H4 par 4.1 + 4.2

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H4 Inkomen

4.1 + 4.2: Inkomensverschillen

Soorten inkomens

- door arbeid :   Loon / salaris

- bezit: rente / pacht / huur

- zonder tegenprestatie: overdrachtsinkomen (bijstand, huurtoeslag, zorgtoeslag)

Waarom verdiend niet
iedereen hetzelfde?

Verschil in inkomen

- opleiding

- verantwoordelijkheid / functie

- vraag naar het beroep

- ervaring

- leeftijd

- talent

- risico / ploegendienst

Gemiddeld of modaal

Gemiddeld inkomen in Nederland= Totale inkomen : werkenden

Modaal inkomen = het inkomen dat de meeste mensen  

                                        verdienen (het inkomen dat het meeste  

                                                                                                               voorkomt)

Lorenzcurve 

Lorenzcurve gelijke verdeling

Lorenzcurve 

Inkomens- verschillen

Aan de groene, digitale lijn zie je dat de inkomens precies gelijk zijn verdeeld over de bevolking. 30% van alle personen verdient ook 30% van het inkomen.

In een land met een ongelijke inkomensverdeling krijg je een gebogen lijn. Aan de paarse lijn zie je dat 70% van de bevolking slechts 40% van het totale inkomen verdient. 

armoedeval 

Wanneer mensen in de bijstand zitten kunnen ze terecht komen in de armoedeval:

- Het verschijnsel waardoor het niet aantrekkelijk is om te gaan werken (ze zitten in de val)

Door hun inkomen wordt hun uitkering 

gekort. Dit stimuleert niet om te werken. 

Hoe zou jij de armoedeval bestrijden?

Wat is het verschil tussen nivelleren en denivelleren ook alweer?

Verschillen veranderen

NIVELLEREN; het verschil tussen 'arm' en 'rijk' verkleinen

DENIVELLEREN: het verschil tussen 'arm' en 'rijk' wordt groter

hoog tegenover laag

Het gelijk worden van inkomensverschillen noemen we nivelleren. (de verhouding tussen hoge en lage inkomens daalt)

Wanneer de verhouding tussen hoge en lage inkomens groter wordt noemen we dat denivelleren.

(de verhouding tussen hoge en

lage inkomens stijgt)

hoog tegenover laag

Het principe van nivelleren en denivelleren is alleen te bepalen als je de inkomens in verhouding (= %) zet!

Als iedereen 1% erbij krijgt blijven de verhoudingen gelijk. Hier is dus geen sprake van nivellering of denivellering.

Als iedereen €100 erbij krijgt veranderen de verhoudingen. Hier is dus mogelijk sprake van nivellering of denivellering. 

Voorbeeld van nivellering of denivellering:

Mohamed heeft een hoog inkomen, van € 55.000 per jaar. Roos heeft een laag inkomen, van € 15.000 per jaar. Beide krijgen een loonsverhoging van € 200 per jaar. Hoeveel verdienen ze extra in procenten?

Roos: 200 : 15.000 x 100 = 1,3%

Mohamed: 200 : 55.000 x 100 = 0,36%.

Het lage inkomen stijgt meer dan het hoge inkomen dus hier is sprake van ......

Oefenen

Ellen verdient €23.000 per jaar. Senna verdient €56.000 per jaar. Ellen krijgt een eenmalige bonus van €1.500 en Senna krijgt €1.000.

Is hier sprake van nivellering of denivellering? Leg je antwoord uit met een berekening.

tip: Bereken eerst hoeveel procent hun loon stijgt, en bepaal dan of het laagste inkomen dichterbij of verder van het hoge inkomen komt.

Manieren van nivelleren

- progressief belastingstelsel

- (extra) heffingskortingen voor lagere inkomens

- subsidies / uitkeringen voor de mensen met laag inkomen

- aftrekposten, bedrag wat je af mag halen van je belastbaar inkomen Box 1 :  

    Belastingteruggave specifieke zorgkosten.

    Giften.

    Reiskosten woon-werkverkeer.

    Belastingteruggave studiekosten.

    Betaalde partneralimentatie.

Progressieve belastingheffing: Hoe hoger je inkomen hoe hoger de loonheffing. De loonheffing stijgt sneller omhoog dan je loon.

Mensen met hoge inkomens proberen vaak om minder belasting te betalen. 

 

Zij zetten wit geld om in:

Zwart geld:

illegale belastingontduiking is het niet (volledig) nakomen van belastingverplichtingen. (het achterhouden van informatie bij belastingaangifte of het opgeven van onjuist informatie bij een aangifte).

Grijs geld: 

Belastingontwijking is het ontwijken van belasting op een legale manier. (Het actief gebruik maken van allerlei ingewikkelde constructies om minder of geen belasting te betalen, belastingparadijzen)

Sociale zekerheid

Sociale zekerheid

Sociale zekerheid

AKW = kinderbijslag (sociale voorziening)

WW = werkeloosheidswet (werknemersverz.)

WIA = wet inkomen naar arbeidsvermorgen (werknemersverz.)

AOW = Algemene Ouderdomswet (volksverzekering)

ANW= Algemene nabestaandenwet

Vergrijzing

PROBLEEM VERGRIJZING:

De beroepsbevolking die de premies betaalt wordt steeds kleiner en moet een steeds grotere groep 67-plussers onderhouden!

HUISWERK

4.1: de toepassingsvragen

4.2: de toepassingsvragen