thema 8 voorbereiding GPW: pax Romana, Bataven, tekst 55

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

lesdoel

-Je kunt de achtergronden van thema 8 verbinden aan de Latijnse teksten die je hebt gelezen (thema 54+55)

-Je kunt uitleggen op welke manieren we nog steeds de invloeden van Augustus' beleid terugvinden in de hedendaagse wereld.

- Je kunt de grammaticale bijzonderheden uit tekst 55 benoemen en vertalen. 

                            Augustus

H 9 historische context

1. Na Caesars dood

2. De eerste keizer: Octavianus (27 v. Chr. - 14 na Chr.)

Na de dood van Caesar...

• Twee dappere mannen stonden op:
• Marcus Antonius, rechterhand van Caesar
• Gaius Octavi(an)us, neef en adoptiezoon van Caesar
• Als Caesars zoon noemde Gaius zichzelf: Gaius Iulius Caesar (beetje verwarrend > Octavianus door de historici)

In welk jaar werd Caesar ook alweer gedood?

1. 100 v. Chr
2. 44 v. Chr.
3. 44 na Chr.
4. 100 na Chr.

De verdeling van de macht

• Octavianus heerste over het westen...
• ...Antonius over het oosten
• Om het verbond dat Antonius en Octavianus hadden te bekrachtigen, trouwde Antonius met Octavianus' zus

Antonius in het Oosten

• Octavianus zette Antonius in een kwaad daglicht
• Antonius verstootte Octavianus' zus, en trouwde met iemand anders, een oude bekende in Egypte

Met wie zal Antonius zijn getrouwd?

Het einde van Antonius

• Octavianus kreeg van de senaat toestemming om een oorlog te voeren tegen Antonius en Cleopatra
• In 31 v. Chr. werd hun vloot verslagen bij Actium
• Beide pleegden zelfmoord (Cleo pas in Rome...)

Princeps

• voorgaande alleenheersers (Sulla, Marius) noemden zichzelf dictator > negatieve connotatie! 
• bij Caesar leidde de titel "dictator" zelfs tot zijn dood...
• Augustus noemde zichzelf "princeps", de eerste onder de leidende Romeinen

Augustus

• Terug in Rome liet Octavi(an)us de oude bestuursvormen bestaan
• Legde zijn speciale bevoegdheden uit oorlog tegen MA neer
• In 27 v. Chr. kreeg hij een bijnaam: Augustus en in loop der tijd allerlei functies
• Hij heette nu Imperator (Gaius Iulius) Caesar Augustus
• In feite had Augustus nu de absolute macht, want hij was opperbevelhebber (imperator) en consul voor het leven!
  
• bovendien was Augustus ook nog Pontifex Maximus

Wat betekent 'Augustus'? (Denk aan het Latijnse 'augeo')

als een god

Voor welke gebieden staan de beelden?

religie

economie

defensie

afkomst

Imperator

pontifex maximus

praetor

als een god

Hoe populair was Augustus?

0100

Welke middelen hebben politici tegenwoordig
om het volk te beïnvloeden?

Welke middelen hadden Romeinse politici vroeger om het volk te beïnvloeden, denk je?

Boodschap (Imago)

• Augustus zorgde voor vrede en welvaart (PAX AUGUSTA)
• Aan de grenzen van het rijk kwam rust > Romeinen heersers over de hele wereld
• Er werd goed voor de bevolking gezorgd (graanuitdelingen)
  
• herstel Romeinse waarden en normen (mores en pietas)
• stamt af van stichters RR (Gens Iulia < Iulus = Ascanius, zoon van Aeneas < Anchises & Venus)

Ara Pacis

Romeinse portretkunst vóór Augustus

Verschil met portret Augustus?

Augustus' politiek/ herstel mores

De Familia stond centraal: het gezin is de hoeksteen van de samenleving.

- Romeinse mannen moesten voor een bepaalde leeftijd getrouwd zijn,

- jonge weduwen moesten zo snel mogelijk weer trouwen,

- kinderloosheid werd gestraft,

- op overspel stond een boete.

- Hoe meer kinderen, hoe meer kans op een  mooie carrière. 

Propaganda niet alleen via beeldende kunst en bouwkunst...

Maar ook via literatuur (Maecenas)

Julius Civilis

-Welk verzoek doet Vespasianus en waarom?

-Welke tactiek voert Julius Civilis om de Bataven te mobiliseren?

-tekst les 54: tegen wie komen de Bataven in opstand en waarom?

-tekst les 54: welke afspraken worden er gemaakt om het conflict op te lossen?

Julius Civilis

-Welk verzoek doet Vespasianus en waarom?

-Welke tactiek voert Julius Civilis om de Bataven te mobiliseren?

-tekst les 54: tegen wie komen de Bataven in opstand en waarom?

-tekst les 54: welke afspraken worden er gemaakt om het conflict op te lossen?

Quare nuda et vulnerata erat? Cur lingua
Latina locuta est?
Benoem locuta volledig en verklaar het gebruik in deze zin.

locuta: perf passief icm est, maar komt van een deponens (loqui), daarom actief vertalen--> Ze sprak

Post coniugium cotidie coniunx venandi
causa in silvis errabat, Machthild diu solam
domi relinquens.
Benoem en verklaar venandi

venandi=gerundium in de genitivus, aanvulling bij causam(+gen)

Cum statim amore incensa esset, maritum
suum fallere noluit.
benoem en verklaar esset

esset is samen met incensa een coni pqp, afhankelijk van cum. 

coniuge -->welke naamval en waarom?

coniuge is een ablativus en congrueert met absente. In het geheel is dit een ablativus absolutus