2.3 Onrust in de Nederlanden

2. 3 onrust in de Nederlanden

1 / 13

Slide 1: Slide

GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2

This lesson contains 13 slides, with text slides.

Lesson duration is: 60 min

Items in this lesson

2. 3 onrust in de Nederlanden

Slide 1 - Slide

Tijdvak 5: tijd van de ontdekkers en hervormers

Tijdvak 6 : Tijd van de regenten en vorsten

Slide 2 - Slide

Lesdoel:

- Waardoor ontstond er in de 16e eeuw grote onrust in de Nederlanden?

Slide 3 - Slide

De Nederlandse Opstand

De Spaanse koning Karel V (1500-1558) was de heer van de Nederlanden. Onder zijn leiding waren er een aantal problemen ontstaan:

Slide 4 - Slide

De Nederlanden onder Karel V

De Nederlanden waren 17 lossen gewesten met Karel V als landsheer.
Verkregen door: huwelijkspolitiek, voorouders en oorlogen.
De zuidelijke gewesten waren de rijkste met grote handelssteden zoals Brugge, Antwerpen en Brussel met veel nijverheid en handel.
De Nederlanden: geen eenheid, maar losse gewesten die elk eigen regels, privileges, rechtspraak en bestuur hadden .

Slide 5 - Slide

Het bestuur van de Nederlanden

- Ieder Gewest: eigen regels en gewoonten.

Aan geld komen (voor voeren oorlog) landheren met ieder gewest onderhandelen voor belasting. Gewestelijke staten:

- voornaamste edelen, geestelijken eb afgevaardigden van de steden.

Pas als de landheer hun oude privileges wilde bevestigen, waren de staten bereid belasting te betalen.

Slide 6 - Slide

Centralisatie van het bestuur

Voor een koning was het niet handig dat elke stad zijn eigen wetten en regels had.
Waarbij steeds vanuit één plaats (Brussel) wordt geregeerd noemen we centralisatie.
Hoe zorgde Karel V voor centralisatie?

Staten-Generaal werd ingesteld
Hoogste rechtbank in Mechelen voor hele Nederlanden
Rechters en ambtenaren werden aangesteld op basis van opleiding, dus niet meer door te erven (edelen bang om hun inkomsten en macht te verliezen, burgers: deze nieuwigheid in strijd met hun privileges)

Vele gewesten vonden de centralisatie van Karel V maar niks. Ze wilden dat oude privileges en wilden het gewest zelf besturen.

Slide 7 - Slide

Karel V: ook keizer van Heilig Roomse/ Duitse Rijk en koning van Spanje.

Verbleef in het buitenland.

Vertegenwoordiging door landvoogd(es)

Binnen ieder gewest benoemde Karel een Stadhouder als plaatsvervanger.

Slide 8 - Slide

Karel V

Landvoogd(es)

Stadhouder

Staten-Generaal

gewestelijke staten

Adel en steden

Slide 9 - Slide

Filips II werd landsheer over de Nederlanden en koning van Spanje in 1555 na aftreden vader Karel V

Halfzus Margaretha van Parma landvoogdes na vertrek Filips II naar Spanje. 1559
Filips II ging bestuur nog meer centraliseren: verbood Staten-Generaal.
Streng katholiek en wilde dat Bloedplakkaat werd uitgevoerd. De inquisitie ging hierop toezien.
Godsdienstvervolgingen zorgden voor steeds meer onrust, ook onder de gematigde katholieken.

Slide 10 - Slide

Godsdienstige wetten tegen de protestanten= plakkaten

Karel V was katholiek en wilde ook dat iedereen dat was in zijn rijk.
Invoering plakkaten: tegen ketters. 1550: Bloedplakkaat, altijd doodstraf protestanten.
Gewesten en stadsbesturen moesten de plakkaten uitvoeren, volgens hen zijn deze in strijd met hun privileges en dus werden ze vaak niet uitgevoerd=> In strijd met het particularisme.

Slide 11 - Slide

Bestuur in Nederland

Filips II wilde centraal bestuur

Landvoogdes Margaretha van Parma 'heerste' over Nederland.

Ketters werden vervolgt.

Slide 12 - Slide

Huiswerk

Maken opdrachten 2.3

36, 37, 39, 42 en 44

Slide 13 - Slide