H4 Spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Pak je leesboek en ga lekker lezen!

Wat gaan we deze les doen?

• Lezen in lesboek (15)
• Theorie Spelling H4 (10)
• Opdrachten maken bij Spelling H4 (25)

Doel van deze les: Je weet hoe je samenstellingen met en zonder tussenletters correct spelt.

--> Voor de meivakantie toets Spelling H1 t/m H6

Tussenletters in samenstellingen

Een samenstelling = twee of meer losse woorden aan elkaar geplakt:
stoel + poot = stoelpoot                       

tafel + kleed = tafelkleed

voetbal + veld = voetbalveld

Soms moet je tussen die twee (of drie) woorden tussenletters toevoegen:         -(e)n-, -e- of -s-. 

Wat is de juiste spelling?

1. moederkindje
2. moederskindje

Wat is de juiste spelling van de volgende samenstelling:

stad + schouwburg

1. stadsschouwburg
2. stadschouwburg

Wanneer schrijf je een tussen -s?

• Je schrijft een tussen -s in een samenstelling als je die hoort:

jongensboek / stationsrestauratie (woorden die een 

meervoud hebben met -s)

• Als je het niet kunt horen, omdat bijvoorbeeld het tweede woord met een s-klank begint, dan vul je een ander tweede woord in om te checken of er een 's' moet worden toegevoegd:

bedrijf + chef : bedrijf + kat  > bedrijfskat, dus bedrijfschef

station + straat  : station + kat > stationskat, dus stationsstraat

schoonheid + slaapje

1. schoonheidsslaapje
2. schoonheidslaapje

handel + stad

1. handelsstad
2. handelstad

gezelschap + spel

1. gezelschapsspel
2. gezelschapspel

huis + sleutel

1. huissleutel
2. huisleutel
3. huisssleutel
4. huis-sleutel

Wanneer gebruik je -en-?

Als het eerste deel van de samenstelling 

• een zelfstandig naamwoord is
• én alleen een meervoud op -n of -en heeft. 

VB: 

eik + boom = eikenboom (twee eiken)

blinde + school = blindenschool (twee blinden)

kat + bak = kattenbak (twee katten)

Wanneer gebruik je -e-?

Je schrijft geen -en-, maar een -e- in de volgende gevallen:

• Het eerste deel heeft geen meervoud: tarwebrood (1 tarwe, twee?....), benzinegeur
• Het eerste deel verwijst naar iets waarvan er maar één is:  Koninginnedag, maneschijn.
• Het eerste deel heeft een meervoud op -s: aspergesoep (asperge - asperges),
• Het eerste deel heeft een meervoud op -s én -en-: ziektekiem (ziektes/ziekten), groenteboer (groenten/groentes)
• Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord: , knarsetanden,  flierefluiten. 
• Het eerste deel versterkt een bijvoeglijk naamwoord: goed - beregoed, vol - boordevol.

Wat is de juiste spelling van de samenstelling?
reet + goed

1. retegoed
2. retengoed

retegoed

want:

samenstelling is een bijvoeglijk naamwoord

+

eerste deel versterkt betekenis tweede deel

Klik op de goede samenstelling:

pan + koek

1. pannekoek
2. pannenkoek

pannenkoek

want:

het eerste deel is een znw met een meervoud op -en

(extra 'n' nodig vanwege uitstpraak;

anders staat er 'panenkoek')

Klik op de goede samenstelling:

zon + straal

1. zonnestraal
2. zonnenstraal

zonnestraal

want:

het eerste deel (zon) is enig in z'n soort

Klik op de goede samenstelling:

gerst + korrel

1. gerstekorrel
2. gerstenkorrel

gerstekorrel

want:

het eerste deel is een znw dat geen meervoud heeft

(het meervoud van gerst = gerst)

Klik op de goede samenstelling:

hoogte + verschil

1. hoogteverschil
2. hoogtenverschil

hoogteverschil

want:

het eerste deel is wel een znw,

maar heeft twee meervoudsvormen:

hoogten en hoogtes

Klik op de goede samenstelling:

seconde + wijzer

1. secondenwijzer
2. secondewijzer

secondewijzer

want

het eerste deel is wel znw,
maar heeft twee meervoudsvormen:

seconden en secondes

Klik op de goede samenstelling:

plat + land + school

1. plattenlandschool
2. plattenlandsschool
3. plattelandsschool
4. plattelandschool

Aan de slag!

Wat? Maken opdracht 2, 3, 4 en 6.

Hoe? Lesboek en schrift.

Tijd? Tot einde les (9.10)

Hulp? Je mag samenwerken.

Klaar? Lezen in leesboek.

Wanneer schrijf je een -s-?

Wanneer schrijf je -en- en wanneer -e-?

In hoeverre heb je het lesdoel gehaald: Ik kan samenstellingen met en zonder tussenletters correct spellen.

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk di 5 april

Spelling Hoofdstuk 4: Tussenletters in samenstellingen.