9.1 Ongezond

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Vandaag

Welkom

Wat gaan we doen?

Programma

Leerdoelen

Start thema "gezondheid"

Zelfstandig werken

Gezondheid

• 9.1 Ongezond
• 9.2 Regeling (Homeostase, lever, nieren)
• 9.3 De huid
• 9.4 Ziek (hoe? wat doet je lichaam)
• 9.5 Bloed en orgaandonatie (bloedgroepen)
  

Leerdoelen

1. Je kunt opnoemen en uitleggen welke factoren invloed op je gezondheid hebben.

2. Je kunt uitleggen wat verslaafd zijn betekent.

3. Je kunt beschrijven wat de werking en het risico zijn van roken, alcohol en drugs.

Wat heeft invloed op je gezondheid?

1. Je leefstijl: Je manier van leven; eten, drinken, drugs, sporten, slapen
2. Je omgeving: stad/platteland, sociale omgeving
3. De gezondheidszorg: toegang tot zorg, huisarts, tandarts, psycholoog, fysio
4. Erfelijke factoren: daar heb je geen controle over
   

Genotmiddelen

• Waarom? --> Lekker gevoel, Meedoen met anderen, gewoonte.
  
• Veel gebruikt: roken, drinken, blowen
• Genotmiddelen zijn vaak verslavend
  

Afhankelijk...

Je kunt niet zonder --> verslaving

1. Lichamelijk afhankelijk: het lichaam heeft het genotmiddel nodig --> ontwenningsverschijnselen
   
2. Geestelijk afhankelijk: je hebt het gevoel dat je niet zonder kunt
   
3. Sociaal afhankelijk: je mist het contact met de mensen waarmee je een genotmiddel gebruikt
   

Wat doen drugs met je..?

Drugs hebben op drie manieren invloed op je hersenen

1. Verdovende middelen: versuffend, verminderen pijn, angst en spanning (alcohol, wiet, opiaten)
2. Stimulerende middelen: laten je hersenen sneller werken (cocaïne, nicotine, cafeïne, speed, xtc)
3. Bewustzijnsveranderende middelen: laten je hersenen anders werken (paddo's, lsd en wiet)
   

Roken

Teer: Plakt aan longblaasjes, minder opname O2, kankerverwekkend

Koolmonoxide: minder opname O2, conditie slechter

Nicotine: verslavend, verhoogt bloeddruk

Zelf doen!

Bestudeer 9.1

Maken: opdrachten 3 t/m 9 & 15 t/m 19 (V)

                                     3 t/m 9 & 14 t/m 18 (h)

Alcohol & drugs

Leerdoelen 9.1

• Je kunt uitleggen wat genotmiddelen zijn
  
• Je kunt een aantal verslavende genotmiddelen benoemen
  
• Je weet wat lichamelijk en geestelijk afhankelijk is
  
• Je kent de gevolgen van roken
• Je kent de gevolgen van alcohol

Drugs & de wet (opiumwet)

Lijst 2 - softdrugs: hasj, wiet, cannabis, paddo's.
Lijst 1 - harddrugs: Heroïne, cocaïne, XTC en GHB zijn verboden.

Sommige drugs zijn geneesmiddelen en vallen niet onder de Opiumwet. Deze staan in de Geneesmiddelenwet. 

Alcohol

Verdooft je hersenen, daardoor reageer je minder goed. 

Veel en vaak drinken veroorzaakt blijvende schade aan hersenen, lever en andere organen.

Gevolgen

ever

Cirrose is het onomkeerbare proces waarbij levercellen worden omgezet tot littekenweefsel 

Veel en vaak drinken veroorzaakt blijvende schade aan hersenen, lever en andere organen.

Verslaving

Wanneer je lichaam niet meer zonder een bepaalde stof kan. Je bent afhankelijk

Drank: Alcohol

Sigaretten: Nicotine

Afkicken is heel moeilijk

De ontwenningsverschijnselen zijn erg heftig, je voelt je lichamelijk erg ziek.

Je kan het een beetje vergelijken als je honger hebt. Je bent moe, chagrijnig en hebt continu de behoefte aan eten. Maar dit gevoel heb je dan dagen (soms weken) lang.

Mensen die eenmaal verslaafd zijn blijven dit hun gehele leven 

Ontwennings
verschijnselen

De verschijnselen die ontstaan bij het (tijdelijk) stoppen van gebruik.
 

Je begint te zweten

Je begint te trillen

Je kunt koorts krijgen

Je kunt misselijk worden

Je kunt hoofdpijn krijgen

Zelf doen!

20 t/m 27

Biologie achter verslaving

Een deel van de middenhersenen zorgt ervoor

dat we ergens plezier aan beleven of ergens

een goed gevoel van krijgen. Dit deel heet

het beloningssysteem. Een belangrijk stofje

dat in het ervaren van een prettig gevoel

een grote rol speelt, heet dopamine.

Bij het gebruik van verslavende middelen komt er veel

meer dopamine vrij dan bij alledaagse zaken

(bijvoorbeeld bij mooi weer of tijdens een

sportwedstrijd). 

Biologie achter verslaving

Bij langdurig gebruik van deze middelen treden er allerlei veranderingen op in dit beloningssysteem. Het systeem reageert minder goed op dopamine en wordt als het

ware uitgeput. Daarom voelen mensen met een verslaving zich bijna alleen nog goed als ze het verslavende middel nemen.

Een ander effect van langdurig gebruik van verslavende middelen is dat je hersenen en je lichaam eraan gewend raken. Er treden veranderingen in hersenen en lichaam op,

waardoor er steeds meer nodig is om hetzelfde effect te krijgen. Dit proces noemen we tolerantie.

Roken op lange termijn

COPD
- Chronische bronchitis
- Longemfyseem

Longkanker