De zorgvrager met dementie

• Visie op verpleegkunde
• Hoger onderwijs

De oudere zorgvrager

Opdracht:

Teken een oudere man of vrouw, je krijgt hiervoor 5 minuten tijd

Geef de tekening aan jouw buur 

Wat valt op bij de tekening?

Situering en beginvereisten​

Goed nieuws : we worden steeds ouder​

Tussen 2017 en 2027 zal het aantal 65-plussers met 22% toenemen​

Vermoeden dat we in 2030 de kaap van 25% 65 plussers zullen bereiken​ in België.

De zorgvrager met dementie

Wat vind jij kenmerkend voor mensen met dementie?

Dementie 

• Elke 4 seconden krijgt iemand ergens ter wereld dementie​
• België: ongeveer 202.000 mensen met dementie​
• Vlaanderen: ongeveer 131.800 mensen met dementie​

Leeftijd is de belangrijkste risicofactor voor dementie. De kans op dementie neemt sterk toe met de leeftijd:​

– Ruim 10% van de mensen boven de 65 jaar heeft dementie.​

– Ruim 20% van de mensen boven de 80 jaar heeft dementie.​

– Ruim 40% van de mensen boven de 90 jaar heeft dementie​

Tegen 2060 schat met dat er een verdubbeling zal zijn van het aantal mensen met dementie. ​

Wat is dementie?

• Stoornis in de werking van de hersenen​
  
• Gedeeltelijk verlies van intellectuele mogelijkheden​
  
• Problemen met denken, spreken en begrijpen van taal​
  
• Uitvoeren van handelingen wordt moeilijker​
  
• Herkennen van mensen en voorwerpen wordt moeilijker​
  
• Vreemde gedragingen en verandering van het karakter​
  
• Stoornissen hangen af van het soort dementie. ​

Hoe verloopt dementie? 

• De eerste verschijnselen van dementie zijn meestal subtiele gedragsveranderingen.  ​
• Alles waar iemand het hoofd bij moet houden, kost een persoon met dementie extra inspanning​
• Dementie is een proces ​
• Het begin van het dementieproces gaat vaak onopgemerkt voorbij​
• Geleidelijk verminderen mogelijkheden en verergeren symptomen​
• Geen geneesmiddelen die dementie genezen of het proces stop zetten​

leerkrachtenso.wixsite.com

Omgaan met zorgvragers met dementie

Persoonsgerichte zorg

Tekst

oefeningen

Welke behoeften, voorkeuren of wensen neem je mee in jouw valies als je ooit naar een WZC Verhuist?

Enkele tips om als verpleegkundige om te gaan met zorgvragers met dementie. 

• praat langzaam en gebruik korte zinnen
  
• stel één vraag of maak één opmerking tegelijk in een zin
  
• twee vragen of meer onthouden lukt niet meer
  
• geef niet meer dan één advies of taak tegelijk
  
• vertel wat er vandaag/ op dit moment aan de orde is, gebruik foto's (als je over bekenden praat), ga voor het raam staan als je over het weer praat. Koppel taal (abstract) zoveel mogelijk aan object (concreet)
  

Enkele tips om als verpleegkundige om te gaan met zorgvragers met dementie. 

• voeg meteen de daad bij het woord (bijvoorbeeld ik zou het fijn vinden als u me met afwassen helpt, dit meteen ook gaan doen). Als er tijd zit tussen woord en daad is het snel vergeten
• benader de oudere altijd van voren (face to face)
• besteed ook aandacht aan het non-verbale gedrag van de ander
• Vermijd test situaties Maak de persoon met dementie niet nog onzekerder door veel vragen te stellen als "Wie is die meneer/mevrouw?, Waar wonen de kinderen?, Wanneer zijn ze jarig?". Blijf niet doorvragen als hij of zij het niet meer weet. Blijf niet iets stimuleren wat niet meer kan.

Enkele tips om als verpleegkundige om te gaan met zorgvragers met dementie. 

• Tempo aanpassen de persoon met dementie, hij /zij is sneller vermoeid en overbelast. Het is allemaal sneller teveel. Vermijd daarom teveel drukte, teveel vreemde gezichten, teveel TV. Pas je tempo aan. Omdat de betrokkene veel van wat hij/zij meemaakt weer vergeet, is veel nieuw en onbekend wat voor ons bekend en vertrouwd is

• Vaste structuren zijn belangrijk Het helpt bij de oriëntatie als de dagelijkse leefwereld zoveel mogelijk onveranderd blijft. Alles op zijn vaste plaats (meubels) en herkenbaar (kleuren). Geef bepaalde kamers (slaapkamer, toilet) aan met symbolen. Hanteer zoveel mogelijk een vaste dagindeling. Doe dingen zoveel mogelijk in dezelfde volgorde en op het zelfde tijdstip.

