) De aardgasbaten zullen na 2022 

dalen (de Groningse gaskraan zal 

worden dichtgedraaid)

Opdracht 4

a) Voor 1 liter benzine betaal je 0,30 + 0,53 + 0,18 + 0,49 =

€ 1,50

b) de marge voor de pomphouder is € 0,18. In een percentage van de € 1,50 is dit: 0,18 / 1,50 x 100 = 12%.

c) Belasting totaal: 0,30 + 0,53 is € 0,83

d) In een percentage van de totale prijs is dit: 0,83 / 1,50 x 100

= 55,3%

e) je betaalt deze belasting niet rechtstreeks aan de overheid maar aan de pomphouder => indirecte belasting!

Opdracht 5

Opdracht 6

A  het draagkrachtbeginsel heeft te maken met accijns en btw.

B  het draagkrachtbeginsel helpt om de inkomensverschillen te beperken.

C  het draagkrachtbeginsel is gunstig voor mensen met een laag inkomen.

D  het draagkrachtbeginsel is gunstig voor mensen met een hoog inkomen.

Opdracht 7

a) 10%  15%  30%  40%  50%

b) Naarmate het inkomen stijgt stijgt ook het percentage dat aan belasting betaalt moet worden. De sterkste schouders dragen het meeste bij aan de betaling van belasting.

Opdracht 8

a) Hij betaalt 37,1% 

b) 37,1% van € 56.500,- is € 20.961,50

c) 37,1% van € 68.507,- is                    € 25.416,10

49,5% van (72800 - 68507) is               €   2.125,04

Totaal te betalen aan inkomstenbelasting € 27.541,14

d) gemiddeld is dit 27541,14 / 72800 x 100 = 37,8%

Opdracht 9

a) het tarief van bpm is afhankelijk van de hoeveelheid CO2 die de auto uitstoot.

b) De overheid belast zo vervuilende auto's meer als 'schone'-auto's. De overheid probeert dus minder vervuilende auto's op de weg te krijgen.

c) Eigen mening, bijvoorbeeld:

- Nee, op de tweedehands auto is, toen hij nieuw was, al bpm geheven. (Dat werkt ook nog door in de prijs van een tweedehands auto.)

  - Ja, als de bpm ook geldt bij de verkoop van tweedehands auto’s die veel CO2 uitstoten, dan kopen steeds minder mensen die auto’s.

Opdracht 10

a) Btw en accijns. Deze belastingen betaal je als je moet tanken. Hoe meer kilometers je rijdt, hoe meer je moet tanken, hoe meer btw en accijns je moet betalen.

b) Bpm en motorrijtuigenbelasting.

c) Bijvoorbeeld: btw en accijns, daar ga je meer van betalen als je vaker met de auto rijdt.

d) Tol betaal je alleen als je gebruik maakt van de snelweg. Omdat je betaalt voor het gebruik is tol ook een voorbeeld van het profijtbeginsel.

Wat geeft de overheid uit?

Rijksbegroting

De rijksbegroting is een overzicht van alle inkomsten en uitgaven die de rijksoverheid in het komende jaar verwacht.

Miljoenennota

De miljoenennota is een toelichting op rijksbegroting door de minister van Financiën. Hierin wordt uitgelegd waarom de bedragen hoger of lager zijn dan het jaar ervoor. 

Pas nadat de Tweede en Eerste Kamer de rijksbegroting hebben goedgekeurd, mag de regering de plannen uitvoeren

Begrotingstekort

• Een begrotingssaldo is het verschil tussen de verwachte inkomsten en uitgaven.
  
• Er is sprake van een begrotingstekort als er meer geld wordt uitgegeven dan er inkomsten zijn.
  
• De landen in Europa hebben afgesproken hun begrotingstekort te verminderen

Staatsschuld

• De staatsschuld is de schuld van de overheid. Die schuld ontstaat omdat de overheid geld leent als er een begrotingstekort is.

• Over de totale schuld betaalt de overheid rente.
  

Gemeentelijke uitgaven

• Ook een gemeente maakt een begroting. Daarop staan de verwachte inkomsten en uitgaven van een gemeente.

