Zinsbouw

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Wat zegt het woord "zinsbouw" jou?

Persoonsvorm

De persoonsvorm is een werkwoord.

Je kunt op drie manieren de persoonsvorm vinden:

1. Wanneer je de zin vragend maakt, komt de persoonsvorm vooraan

2. Wanneer je de zin in een andere tijd (tegenwoordige tijd-verleden tijd) zet, verandert de persoonsvorm

3. Wanneer je de zin in een andere persoon (enkelvoud-meervoud) zet, verandert de persoonsvorm

Persoonsvorm

Tip

Soms staan er meer persoonsvormen in één zin,
denk aan samengestelde zinnen. 

Zet de hele zin in een andere tijd.
Wanneer je dit doet, veranderen al jouw persoonsvormen.

Onderwerp

Het onderwerp zijn personen, dieren of dingen
die iets doen in een zin.

Persoonsvorm en onderwerp

Benoem de persoonsvorm en het onderwerp in de volgende zinnen:

Layla

studeert

Walid

Hoewel

een goede sollicitatiebrief 

heeft 

toch niet 

aangenomen 

en dat

heel erg jammer.

hij

is

geschreven,

Jesse

heeft

een lange reis

gemaakt.

aan de hogeschool.

Persoonsvorm

Onderwerp

vindt

zijn vriendin

Werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit de persoonsvorm 
en alle werkwoorden uit de zin.

Werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde kan verschillende vormen hebben:

1. Ruben koopt een nieuwe spijkerbroek.      PV

2. Zij heeft de computer geïnstalleerd.     PV+ andere ww

 3. We stonden op straat met elkaar te praten.     PV + te + hele ww

 4. Martijn is zijn kamer aan het opruimen.     PV + aan het + hele ww

5.  Wij hebben ons gisteren verslapen.     PV + wederkerend vnm (vorm van zich) + andere ww

6. Ik zet de televisie aan.     PV met scheidbaar ww

 

Werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit de persoonsvorm
en alle andere werkwoorden in de zin.

1. Ik heb gehoord dat zij een puppy heeft gekregen voor haar verjaardag.

2. Wij konden niet weten hoeveel mensen er zouden komen.

Naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit twee delen.

1. Het werkwoordelijk deel bestaat uit het koppelwerkwoord
en alle andere werkwoorden.

2. Het naamwoordelijk deel bestaat uit alle zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden die iets zeggen over het onderwerp.

Er zijn acht koppelwerkwoorden die regelmatig voorkomen:

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, voorkomen

Naamwoordelijk gezegde

zijn                         Jasper is achttien jaar.

worden                   De hond wordt slomer.

blijven                     De studenten blijven op school slapen.

blijken                     Het bericht in de krant blijkt niet waar te zijn.

lijken                       De oudste zoon begint op zijn vader te lijken.

schijnen                  Die docent schijnt aardig te zijn.

heten                      Mijn buurvrouw heet Truus Buurman.

voorkomen             Die man op het terras komt me bekend voor.

Huiswerk

Taalblokken

Spelling en grammatica 3F

01 Grammatica

Zinsbouw: Persoonsvorm en onderwerp

Zinsbouw: Werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde