5.2 Grondwet en grondrechten

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3,4

5.2 Grondwet en grondrechten
lesboek bladzijdes 76 en 77 

Leerdoelen 

• Je kunt uitleggen hoe de Grondwet burgers beschermt tegen de macht van de overheid
• Je kunt een voorbeelden geven van een situatie, waarin grondrechten botsen
• Je kunt uitleggen wat een boycot is  

Grondwet

Grondwet

• Belangrijkste rechten en plichten van burgers en overheid 

Klassieke grondrechten

Beschermen ons tegen de overheid 

Geven ons rechten tegen een te machtige overheid

Hiervoor mag je naar de rechter stappen als je denkt dat hier niet aan voldaan is 

Bijvoorbeeld:

• Artikel 1: Anti-discriminatie 


• Artikel 4: Kiesrecht


• Artikel 7: Vrijheid van meningsuiting


• Artikel 8: Recht op vereniging

Stel je voor...

Je werkt in een winkel. Om daar te mogen werken, moet je een contract ondertekenen. In dat contract staat dat mannen make-up moeten dragen en vrouwen hoeven dat niet per se. 

1. Wat vind je daarvan? 

2. Wat zegt dit over de botsing van klassieke grondrechten?

nos.nl

Lees de volgende situaties en bepaal welk grondrecht hierbij hoort.

-Lisa wil een hoofddoek dragen op school, maar een docent zegt dat dit niet mag.

-Thomas schrijft een kritische blog over de regering en plaatst deze online.

-De politie mag niet zomaar je telefoon controleren zonder reden.

-Een café weigert klanten met een bepaalde afkomst binnen te laten.

-Op 18-jarige leeftijd mag je stemmen bij verkiezingen.

Sociale grondrechten

Plichten van de overheid: 

zorgen voor een goed bestaan

Zijn pas later in de Grondwet gekomen

Overheid moet zich ervoor inspannen, maar je kan er niet voor naar de rechter stappen 

bijvoorbeeld:

• Recht op onderwijs


• Recht op gezondheidszorg


• Recht op wonen


• Recht op bewoonbaar gebied


• Recht op werk

Boycot

Actiegroepen vragen soms om een boycot tegen een land vanwege ​

het schenden van mensenrechten.​

​

Een boycot betekent dat we geen producten kopen die uit een​

bepaald land komen.​

​

Een boycot wordt ook ingesteld als de internationale vrede wordt ​

bedreigd.

Aan de slag!

Maken:

Par. 5.1: 2, 5, 67, 10, 11, 14

Par. 5.2: 1, 2, 7, 9, 10