• Een gemeente geeft bijvoorbeeld geld uit aan wegen en plantsoenen. Of aan subsidies voor (sport)verenigingen en geld voor de Jeugdzorg

Rekenopdrachten deze paragraaf

Opdracht 5 en 7

                           en een percentage uitrekenen: bedrag / 100 x het percentage

Opdracht 13

Huiswerk volgende les 

Doornemen 

     paragraaf 7.4

Maken 

     alle opdrachten van deze 

     paragraaf 

De Rijksbegroting is een overzicht van de verwachte..

1. belastingen en accijns
2. kosten die de koning maakt
3. inkomsten en uitgaven van Nederland
4. ministers in de tweede kamer

Juist of onjuist?
De miljoenennota is een toelichting op de rijksbegroting.

1. Juist
2. Onjuist

Bij een begrotingstekort verwacht de overheid ...

1. meer inkomsten dan uitgaven
2. meer uitgaven dan inkomsten

De schuld van de overheid die is ontstaan door te veel geld te lenen noemen we een:

1. overheidsschuld
2. lening
3. staatsschuld
4. premie

Overzicht van de verwachte inkomsten en verwachte uitgaven van de rijksoverheid voor het komend jaar.

Ontstaat als er meer geld wordt uitgegeven dan er inkomsten zijn.

Toelichting op de rijksbegroting door de minister van Financiën.

Miljoenennota

Rijksbegroting

Begrotingstekort

Op welk product wordt GEEN accijns geheven?

1. Tabak
2. Museumbezoek
3. Alcohol
4. Benzine

Wat is het profijtbeginsel

1. Dat de belasting wordt afgestemd op de hoogte van je inkomen
2. Dat het inkomen voor een deel naar de armen gaat
3. Dat je betaald als je ergens gebruik van maakt
4. Dat je belasting moet betalen over een slecht (ongezond) product

Welke belasting is een directe belasting?

1. BTW
2. inkomstenbelasting
3. accijns
4. vlaktaks

Welk inkomen van de overheid hoort NIET bij niet-belastinginkomsten?

1. Winst overheidsbedrijven
2. Aardgasinkomsten
3. Boetes
4. Subsidies

Een laptop kost in de winkel € 799. Dit is inclusief 21% btw.
Bereken hoeveel je aan btw betaald.

1. € 167,79
2. € 138,67
3. € 38,05
4. € 79,90

Het profijtbeginsel wordt toegepast bij

1. Loonbelasting
2. Wegenbelasting
3. Sociale zekerheid
4. Vermogensbelasting

In welk voorbeeld past de overheid het profijtbeginsel toe?

1. Als je een scooter koopt betaal je btw.
2. Als je gaat studeren dan betaal je collegegeld.
3. Elke maand wordt loonheffing op je inkomen ingehouden.
4. Met een laaginkomen krijg je huurtoeslag.

Wat is btw?

1. belasting toenemende waarde
2. belasting toegevoegde waarde
3. belasting toegevoegde winkel
4. belasting tegen waarde

Belasting die je betaalt wanneer je een product koopt is een voorbeeld van .....

1. directe belasting.
2. indirecte belasting.

Loonbelasting is een ... belasting.

1. directe
2. indirecte

Wat is geen belasting?

1. BTW
2. Loonbelasting
3. Subsidie
4. Accijns

Wat is een directe belasting

1. BTW
2. Accijns
3. Vennootschapsbelasting
4. Aardgas opbrengsten

Wat is een voorbeeld van een kostprijsverhogende belasting?

1. Aardgas opbrengsten
2. BTW

Wat is de juiste definitie van het draagkrachtbeginsel.

1. Hoe meer inkomen, hoe meer belasting.
2. Hoe minder inkomen, hoe meer belasting.
3. Hoe meer inkomen, hoe minder belasting.
4. Hoe meer inkomen, hoe meer koopkracht.

Het Rijk

de provincie

de gemeente

het waterschap

De aanleg van een hondenuitlaatveld

prijsplafond energie instellen

Schoonmaken afvalwater

Onderhoud aan de N320

tussen Zoelmond en Kesteren