Hoofdstuk 1_ les 1.5 & 1.6

• Groen
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Lesinhoud

• Uitleg wisseling
• Uitleg PTA 2
•  Leerdoelen
• Theorie
• Opdrachten
• Leerdoelen
• Toets inkijken?

Uitleg wisseling

Mevrouw van Pluuren --> Mevrouw Detz

Kerstvakantie

Uitleg PTA 2

• Meerdere thema's per les 
• Dus ook --> meer schrijven
• Minder lessen ( 4-6)
• 2 Thema's in de toets 

Leerdoelen

• Je kunt de kenmerken noemen van verschillende soorten bedrijven
• Je kunt de agrarische bedrijven herkennen & benoemen
• Je kunt verschillende oogstbare delen van planten benoemen
• Je kunt bij verschillende producten het juiste moment van oogsten kiezen
• Je kunt uitleggen waarom een kweker kiest voor handmatig of machinaal oogsten.
• Je kunt vertellen waar je op moet letten bij het sorteren van producten.
• Je kunt uitleggen welke factoren van belang zijn om producten zo goed mogelijk te verpakken
• Je kunt uitleggen welke factoren van belang zijn om producten zo goed mogelijk op te slaan 

Soorten landbouw

Landbouw = gebruik van het land voor productie van planten & dieren voor mensen

• Veeteelt = houden van dieren voor vlees, melk & eieren
• Akkerbouw = bebouwen van grote akkers met bv graan of aardappels
• Tuinbouw = het kweken van groente, fruit & planten op kleinere oppervlaktes

Tuinbouw

Veeteelt

Akkerbouw

Verschillende bedrijven

Grootschalige bedrijven:

• Grote akkers, stallen & kassen
• Gebruiken kunstmest & medicijnen
• Leveren veel productie (intensieve landbouw)

Kleinere bedrijven:

• Minder grond, minder grote stallen
• Verdienen minder, maar vraagprijs is hoger
• Moeten er iets bij doen (mini-camping, zorgboerderij, boerderwijwinkel)

Verschillende bedrijven 2

Biologische bedrijven:

• Werken duurzaam
• Houden rekening met natuur, milieu, klimaat en welzijn van mens & dier
• Geen kunstmest, minder medicijnen

Verschillende werkzaamheden

• Maken van producten = productiebedrijf
• Vermeerderen van producten (biggetjes, pootaardappels & stekken = vermeerderingsbedrijf
• Producten & materiaal leveren = toeleveringsbedrijf
• Verwerken tot producten voor de consument = verwerkingsbedrijf 

Vegetatieve vermeerdering

Generatieve vermeerdering

Geslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

1

2

3

4

5

6

Kopstek

Tussenstek

Hielstek

Bladstek

Oogstek

Wortelstek

Vermeerderen

1. Afleggen = tak laten groeien tot de grond, gooi er grond overheen & knip af wanneer deze lang genoeg is
2. Scheuren = de heft van de wortel met groeipunt doormidden snijden of scheuren
3. Wortelstokken = knopen aan de wortels van de plant halen & ergens anders planten  

Hulpmiddelen

• Stekplaat = kunststofplaat met aantal cellen om de stekken in te zetten
• Stekgrond = grond die luchtig & waterdoorlatend is met weinig voedingsstoffen
• Stekpoeder = planthormoon, talkpoeder & middel tegen schimmels 

Bij welke vorm van vermeerderen scheuren we de wortel met groeipunt door de helft?

1. Afleggen
2. Scheuren
3. Wortelstokken

Verbeteren door te vermeerderen

Enten is handige vermeerdering bij planten die moeilijk te stekken zijn en langzaam groeien (fruitboom)

Je zet een afgesneden tak op onderstam van andere plant (zelfde soort)

Bind je vast, ze groeien aan elkaar

Oculeren = oog (niet uitgekomen knop) van 1 jarige plant op onderstam andere plant zetten

Wat oogst je?

Oogstbare delen = deel van het gewas dat je kunt gebruiken

• Bloem of bol --> tulpen & narcissen
• Vrucht --> appels & aardbeien
• Zaad --> granen & zonnebloemen
• Hele plant --> kamer & tuinplanten

Wat zijn de oogstbare delen van een zonnebloem?

1. de bol en de bloem
2. de wortel en de bloem
3. het zaad en de bloem
4. de knol en de bloem

Welk deel eet je bij sla?

1. de wortel
2. de stengel
3. de bloem
4. het blad

Wanneer oogst je?

3 factoren:

1. Oogstrijpheid, het kijken of je oogst rijp genoeg is om te oogsten
2. Vraag & aanbod: hoe meer vraag, hoe duurder het product
3. Het weer: kan vertragen of vervroegen

Hoe oogst je?

Machinaal oogsten = oogsten met machine (veel sneller)

Handmatig oogsten = oogsten met de hand (veel goedkoper)

Waar houdt een kweker rekening mee als hij het tijdstip van oogsten bepaalt?

1. het gewicht van het product en vraag&aanbod
2. de dag van de week, vraag&aanbod en het weer
3. de oogstrijpheid, vraag&aanbod en het weer
4. de oogstrijpheid, de dag van de week en het weer

Verpakken

Goede verpakking is belangrijk omdat:

•  Schoonhouden
• Vervoer
• Bescherming tegen uitdroging & beschadiging

Hoe zachter je product, hoe harder de verpakking moet zijn

Opslaan

Er zijn 3 bewaarcondities waar je rekening mee houdt:

• Temperatuur (voorkomt schimmels, doe je door te koelen)
• Luchtvochtigheid (heel droog, wat vochtiger of heel nat)
• Hoeveelheid licht (veel in het donker voor vitamines, kleur of houdbaarheid)

Worden bij jou thuis sla, fruit en aardappelen op dezelfde plaats bewaard?

1. ja
2. nee

Begrippenlijst overig

Intensieve landbouw = Maximale benutting van elk stuk land met hoge opbrengst

Extensieve landbouw= minder intensief, lagere opbrengst per hectare

teelt= manier van kweken

Gesorteerd = producten bij elkaar leggen die dezelfde eigenschappen hebben

Luchtvochtigheid = De hoeveelheid in de lucht, boven 100% ontstaan druppels

Klimaatcomputer = regelt temperatuur en luchtvochtigheid in koel- of bewaarruimtes

Opdrachten!