Enkele tips om als verpleegkundige om te gaan met zorgvragers met dementie. 

• Wanneer zij uitspraken doen die helemaal niet realistisch of juist zijn, confronteer hen daar niet mee. Je moet hen niet zeggen hoe het wel is, want dit maakt de persoon verdrietig of angstig. 

• Humor en een glimlach kunnen soms wonderen doen. Een persoon met dementie voelt zich prettig wanneer hij jou ziet glimlachen. Een glimlach geeft een veilig gevoel. Een lach blijft iemand met dementie lang begrijpen. 

Enkele tips om als verpleegkundige om te gaan met zorgvragers met dementie. 

• Wanneer de persoon met dementie toch eens heel boos wordt, probeer dan te ontdekken waarom de hij /zij boos wordt. Dit kan je in de toekomst helpen wanneer deze nog eens boos wordt. Mensen met dementie worden vaak kwaad omdat je iets vraagt wat zij niet meer kunnen.

• Afleiden kan helpen bij hevige gevoelens zoals kwaadheid, agressie of verdriet. Je kan de persoon met dementie afleiden door over iets anders te praten of door iets anders te gaan doen. Omdat de persoon met dementie de informatie niet kan onthouden, is hij al snel vergeten waarom hij kwaad of verdrietig was. Je moet het gevoel wel ernstig nemen alvorens af te leiden.

Enkele tips om als verpleegkundige om te gaan met zorgvragers met dementie. 

• Omgaan met verdriet
  

De persoon met dementie beschikt nog wel degelijk over emoties. Als hij/ zij verdrietig is over

zijn/haar (overleden) moeder die alsmaar niet thuiskomt, is hij of zij echt verdrietig. Poets

dat verdriet niet weg. Probeer er samen achter te komen dat moeder overleden is of leid na

enige tijd de aandacht naar iets anders, of als iemand iets kwijt is, ga dan samen zoeken en

leid de aandacht af. Wees aanwezig door bijvoorbeeld de hand vast te houden of samen te

gaan lopen

Enkele tips om als verpleegkundige om te gaan met zorgvragers met dementie. 

•  Emotionele labiliteit
  

"Normale" dagelijkse dingen kunnen de demente persoon snel overstuur maken. Voorkom frustrerende bezigheden, haal de persoon snel uit een overstuur-makende situatie (kalm, niet gehaast), ga dan niet in discussie, maar ben aanwezig (hand vasthouden of iets dergelijks en gaan lopen). Probeer te onderbreken, af te leiden.

Enkele tips om als verpleegkundige om te gaan met zorgvragers met dementie. 

•  Agressie en geweld
  

Zie de agressie als iets dat voorkomt uit de ziekte. Treed het niet tegemoet zoals bij een "gezond mens". De agressie is vaak overdreven, verkeerd gericht of een reactie op overvraagd zijn. Het is niet altijd op jou gericht. Blijf kalm want boos reageren kan de angst en onrust nog groter maken. Probeer de persoon af te leiden door bijvoorbeeld over een onderwerp te beginnen, waarvan je weet dat hij/ zij het een prettig onderwerp vindt. 

Zorg er wel voor dat je je eigen emoties en boosheid met iemand anders kunt bespreken.

Oefening

Mevrouw Devisch neemt overal haar pop mee en behandelt die als een baby. Op de gang komt ze Inge, een verzorgende tegen, ze begint Inge over haar dochtertje te vertellen.

Hoe zou jij reageren? 

Oefening

Mevrouw C. staat volledig overstuur bij de uitgang. Ze klampt iedere voorbijganger aan met de vraag de deur open te maken, omdat haar kinderen zo thuis komen en zij moet er dan zijn.

Hoe ga je als verpleegkundige hiermee omgaan? 

oefening

Kom niet aan de tas van Jeanne! Haar tas moet overal mee, ook bij het eten wil ze de tas dicht in de buurt. Sommige personeelsleden geven Jeanne de opdracht om de tas in de kamer te laten wanneer ze gaat eten. Dit maakt haar nog meer gespannen. Gisteren wilde ze de tas meenemen onder de douche.

Hoe zou jij hiermee omgaan? 

oefening

Meneer Van Belle wil deze avond niet mee naar de kamer. Het is reeds 21u00 en je wil dat hij zijn pyjama aandoet in zijn kamer zodat de nachtverpleegkundige niet teveel werk heeft. Hij blijft volhouden dat hij niet naar zijn kamer wil. 

Hoe zou jij hiermee omgaan? 

www.vrt.be