Les 1: Startles

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Startles

Wat fijn dat je er bent!

Ik de komende daltonuren ga je aan de slag met verschillende onderdelen van 'taalverzorging'. Waarom? Om beter te worden op dit onderdeel, zodat je leert om zoveel mogelijk foutloos te schrijven. Als je foutloos kunt schrijven, begrijpt de lezer je beter. In de volgende link vind je meer informatie over waarom foutloos schrijven belangrijk is.

Veel succes en plezier!

taalhelden.org

Leerdoelen

- Ik weet aan het einde van deze les dat ook de kennis van grammatica belangrijk is om foutloos te spellen.

- Ik weet wat werkwoorden zijn en kan ze herkennen in een zin.

- Ik weet wat een zelfstandig naamwoord is en wat lidwoorden zijn en kan ze herkennen in een zin.

Wat ga je doen in deze (start)les?

- Je krijgt informatie over werkwoorden en hun 'relatie' met grammatica.

- Je bekijkt twee video's

- Je oefent met werkwoorden, de persoonsvorm, zelfstandige naamwoorden en lidwoorden

Wat weet je nog van werkwoorden en kun je ook wat voorbeelden van werkwoorden (ww) noemen?

Werkwoorden

Werkwoorden zijn doe-woorden. Ze vertellen je wat iemand/iets doet of wat er gebeurt. Zonder werkwoord kun je geen goede zin maken.

Een werkwoord heeft verschillende vormen. Het past zich aan de zin aan.

Wat is het werkwoord in de volgende zin?

Ik keek gisteravond naar een spannende film.

1. ik
2. gisteravond
3. keek
4. film

Typ het werkwoord uit deze zin:

Ik maak een ommetje met de hond vandaag.

Wat is het werkwoord in de volgende zin?

Wanneer hebben we weer les op school?

1. hebben
2. weer
3. les
4. school

Wat is het werkwoord in de volgende zin?

Het sneeuwde dinsdag even!

1. het
2. sneeuwde
3. dinsdag
4. even

Spelling en grammatica

Om beter te worden in werkwoordspelling, helpt het om kennis te hebben over grammatica. Spelling kan eigenlijk niet zonder grammatica.

In de volgende video zie en hoor je waarom grammatica nou zo nuttig en belangrijk is.

Waarom grammatica?

1. Om zinnen en woorden te begrijpen.

vb. - Mijn zus gaat morgen naar mijn tante

- Mijn tante gaat morgen naar mijn zus

Dezelfde woorden, maar ze betekenen iets anders omdat ze op een andere plek in de zin staan. Als je de woorden zomaar ergens in de zin zet is de betekenis onduidelijk of zeg je wat je niet bedoelt.

Waarom grammatica?

2. Om over een taal na te denken of te praten.

Als je iets foutloos moet opschrijven wat absoluut niet verkeerd begrepen mag worden dan is het belangrijk dat je de regels kent en snapt.

Waarom grammatica?

3. Om een vreemde taal te leren.

Het is makkelijker om een vreemde taal te leren als je de regels van je eigen taal kent. Als je weet wat in het Nederlands werkwoorden en zelfstandige naamwoorden zijn en hoe je die gebruikt, zul je ook in het Frans, Duits of Engels de woorden en hun plaats in de zin sneller herkennen.

De persoonsvorm

Wat weet je al over de persoonsvorm?

De persoonsvorm (PV)

In elke zin staan werkwoorden.

Een werkwoord (ww) zegt wat iets of iemand doet of overkomt.

Eén van de werkwoorden in de zin is de persoonsvorm (pv).

De persoonsvorm is dus altijd een werkwoord!

Hoe kun je de persoonsvorm vinden als er meerdere werkwoorden in de zin staan?

Zoek de persoonsvorm (pv)

Er zijn twee manieren om de pv in een zin te vinden.

1. TIJDSPROEF: Zet de zin in een andere tijd. Het werkwoord dat verandert is de pv.

2. GETALSPROEF: Verander het getal van de zin, dus maak van enkelvoud meervoud of andersom. Het werkwoord dat verandert is de pv.

Tijdsproef:

Ik heb een groene fiets

Hij moest zijn fietsband gaan plakken

Janneke praat heel zachtjes

Ik had een groene fiets

Hij moet zijn

fietsband gaan plakken

Janneke praatte heel zachtjes

Getalsproef:

Ik heb een groene fiets

Hij moest zijn fietsband gaan plakken

Janneke praat heel zachtjes

Wij hebben een groene fiets

Zij moesten zijn

fietsband gaan plakken

Janneke en Bert praten heel zachtjes

Op zoek naar eten braken beren vaak auto's open.

Zet de zin in een andere tijd.

Vaak verslindt een hamstermoeder een aantal jongen uit haar nest.

Verander het getal(enkelvoud/meervoud) van de zin.

Welke twee manieren heb je geleerd om de persoonsvorm te vinden?

Lidwoord & zelfstandig naamwoord

Lidwoord en zelfstandig naamwoord

Een zinsdeel bestaat uit één of meer woorden. In een zinsdeel kan een werkwoord staan, maar er zijn ook andere woordsoorten: bijvoorbeeld het lidwoord en het zelfstandig naamwoord.

Wat weet je nog over een zelfstandig naamwoord en kun je een voorbeeld geven?

Hoe vind je een zelfstandig naamwoord? 

Sleep de juiste antwoorden.

werken

zelfstandig naamwoord

Je kunt er vaak de, het of een voorzetten

Je kunt er vaak enkelvoud of meervoud van maken.

Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken

stoel

klas

Wat is een zelfstandig naamwoord?

+

-

Bepaald en onbepaald lidwoord

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord!

Er zijn drie lidwoorden: de, het, een.

De en het -> bepaald lidwoord.

een -> onbepaald lidwoord.

Tot slot...

Ben je gek op leuke taalfoutjes? Klik dan eens op de volgende link.. dan kun je je lol op!

taalhelden.org

Dit was de startles

Nu tijd voor een korte evaluatie!

Leerdoelen

- Ik weet aan het einde van deze les dat kennis van grammatica belangrijk is om foutloos te spellen.

- Ik weet wat werkwoorden zijn en kan ze herkennen in een zin.

- Ik weet wat een zelfstandig naamwoord is en wat lidwoorden zijn en kan ze herkennen in een zin.

Ben je tevreden over het behalen van je leerdoelen?

😒🙁😐🙂😃

Wat ging er goed?
Wat kan er nog beter?

En nu verder...

Heb je nog tijd over?

--> kies dan nog een onderdeel uit de keuzekaart

--> stel je vragen aan de docent