Leesvaardigheid ondersteuning

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom bij ondersteuning

Nederlands

Lesprogramma

1. Instructie hoofdzaken en kernzinnen.
2. Onderwerp van de tekst
3. Inleiding middenstuk slot
4. tekst verbanden en signaalwoorden
5. doel van een tekst 
6. Extra oefening. 

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• weet je wat hoofdzaken en kernzinnen zijn.

• kun uitleggen hoe je hoofdzaken en kernzinnen kunt vinden.

• kun je van een alinea bepalen wat de kernzin is.

• kun je de hoofdzaken in een tekst vinden. 
• Weet je hoe je het onderwerp van een tekst moet formuleren.
• Snap je de hoofdgedachte, tekstvebandden en signaalwoorden. 

De hoofdgedachte gaat

1. in een paar woorden.
2. in een hele zin

ook

1. chronologisch
2. opsommend
3. tegenstellend
4. toelichtend

ondanks

1. chronologisch
2. opsommend
3. tegenstellend
4. toelichtend

denk aan

1. chronologisch
2. opsommend
3. tegenstellend
4. toelichtend

vroeger

1. chronologisch
2. opsommend
3. tegenstellend
4. toelichtend

Wat zijn hoofdzaken in een tekst?

1. Wat belangrijk is in een tekst
2. Wat minder belangrijk is in een tekst

Wat is een kernzin?

1. De eerste zin van de inleiding
2. De laatste zin van het slot
3. De belangrijkste zin van een tekst
4. De belangrijkste zin van een alinea

Waar in de alinea staat de belangrijkste zin?

1. In het midden
2. Meestal aan het begin, soms aan het einde
3. Altijd aan het einde
4. Die kan overal staan

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar een tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

Hoofdzaken

• Wat belangrijk is in een tekst.
  
  
• Hoofdzaken lees je vaak in de inleiding, in het slot en in de kernzin van elke alinea.
  
  
• Tussenkopjes en anders gedrukte woorden kunnen ook helpen om hoofdzaken te vinden.

Hoofdzaken

Hoe en waar vind je de hoofdzaken?

• Vaak in de eerste, de tweede en/of de laatste zin van een alinea.
• Daartussen staan vaak voorbeelden, toelichtingen of een verdere uitleg, dat zijn bijzaken.
  Denk aan de hamburger... 
  
  

Stel jezelf de volgende vragen:

1. Heb ik deze zin nodig om de tekst/de alinea goed te begrijpen?
2. Wat zegt deze zin over het (deel)onderwerp?

Let op: sommige alinea's bevatten geen hoofdzaken.

Hoofdzaken (structuur)

Hoofdzaken (structuur)

Bijzaken (vulling)

Kernzinnen

• In een kernzin zet een schrijver vaak het belangrijkste van de alinea: de hoofdzaak.

• Andere zinnen bevatten bijzaken, minder belangrijke dingen.
  
  
• Een alinea kan meerdere hoofdzaken bevatten, maar heeft maar één kernzin. 

Kernzinnen

• Een kernzin is vaak de eerste of de laatste zin van de alinea.

• Soms is er geen duidelijke kernzin.
  Die moet dan zelf gemaakt worden door een zin te maken met het kernwoord.

Doel van een tekst

Om het doel te bepalen moet je vaststellen wat het belangrijkste is wat de schrijver met zijn tekst wil bereiken.

Uitnodiging

1. amuseren
2. informeren
3. overtuigen
4. activeren

Bijsluiter van een medicijn

1. amuseren
2. informeren
3. overtuigen
4. activeren

script van een cabaretier

1. amuseren
2. informeren
3. overtuigen
4. activeren

recensie

1. amuseren
2. informeren
3. overtuigen
4. activeren

https:

Wat is het onderwerp van de tekst?

Noteer alle hoofdzaken uit de eerste alinea.

Noteer alle hoofdzaken uit de tweede alinea.

Noteer alle hoofdzaken uit de derde alinea.

Noteer alle hoofdzaken uit de vierde alinea.

Wat zou een goede tussenkop zijn bij alinea 3 en 4?

Noteer alle hoofdzaken uit de vijfde alinea.

Noteer alle hoofdzaken uit de zesde alinea.

Wat zou een goede tussenkop zijn bij alinea 5 en 6?

Noteer alle hoofdzaken uit de zevende en achtste alinea.

Noteer alle hoofdzaken uit de laatste alinea.

Formuleer de hoofdgedachte van de tekst.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Stap 1  bepaal (deel)onderwerp

Stap 2  bepaal het doel van de alinea

Stap 3  zoek de belangrijkste zin

Stap 4  kijk of er nog meer belangrijke zinnen zijn.