Kijk op taal-Hfdst. 3-Neologismen en leenwoorden-havo1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Wat moeten jullie straks kennen en kunnen?

Oftewel, wat is het doel van deze les?

Na deze les weet je neologismen, versterkingen en leenwoorden zijn  en kun je deze herkennen en gebruiken

Terugblik:

Wat is een homoniem?

• Een woord met verschillende betekenissen
• arm: lichaamsdeel / niet rijk
• deken: kleed / geestelijke
• draagbaar: gedragen kunnende worden / brancard 
• 
  
• Door een homoniem kan een zin dubbelzinnig worden. Dan heeft de zin twee betekenissen

Synoniemen

• Synoniemen zijn woorden met (bijna) dezelfde betekenis.
• Voorbeelden:
• liegen – jokken
• schrijver – auteur

 

Het Nederlands verandert steeds. Er verdwijnen woorden uit de taal, maar er komen ook nieuwe woorden bij.

Dat kan op twee manieren: •  We maken zelf nieuwe woorden; dat zijn neologismen, bijvoorbeeld asomobilist (een asociale automobilist) of opknussen (opknappen en gezellig maken

We nemen woorden uit andere talen over;

dat zijn leenwoorden, bijvoorbeeld glossy

(een tijdschrift dat sterk glimt en er daardoor aantrekkelijk uitziet),

 hype (plotselinge aandacht in de media voor een verschijnsel of gebeurtenis) of hooligan.

Neologismen worden vaak bedacht door journalisten, politici en reclamemakers.

Ze staan meestal (nog) niet in het woordenboek; daar zijn de woorden ‘te jong’ voor.

Leenwoorden komen tegenwoordig vooral uit het Engels.

Versterkingen
Bijvoeglijke naamwoorden als moe, sterk of bleek kun je versterken: hondsmoe (= heel moe), beresterk (= zeer sterk), lijkbleek (= erg bleek).

Tegenwoordig gebruiken we soms hyper-, giga- en mega- als versterking.

 Met deze woorddelen kun je ook een zelfstandig naamwoord versterken: ‘Timbaland gaat dit jaar vast weer een megahit scoren’.

Even checken. Wie vertelt mij nog even wat we zojuist hebben gehoord?

Geen vingers, ik geef de beurt aan ..............................................

Nu zelfstandig aan de slag

Wat nu?

 Voordat je aan de opdrachten begint, lees je eerst zelfstandig de theorie op blz. 107

Maken opdr.  1 t/m 5

blz. 107-108