evolutie laatste les examentraining

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

1. Leg uit hoe darmbacteriën met genen van de zeebacterie door natuurlijke selectie talrijk zijn geworden in de darmflora van Japanners. (2p)

Uit het antwoord moet blijken dat...

- door het zeewier in het voedsel van Japanners de darmbacteriën met genen van de zeebacteriën een voordeel hebben ten opzichte van de darmbacteriën zonder die genen (oorzaak)

- daardoor kunnen bacteriën met genen van de zeebacterie zich vaker vermenigvuldigen (gevolg)

2. - Geef een biologisch argument waarom het gerechtvaardigd is om van één soort te spreken.
- Geef ook een biologisch argument waarom het gerechtvaardigd is om van twee soorten te spreken. (2p)

- Er kan van 1 soort worden gesproken omdat  de beide varianten (kunstmatig) kunnen voortplanten en vruchtbare nakomelingen geven

- Er kan van 2 soorten worden gesproken want de beide varianten planten zich zonder hulp niet onderling voort / er is sprake van seksuele isolatie

3. Noteer de namen van de 2 processen waardoor beide varianten van elkaar zijn gaan verschillen.
Verklaar dat in dit geval soortvorming kan optreden op eenzelfde wijze als bij geografische isolatie (2p)

- mutatie en selectie(druk)

- De beide varianten zijn (door de verschillende manieren van bestuiven) van elkaar in voortplantingswijze geïsoleerd geraakt. Bij geografische isolatie is ook geen voorplanting meer mogelijk.

4. Leg uit, aan de hand van de informatie uit het tekstkader, dat in de loop van de evolutie steeds meer boomsoorten anthocyaan zijn gaan produceren. (3p)

uit het antwoord moet blijken dat...

- bomen met rode bladeren minder bezocht worden door bladluizen

- minder bladluizen betere groei geeft

- bomen met rode bladeren daardoor een selectievoordeel hebben

5. Welke groep hagedissen is volgens deze stamboom het minst verwant aan alle overige hagedissen? (1p)

6. Ezrin bestudeert ook de DNA-gegevens die de onderzoekers gebruikt hebben voor het samenstellen van het verwantschapsdiagram. Tussen welke van de volgende groepen hagedissen zal hij de meeste overeenkomsten in hun DNA vinden?

1. Tussen varanen en leguanen
2. Tussen varanen en skinks
3. tussen varanen en slangen
4. tussen varanen en brilhagedissen

7. Welk antwoord is hierop het meest waarschijnlijk?

1. Bij slangen....etc
2. Hazelwormen...etc
3. Slangen en wormhagedissen....etc
4. Slangen en hazelwormen....etc

8. Welke geologische periode was dat? (1p)

9. Door welk proces daalde in het steenkooltijdperk het CO2-gehalte in de atmosfeer?
Waardoor kwam aan deze daling een eind door de aanwezigheid van zowel witrot- als bruinrotschimmels? (2p)

- Door fotosynthese vastleggen van CO2 (in hout / biomassa / planten)

- Uit het antwoord moet blijken dat de geproduceerde organische stof door de schimmels werd afgebroken waardoor CO2 weer in de atmosfeer terugkwam.